Την ικανοποίηση του για την πορεία υλοποίησης των έργων στη Θεσσαλία τον τελευταίο χρόνο, εξέφρασε ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός, στο πλαίσιο συνέντευξης τύπου που παραχώρησε.
Όπως ανέφερε: «Τα έργα που εντάχθηκαν στο ΕΣΠΑ για τη Θεσσαλία το τελευταίο έτος, είναι συνολικού προϋπολογισμού 860 εκ. € . Σ΄αυτά περιλαμβάνονται όλα τα έργα της Θεσσαλίας, δηλαδή αυτά που εκτελεί η Περιφέρεια Θεσσαλίας, τα Υπουργεία, οι Δήμοι της Θεσσαλίας καθώς και λοιποί φορείς, όπως πανεπιστήμια …).
Συνολικά τα έργα όλου του ΕΣΠΑ που εντάχθηκαν από την αρχή υλοποίησής του σε όλη τη χώρα είναι προϋπολογισμού 1.950.000 εκ. €
Ως Περιφέρεια Θεσσαλίας, σ΄αυτή τη δύσκολη οικονομική κατάσταση για τη χώρα μας, είχαμε άριστη συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και κατορθώσαμε, με συνοχή και συνέργεια να υλοποιούμε ένα υγιές πρόγραμμα, η πρόοδος του οποίου αντανακλά στην πραγματική οικονομία.
Μέχρι σήμερα οι πληρωμές σε έργα της Θεσσαλίας (ΕΣΠΑ, ΚΑΠ, επενδύσεις …) ανέρχονται στο ποσό των 260 εκ. €.
Το ΕΣΠΑ συνεχίζεται και φτάνει στην ολοκλήρωση των εντάξεων. Από εδώ και πέρα πρέπει όλοι οι φορείς υλοποίησης να επιταχύνουμε τους ρυθμούς και τις διαδικασίες υλοποίησης, ώστε να προεξοφλήσουμε άμεσα τις μελλοντικές χρηματοδοτήσεις και σύντομα να αποδώσουμε τα έργα στο κοινωνικό σύνολο.
Παράλληλα, από τους ΚΑΠ στην Περιφέρεια Θεσσαλίας εκτελούμε έργα προϋπολογισμού 60 εκ. €, σε συνολικό προϋπολογισμό 100 εκ. €, των οποίων το φυσικό αντικείμενο προχωράει κανονικά, χωρίς στρεβλώσεις στην πρόοδο των εργασιών.
Υπάρχει όμως σημαντική υστέρηση χρηματοδότησης των ΚΑΠ από την Κεντρική Διοίκηση. Φέτος, μέχρι τώρα, το ποσό χρηματοδότησης ήταν 1.700.000 €, ενώ το 2011 ήταν 17 εκ. € και το 2010 για τις Ν.Α. ήταν 20 εκ. €. Απαιτείται άμεση χρηματοδότηση για να μην υπάρχει μελλοντικά οικονομική στρέβλωση.
Ήδη έχουμε επισημάνει στην Κεντρική Διοίκηση την ανάγκη συνέχισης των έργων που είναι ενταγμένα σε αναπτυξιακά προγράμματα, όπως το ΠΙΝΔΟΣ και το ΕΑΠΝΑ, διότι η μη ολοκλήρωσή τους θα δημιουργήσει αναταραχή στην τοπική κοινωνία και επιπλέον οικονομική επιβάρυνση στην Κεντρική Διοίκηση».
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ
«Έγκαιρα επισημάναμε τόσο στην προηγούμενη Κυβέρνηση όσο και στον νυν Υπουργό Εσωτερικών ότι θα υπάρχει πρόβλημα στη μεταφορά μαθητών, εφόσον δεν εξοφληθούν οι μεταφορείς της προηγούμενης σχολικής περιόδου. Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας το ποσό που απαιτείται για την εξόφληση ανέρχεται στα 10 εκ. €. Από φέτος την αρμοδιότητα για τη μεταφορά την έχουν οι Δήμοι και ήδη έχει δημιουργηθεί πρόβλημα κατά τη διαδικασία προκήρυξης των διαγωνισμών (άγονοι, ασύμφοροι …)».
ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
«Είναι τελείως διαφορετική από αυτή που διανύουμε. Αλλάζει τόσο ο τρόπος όσο και το ποσό χρηματοδότησης».
Ειδικότερα:
1. Γενικά στοιχεία
Η έναρξη του Σχεδιασμού για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2010 άρχισε με την έκδοση της 1ης σχετικής εγκυκλίου τον Μάιο 2012 από το Υπουργείο Ανάπτυξης.
