«Οι εκκρεμότητες στα δικαστήρια για την ολοκλήρωση ή μη των έργων του Αχελώου είναι σε όλους μας γνωστές και σε αυτές συνέβαλε και η κυβερνητική διγλωσσία με την αποκάλυψη του γνωστού πια “υπομνήματος Μπιρμπίλη” που αναγκάστηκε η κυβέρνηση μετά από ερώτησή μου να καταθέσει στη βουλή. Το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη πολιτική στάση της κυβέρνησης και των αρμόδιων Υπουργείων. Αυτή η κυβερνητική διγλωσσία είναι ακριβώς που με ώθησε να καταθέσω στη Βουλή ερώτηση για τον Αχελώο προς τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, καθώς όπως όλα δείχνουν το έργο παραπέμπεται στις καλένδες», σχολιάζει ο Γραμματέας Πολιτικού Σχεδιασμού της ΝΔ και βουλευτής Λαρίσης.
Αναλυτικά το κείμενο της απάντησης του κ. Ντόλιου έχει ως εξής:
«1. Η υλοποίηση του συνολικού έργου μεταφοράς νερού από τον Άνω Ρου του Αχελώου προς τη Θεσσαλία από το Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, γινόταν με τα παρακάτω επιμέρους έργα:
-Αποπεράτωση φράγματος Συκιάς (εργολαβία που βρισκόταν σε εξέλιξη) προϋπολογισμού 170 εκ. €.
-Σήραγγα εκτροπής Αχελώου προς τη Θεσσαλία (εργολαβία που περατώθηκε το Νοέμβριο του 2009 με ολοκλήρωση της διάνοιξης και επένδυση του 1/3 του μήκους της) και τελικής δαπάνης 178 εκ. €.
-Κατασκευή τελικής επένδυσης σήραγγας εκτροπής Αχελώου (έργο που δημοπρατήθηκε αλλά για το οποίο δεν υπογράφτηκε η σχετική σύμβαση) προϋπολογισμού 65 εκ. €.
Μέχρι σήμερα για τα έργα που έχουν ήδη υλοποιηθεί από το Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων έχουν δαπανηθεί 350 εκ.€. Εάν σε αυτά προστεθούν και τα έργα της Μεσοχώρας που έχουν κατασκευασθεί από τη Δ.Ε.Η. (Φράγμα Μεσοχώρας και Υδροηλεκτρικός Σταθμός Γλύστρας), το δαπανηθέν ποσό υπερβαίνει τα 850 εκ.€. Στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) 2010, έχει εγκριθεί ποσό 50 εκ.€. για την χρηματοδότηση των έργων του Αχελώου, όσο ακριβώς ήταν και το 2009.
Με την έκδοση της 141/2010 απόφασης της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας έγινε δεκτή η από 23/10/09 αίτηση του κοινωφελούς ιδρύματος με την επωνυμία «Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση – WWW-ΕΛΛΑΣ», που αφορούσε στην αναστολή της εκτέλεσης του έργου για την εκτροπή του Άνω Ρου του Αχελώου.
Με την προαναφερόμενη απόφαση διατάχθηκαν από το ΥΠ.Υ.ΜΕ.ΔΙ. μέχρις εκδόσεως οριστικής απόφασης επί της αιτήσεως ακυρώσεως ως πρόσφορα μέτρα:
α) Η άμεση διακοπή όλων των εργασιών που διενεργούνται και αποσκοπούν, αμέσως ή εμμέσως, στην κατασκευή του έργου της εκτροπής, καθώς και η αποχή από κάθε υλική ενέργεια που κατατείνει στην ολοκλήρωση και λειτουργία των έργων που συνδέονται με το επίμαχο εγχείρημα της εκτροπής του Άνω Ρου του Αχελώου ποταμού και
β) H μη λειτουργία όσων εκ των έργων χρήσης και αξιοποίησης υδάτων έχουν ήδη ολοκληρωθεί.
