«Το Μουσείο Μικρασιατικού Πολιτισμού στο Προκόπι είναι μια μοναδική εστία συλλογής και προβολής εκθεμάτων από την αλησμόνητη πατρίδα της Ανατολής, την Αγιοτόκο Καππαδοκία των Ρωμιών, που αξίζει να επισκεφθεί κανείς για να διδαχθεί για τα “περασμένα μεγαλεία που διηγώντας τα να μην κλαις” κατά την ρήση του μεγάλου Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα». Τα παραπάνω έγραψε ο Γενικός Γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), Μέλος της Βουλής των Ελλήνων, δρ Μάξιμος Χαρακόπουλος στο βιβλίο εντυπώσεων του Μουσείου που λειτουργεί παρά τω Ναώ του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου στο Προκόπι της Εύβοιας. Η προσκυνηματική επίσκεψη του επικεφαλής της ΔΣΟ εντασσόταν στο πλαίσιο της επετείου των 100 ετών από την Μικρασιατική Καταστροφή, και στους χώρους ξεναγήθηκε από τον Μητροπολίτη Χαλκίδος κ.κ. Χρυσόστομο.
Στον Άγιο Ιωάννη τον Ρώσο
Ο Ναός του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου αποτελεί ένα από τα γνωστότερα θρησκευτικά προσκυνήματα του ελληνισμού, καθώς εκεί φυλάσσεται το σκήνωμα του Αγίου, το οποίο μεταφέρθηκε από το Προκόπι της Μ. Ασίας τον Οκτώβριο του 1924 από πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στην Εύβοια.
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος ευχαρίστησε τον επιχώριο επίσκοπο «για την υποδοχή στο μεγάλο αυτό προσκύνημα του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου, εφέτος που συμπληρώνονται 100 χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή. Για εμάς δεν είναι μόνο εθνική τραγωδία, το γεγονός ότι μετά από τρεις χιλιάδες χρόνια οι Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πέραν του Αιγαίου Ελλάδα, τις αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολής. Αλλά είναι ένα καθοριστικό γεγονός για τον χριστιανικό κόσμο γιατί παύει να υπάρχει χριστιανική παρουσία στα χώματα αυτά που αγιάσανε με την παρουσία τους οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας, οι Άγιοί μας.
Αλλά εδώ, σε αυτό το προσκύνημα, αξίζει να τονίσουμε το γεγονός ότι ήταν τόσο ευλαβείς και πιστοί χριστιανοί οι Μικρασιάτες, που το πρώτο που έκαναν φεύγοντας από τις πατρίδες τους ήταν να πάρουν τα όσιά τους και τα ιερά τους, τα εικονίσματά τους, τα θρησκευτικά τους κειμήλια. Και οι Προκοπιείς είχαν αυτό το μοναδικό θησαύρισμα, το άφθαρτο σκήνωμα του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου, το οποίο φέρανε εδώ στην Εύβοια και κάνανε το Νέο Προκόπι, τη νέα τους πατρίδα».
Ο Μητροπολίτης Χαλκίδος κ.κ. Χρυσόστομος καλωσορίζοντας τον Γ.Γ. της ΔΣΟ τον συνεχάρη για το έργο του και αναφέρθηκε στον βίο του Αγίου και τα διδάγματα που πρέπει να αντλήσουμε από την ιστορία. Όπως υπογράμμισε «αυτές οι επέτειοι είναι ευκαιρίες αναβαπτισμού, είναι ευκαιρίες συλλογισμών, και αυτοκριτικής μελέτης των καταστάσεων και των πραγμάτων, ώστε να προκύψει κάποιο όφελος, όπως λέγαμε στο κατηχητικό, το δίδαγμα, και είναι αλήθεια ότι αυτή η περιπέτεια έχει πολλά να μας διδάξει. Όπως βέβαια και η μελέτη ολόκληρης της ιστορίας. Μου άρεσε που τις χαρακτηρίζετε αλησμόνητες, γιατί διάβασα κάπου ότι η πατρίδα είναι εκεί που έχει ρίζες η καρδιά, και των ανθρώπων αυτών η καρδιά χτυπάει και χτυπούσε εκεί. Παρ’ όλα αυτά και στον νέο τόπο που ήρθαν, παρά τις αντιξοότητες και τις δυσκολίες, με την βοήθεια του Θεού, όχι απλώς επιβίωσαν αλλά μετέφεραν ένα σπουδαίο πολιτισμό γιατί σαν άνθρωποι νοικοκυραίοι δεν ήτανε τυχαίοι, μπορώ να πω ότι μας ενέπνευσαν ένα σπουδαίο γνώρισμά τους, που είναι η πίστη που είχανε στον Θεό και στην Εκκλησία».
Στην Ι.Μ. Οσίου Δαυίδ Γέροντος
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος επισκέφθηκε, επίσης, την ιστορική Ιερά Μονή του Οσίου Δαυίδ Γέροντος, η οποία είχε σπουδαία δράση την εποχή της τουρκοκρατίας, όπου βρίσκεται και ο τάφος του καταγόμενου από την Μικρά Ασία, και πρώην Ηγούμενου της Μονής (1975-1991) Αγίου Ιακώβου Τσαλίκη, που κατετάγη στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας την 27η Νοεμβρίου 2017 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Ο επικεφαλής της ΔΣΟ δήλωσε κατά την επίσκεψή του στην Μονή ότι «η αγιοτόκος Μικρά Ασία ακόμη και στις έσχατες ώρες της παρουσίας των Χριστιανών στα χώματά της αναδείκνυε Αγίους της πίστης μας. Του λόγου το αληθές μαρτυρούν ο Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης από το Λίβισι της Μάκρης, που ως νήπιο ήρθε πρόσφυγας στην Ελλάδα, αλλά και ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης από τα Φάρασα της Καππαδοκίας που ως βρέφος 40 ημερών έγινε πρόσφυγας».
Ο Ηγούμενος της Ι.Μ. του Οσίου Δαυίδ, Γέρων Γαβριήλ, ανέφερε ότι «πάντοτε από της κτίσεώς της η Μόνη αυτή αποτελεί ένα καταφύγιο για πλήθος χριστιανών. Μία πνευματική όαση. Ευδόκησε ο Θεός να σωθεί αυτή η Μονή από τις περσινές φοβερές πυρκαγιές, και βλέπει κανείς ότι η φωτιά έφτασε μέχρι τα όρια της Μονής, οι φλόγες είχαν τυλίξει τη Μονή, αλλά η Χάρις του Θεού την διαφύλαξε αλώβητη. Και εδώ στην ιστορική αυτή Μονή του Οσίου Δαυίδ μόνασε, έζησε, άγιασε ένας από τους τελευταίους Αγίους που ανέδειξε η μικρασιατική γη, τα ματωμένα χώματα της Μικράς Ασίας, ο Όσιος Ιάκωβος Τσαλίκης. Γεννήθηκε το 1920 στην Μάκρη της Μικράς Ασίας, και με την Μικρασιατική Καταστροφή το 1922 αναγκάστηκαν με την οικογένειά του να ξεριζωθούν από την αγιοτόκο Μικρά Ασία».