Το «νέο ΕΣΠΑ» ονομάζεται, μέχρι στιγμής, Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης (Partnership Agreement) και σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα παρουσιάζει ουσιαστικές διαφορές σε σχέση με το ΕΣΠΑ:
- ως προς το ύψος των διαθέσιμων πόρων
- ως προς την δεσμευτικότερη κατεύθυνση πόρων σε συγκεκριμένες επενδυτικές προτεραιότητες, κοινές σε ευρωπαϊκό επίπεδο
- ως προς τις προϋποθέσεις εκταμίευσης, με την εισαγωγή σειράς προϋποθέσεων και συνεχούς αξιολόγησης των επιδόσεων των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων.
2. Βασικά Σημεία Σχεδίου Πρότασης Γενικού Κανονισμού των Διαρθρωτικών Ταμείων 2014-2020
Στο σχέδιο του Κανονισμού υπάρχει άμεση σύνδεση της Πολιτικής της Συνοχής με την Στρατηγική Ευρώπη 2020 (βλ. συν/νο παράρτημα)
και τους στόχους του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων ενώ υποβαθμίζονται οι στόχοι της Πολιτικής της Συνοχής για μείωση των ανισοτήτων και ανάπτυξη των Περιφερειών της ΕΕ, όπως τίθενται στην ιδρυτική Συνθήκη της ΕΕ.
2.1 Στρατηγικός Προγραμματισμός
- Καθορισμός καταλόγου έντεκα θεματικών στόχων που εξυπηρετούν τις προτεραιότητες της Στρατηγικής Ευρώπης 2020 και των Εθνικών Προγραμμάτων Μεταρρυθμίσεων (βλ. συν/νο παράρτημα)
- Υιοθέτηση Κοινού Στρατηγικού Πλαισίου σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για όλα τα Ταμεία (ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, Ταμείο Συνοχής, Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης-ΕΓΤΑΑ, Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας & Αλιείας- ΕΤΘΑ), για τον καλύτερο συντονισμό τους
- Σύναψη Συμφωνιών Εταιρικής Σχέσης μεταξύ της Επιτροπής και του κάθε Κράτους-Μέλους, όπου θα καθορίζονται οι δεσμεύσεις των εταίρων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
2.2 Κατηγορίες Περιφερειών-θεματική συγκέντρωση
Η Ελλάδα με μέσο όρο Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος για τα έτη 2008-2010 ίσο με 89,6%, δηλ. κάτω του 90% της ΕΕ 27 δικαιούται στήριξης (σύνολο χώρας) από το Ταμείο Συνοχής που χρηματοδοτεί έργα Περιβάλλοντος και έργα που εντάσσονται στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών.
Τρείς κατηγορίες Περιφερειών: λιγότερο αναπτυγμένες (κατά κεφαλήν ΑΕΠ<75% Μέσου ευρωπαϊκού), περιφέρειες σε μετάβαση (κατά κεφαλήν ΑΕΠ μεταξύ 75% & 90%) και περισσότερο αναπτυγμένες (κατά κεφαλήν ΑΕΠ>90%). Η Θεσσαλία ανήκει στις λιγότερο αναπτυγμένες (βλ. ΑΕΠ/κεφαλήν ανά Περιφέρεια στο συν/νο παράρτημα).
- Υποχρεωτική ποσόστωση πόρων του ΕΚΤ: 25% για τις λιγότερο αναπτυγμένες Περιφέρειες, 40% για τις Περιφέρειες σε μετάβαση, 52% για τις περισσότερο αναπτυγμένες Περιφέρειες.
- Δέσμευση συγκεκριμένου ποσοστού πόρων σε συγκεκριμένο αριθμό θεματικών προτεραιοτήτων/στόχων για το ΕΤΠΑ & το ΕΚΤ
- Πόροι του ΕΤΠΑ για λιγότερο αναπτυγμένες Περιφέρειες: διάθεση min 50% των πόρων του ΕΤΠΑ σε εθνικό επίπεδο στους θεματικούς στόχους 1,2,3,4 από το σύνολο των 11 θεματικών στόχων – min 10% πόρων στον θεματικό στόχο 1
- Πόροι του ΕΚΤ για λιγότερο αναπτυγμένες Περιφέρειες: διάθεση min 60% των πόρων του ΕΚΤ σε κάθε Επιχειρησιακό Πρόγραμμα σε μέχρι 4 επενδυτικές προτεραιότητες.