Κατόπιν τούτου το ΥΠ.Υ.ΜΕ.ΔΙ., προκειμένου να αντιμετωπίσει το ζήτημα της προστασίας των ήδη εκτελεσμένων έργων από τον κίνδυνο εκτεταμένων καταστροφών, συγκρότησε, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία περί Δημοσίων Έργων (σχετ. το άρθρο 38 του Ν. 3316/2005), δύο ομάδες εμπειρογνωμόνων διεθνούς φήμης, μία για τη σήραγγα εκτροπής του Αχελώου και μία για το φράγμα Συκιάς, για τη διερεύνηση και επίλυση των τεχνικών προβλημάτων σε θέματα ασφάλειας, αντιμετώπισης και αποτροπής κινδύνου που προέκυψαν στα μεγάλα και ειδικά αυτά έργα, μετά από τη διακοπή των εργασιών που διατάχθηκε με την ανωτέρω απόφαση του Σ.τ.Ε. Επίσης συγκροτήθηκε μια τρίτη ομάδα εμπειρογνωμόνων με σκοπό τη διερεύνηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των μέτρων που θα πρότειναν οι δυο προαναφερθείσες ομάδες εμπειρογνωμόνων.
Οι ομάδες αυτές με πορίσματα τους προτείνουν τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων και επεμβάσεων στα έργα, μέτρων που είναι απαραίτητα και επιβεβλημένα για την αποτροπή κινδύνων από την αστοχία των μέχρι σήμερα εκτελεσμένων εργασιών.
Το ΥΠ.Υ.ΜΕ.ΔΙ., με βάση τα πορίσματα αυτά, κατέθεσε στις 29-9-2010 αίτηση στο Σ.τ.Ε. με την οποία ζητά να γίνει η μερική ανάκληση της απόφασης αναστολής των εργασιών, προκειμένου να καταστεί δυνατή η εκτέλεση των συγκεκριμένων εργασιών για την προστασία των έργων.
Η αίτηση κατατέθηκε βάσει των νεότερων κρίσιμων στοιχείων και της μεταβολής των δεδομένων που προέκυψαν από τα πορίσματα των ομάδων εμπειρογνωμόνων και σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 9 του άρθρου 52 του Π.Δ. 18/1989, η οποία προβλέπει ότι κάθε διάδικος έχει δικονομικό δικαίωμα να επανέλθει εφόσον έχει στην κατοχή του νέα στοιχεία που αποδεικνύουν το αίτημα του. Με τις πρωτοβουλίες αυτές, το ΥΠ.Υ.ΜΕ.ΔΙ. προσπαθεί να προλάβει και να αποτρέψει τους κινδύνους που προέκυψαν από την απότομη διακοπή των εργασιών. Ανάλογες αιτήσεις στο Σ.τ.Ε. έχουν υποβάλλει οι Ν.Α. Θεσσαλίας.
2. .Επί των αιτήσεων ακύρωσης που κατατέθηκαν στο Σ.τ.Ε. κατά της εκτροπής του Αχελώου, εκδόθηκε η 3053/2009 απόφαση της Ολομέλειας του Σ.τ.Ε., με την οποία υποβλήθηκαν στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δέκα τέσσερα (14) προδικαστικά ερωτήματα, σχετικά με την ερμηνεία τεσσάρων Οδηγιών του κοινοτικού δικαίου, συγκεκριμένα της Οδηγίας 2000/60 για τη διαχείριση των υδάτων, της Οδηγίας
2001/42 για τις στρατηγικές περιβαλλοντικές μελέτες μεγάλων έργων, της Οδηγίας 85/337 για τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της Οδηγίας 92/43 για τους οικοτόπους (περιοχές NATURA).
Ήδη διαμορφώθηκε, από κοινού μεταξύ του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και του ΥΠ.Υ.ΜΕ.ΔΙ. το κείμενο-θέση στα προδικαστικά ερωτήματα του Σ.τ.Ε. και αυτό πρόκειται να υποβληθεί μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε αυτό να αποφανθεί επί των ερωτημάτων.
3. Σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60 της Ε.Ε. η χώρα μας όφειλε μέχρι τέλος 2009 να ολοκληρώσει τις μελέτες διαχείρισης των υδατικών πόρων των περιοχών της Θεσσαλίας και της λεκάνης του Αχελώου, από τις οποίες θα προέκυπτε η αναγκαιότητα ή μη της μερικής εκτροπής του άνω ρου του Αχελώου. Οι μελέτες αυτές δεν πραγματοποιήθηκαν μέσα στην παραπάνω προθεσμία.
Το ΥΠ.Ε.Κ.Α., σε εφαρμογή της Εθνικής και Κοινοτικής Περιβαλλοντικής Νομοθεσίας και των αποφάσεων του Σ.τ.Ε. και πιστεύοντας ότι είναι απαραίτητη η διερεύνηση του έργου στο πλαίσιο των Διαχειριστικών Σχεδίων των εμπλεκόμενων Υδατικών Διαμερισμάτων, έχει προχωρήσει προς την κατεύθυνση αυτή και έχει ήδη αναθέσει τη σχετική μελέτη. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα εκπόνησης της μελέτης, το προκαταρκτικό Σχέδιο αναμένεται να έχει διαμορφωθεί τον Σεπτέμβριο του 2011 και να έχει οριστικοποιηθεί μετά από την απαραίτητη εξάμηνη διαβούλευση, τον Μάρτιο του 2012.
Το ΥΠ.Ε.Κ.Α. δεν έχει αρμοδιότητα επί της ενδεχόμενης αναγκαιότητας λήψης ειδικών μέτρων προστασίας για την ασφάλεια των υφισταμένων έργων, ενώ εξάλλου δεν έχει στη διάθεση του τις σχετικές πραγματογνωμοσύνες.
4. Η Κυβέρνηση προς το παρόν τάσσεται υπέρ της εκτέλεσης των άκρως αναγκαίων για την προστασία του έργου εργασιών, ώστε να διασφαλισθούν οι δαπάνες στις οποίες έχει μέχρις στιγμής υποβληθεί το ελληνικό κράτος για την εκτέλεση του έργου. Όπως πάντως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα, το έργο δεν πρόκειται να λειτουργήσει χωρίς να το επιτρέψει το Σ.τ.Ε. ούτε και μπορούν να προγραμματισθούν άλλα έργα, πλην των δύο που βρίσκονται σε εκκρεμότητα (ήτοι το φράγμα Συκιάς και η σήραγγα εκτροπής). Η τύχη του έργου θα κριθεί καταρχήν από την απάντηση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα προδικαστικά ερωτήματα που έθεσε το Σ.τ.Ε. και κατά δεύτερο λόγο, και εφόσον το Σ.τ.Ε. επιτρέψει τελικά την εκτέλεση του έργου, από την ολοκλήρωση νέων μελετών διαχείρισης των υδάτων των Υδατικών Διαμερισμάτων Δυτικής Ελλάδας και Θεσσαλίας και έγκρισης των νέων περιβαλλοντικών όρων του έργου».
«Η τύχη του έργου θα κριθεί καταρχήν από την απάντηση του
Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα προδικαστικά ερωτήματα που έθεσε το Σ.τ.Ε. και κατά δεύτερο λόγο, και εφόσον το Σ.τ.Ε. επιτρέψει τελικά την εκτέλεση του έργου, από την ολοκλήρωση νέων μελετών διαχείρισης των υδάτων των Υδατικών Διαμερισμάτων Δυτικής Ελλάδας και Θεσσαλίας και έγκρισης των νέων περιβαλλοντικών όρων του έργου». Αυτό απαντά σε ερώτηση του Μάξιμου Χαρακόπουλου προς τον Πρωθυπουργό ο Υφυπουργός Εσωτερικών κ. Γ. Ντόλιος.