Τουλάχιστον 20% των συνολικών πόρων του ΕΚΤ σε κάθε κράτος-μέλος διατίθενται στον θεματικό στόχο 9 «Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας».
2.3 Ολοκληρωμένη χωρική προσέγγιση
- Δυνατότητα διαμόρφωσης τοπικών προγραμμάτων ανάπτυξης (στα πρότυπα των δράσεων Leader) με χρηματοδότηση από όλα τα Ταμεία
- Διάθεση min 5% πόρων ΕΤΠΑ για δράσεις βιώσιμης αστικής ανάπτυξης
- Δημιουργία δικτύου πόλεων και υιοθέτηση στο Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης λίστας πόλεων που θα συμμετέχουν (max 20 ανά κράτος – μέλος)
- Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για «Καινοτόμες δράσεις στο πλαίσιο της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης» με max χρηματοδότηση 0,2% του ΕΤΠΑ
2.4 Αιρεσιμότητες – Προϋποθέσεις
- Η Πολιτική της Συνοχής συνδέεται με την οικονομική διακυβέρνηση της Ένωσης για να αντιμετωπισθούν οι μακροοικονομικές ανισορροπίες
- Εισάγονται προϋποθέσεις για την διασφάλιση της αποτελεσματικότητας των πόρων:
- Μακροικονομικές προϋποθέσεις ευθυγραμμισμένες με τα μέτρα του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης
- Εκ των προτέρων προϋποθέσεις σε συνάρτηση με διαρθρωτικές αλλαγές και στόχους του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων. Αδυναμία εκπλήρωσης τους οδηγεί σε διακοπή χρηματοδότησης.
3. Βασικά Στάδια του εθνικού αναπτυξιακού σχεδιασμού
- Σεπτέμβριος 2012: υποβολή προτάσεων φορέων για κατευθύνσεις της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής
- Οκτώβριος 2012: Διαμόρφωση κατευθύνσεων Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής
- Νοέμβριος 2012: Πρώτο Αναπτυξιακό Συνέδριο / έκδοση 2ης εγκυκλίου
- Αρχές 2013: έγκριση σε επίπεδο Ένωσης κανονισμών Διαθρωτικών Ταμείων, Κοινού Στρατηγικού Πλαισίου για την περίοδο 2014-2020 και πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου
- Αρχές 2013 – Ιούνιος 2013: διεξαγωγή τομεακών & περιφερειακών αναπτυξιακών συνεδρίων – έγκριση Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης 2014-2020 από Υπουργικό Συμβούλιο – ενημέρωση Εθνικού Κοινοβουλίου
- Εντός 3 μηνών από την έγκριση Κοινού Στρατηγικού Πλαισίου: υποβολή Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
- 4 μήνες από την υποβολή της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης: έγκριση της από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
- Φθινόπωρο 2013: Υποβολή Επιχειρησιακών Προγραμμάτων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
- Στρατηγική Ευρώπη 2020
Η Στρατηγική Ευρώπη 2020 συμφωνήθηκε στην Σύνοδο Κορυφής του Μαΐου 2010, αναφέρεται στην περίοδο 2011-2020 και θέτει τις εξής 4 προτεραιότητες:
- Έξυπνη ανάπτυξη (βελτίωση των επιδόσεων στην εκπαίδευση, έρευνα & καινοτομία, ψηφιακή κοινωνία)
- Βιώσιμη ανάπτυξη (πιο ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, προστασία του περιβάλλοντος, αξιοποίηση της πρωτοπορίας της Ευρώπης στην ανάπτυξη νέων πράσινων τεχνολογιών, αποδοτικά και έξυπνα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, εκμετάλλευση των δικτύων σε επίπεδο ΕΕ για να ενισχυθεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των επιχειρήσεων, παροχή βοήθειας στους καταναλωτές για να κάνουν σωστές επιλογές)
- Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς (αύξηση ποσοστού απασχόλησης στην Ευρώπη, ιδίως για τις γυναίκες, τους νέους και τους εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας, επενδύσεις σε δεξιότητες και επαγγελματική κατάρτιση, εκσυγχρονισμός των αγορών εργασίας και των συστημάτων κοινωνικής προστασίας)
- Οικονομική Διακυβέρνηση (Ενισχυμένο οικονομικό θεματολόγιο με αυστηρότερη επιτήρηση από την ΕΕ, Δράση για τη διαφύλαξη της σταθερότητας στην ευρωζώνη, Δράσεις για την αποκατάσταση του δημοσιονομικού τομέα).
- Θεματικοί Στόχοι
Για την επίτευξη των προτεραιοτήτων της Στρατηγικής Ευρώπη 2020 έχουν τεθεί οι εξής 11 θεματικοί στόχοι:
- Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας
- Ενίσχυση της πρόσβασης, και χρήσης και ποιότητας, των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας
- Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, του γεωργικού τομέα (για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης), και της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών (για το Ταμείο Αλιείας)
- Ενίσχυση της μετάβασης προς την οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς
- Προώθηση της προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές, της πρόληψης και της διαχείρισης του κινδύνου
- Προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων
- Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και απομάκρυνση των σημείων συμφόρησης σε σημαντικά δίκτυα υποδομών
- Προώθηση της απασχόλησης και υποστήριξη της κινητικότητας των εργαζομένων
- Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης της φτώχειας
- Επένδυση στην εκπαίδευση, τις δεξιότητες και στην δια βίου μάθηση
- Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης
3. ΑΕΠ/κεφαλήν ανά Περιφέρεια (ποσοστό ως προς τον κοινοτικό μέσο όρο = 100)
2007 |
2008 |
2009 |
μ.ό. 2007-2009 |
|
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη |
66 |
68 |
70 |
67,8 |
Κεντρική Μακεδονία |
73 |
75 |
76 |
74,8 |
Δυτική Μακεδονία |
85 |
85 |
86 |
85,6 |
Θεσσαλία |
69 |
71 |
72 |
71 |
Ήπειρος |
64 |
64 |
65 |
64,4 |
Ιόνια νησιά |
86 |
86 |
81 |
84,6 |
Δυτική Ελλάδα |
66 |
67 |
66 |
66,2 |
Στερεά Ελλάδα |
84 |
86 |
87 |
85,9 |
Πελοπόννησος |
75 |
74 |
76 |
75,1 |
Αττική |
117 |
120 |
124 |
120,1 |
Βόρειο Αιγαίο |
74 |
77 |
76 |
75,5 |
Νότιο Αιγαίο |
109 |
114 |
114 |
112,4 |
Κρήτη |
81 |
84 |
85 |
83,2 |
Πηγή: Eurostat
Σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία και με την προτεινόμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατηγοριοποίηση, οι Ελληνικές περιφέρειες κατατάσσονται στις κατηγορίες ως εξής:
Α. Λιγότερο αναπτυγμένες: Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Θεσσαλία, Ήπειρος, Δυτική Ελλάδα.
Β. Μεταβατικής στήριξης: Δυτική Μακεδονία, Ιόνια Νησιά, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος, Βόρειο Αιγαίο και Κρήτη.
Γ. Περισσότερο αναπτυγμένες: Αττική και Νότιο Αιγαίο.
Ο κ. Αγοραστός τόνισε: «Ήδη ενημερώθηκε το Περιφερειακό Συμβούλιο στη συνεδρίασή του στο Βόλο στις 26 Ιουλίου 2012 για τη διαδικασία.
Εντός Αυγούστου θα συστήσουμε την «Ομάδα Σχεδιασμού Προγράμματος (Ο.Σ.Π.) Περιφέρειας Θεσσαλίας», η οποία θα αποτελείται από στελέχη της Διαχειριστικής Αρχής και Υπηρεσιών Περιφέρειας.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου 2012 προγραμματίζουμε Ημερίδα Ενημέρωσης, στην οποία θα κληθούν όλοι οι φορείς της Περιφέρειας (δημόσιοι, κοινονικοοικονομικοί, επιμελητήρια κλπ.) για ενημέρωση επί των θεμάτων που τίθενται για την Νέα Περίοδο και τα βήματα σχεδιασμού για το πρόγραμμα της Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Εντός Σεπτεμβρίου 2012, θα γίνουν συνεργασίες της Ο.Σ.Π. με όλους τους φορείς, με στόχο, τέλος Σεπτεμβρίου, να έχει καταρτιστεί το Αρχικό κείμενο Κατευθύνσεων Θεσσαλίας για την περίοδο 2014-2020 – Πρόταση της Περιφέρειας, που μετά την έγκρισή του από το Περιφερειακό Συμβούλιο, θα σταλεί στο αρμόδιο Υπουργείο Ανάπτυξης.
Τον Οκτώβριο 2012, υπό το Υπουργείο Ανάπτυξης, θα καταρτιστεί το πρώτο Κείμενο σε επίπεδο χώρας διαμόρφωσης κατευθύνσεων της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής για την περίοδο 2014-2020».