«Στη Θεσσαλία του μέλλοντος το ζητούμενο είναι ο άνθρωπος και η εξυπηρέτηση των αναγκών του και, σε αυτό στοχεύει η αιρετή Περιφέρεια. Για να πετύχουμε, η ατομική ευθύνη του καθενός πρέπει να αναχθεί σε εθνική ευθύνη» τόνισε ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός στην ομιλία του στο 1ο Περιφερειακό Συνέδριο Θεσσαλίας για την νέα Αναπτυξιακή Προγραμματική Περίοδο 2014-2020, που διοργάνωσε η Περιφέρεια Θεσσαλίας, δίνοντας το στίγμα της πολιτικής του για τη Θεσσαλία. Το συνέδριο ολοκληρώθηκε με μεγάλη συμμετοχή φορέων και τοποθετήσεις εκπροσώπων υπουργείων, αυτοδιοικητικών, επιστημονικών και ερευνητικών, επαγγελματικών και κοινωνικών εταίρων.
Στη μεγάλη προσπάθεια που κάνει η χώρα για να ανακτήσει τη χαμένη της αξιοπιστία, ώστε να υπάρξει σταθερότητα και επιστροφή στην ανάπτυξη, στάθηκε ο υφυπουργός Ανάπτυξης κ. Κυριάκος Βιρβιδάκης ο οποίος τόνισε τα εξής: «Το έργο της κυβέρνησης είναι τιτάνιο και ιδιαίτερα δύσκολο αν αναλογιστεί κανείς τις συνθήκες στις οποίες βρισκόμαστε. Είναι επιτακτική ανάγκη όμως να σταθεροποιηθεί η οικονομία, να γίνονται σωστές και μεθοδικές διαπραγματεύσεις με τους εταίρους ώστε να ωφεληθεί στρατηγικά η χώρα».
Για τη νέα προγραμματική περίοδο (νέο ΕΣΠΑ) ο υφυπουργός ανέφερε ότι γίνεται προσπάθεια ο σχεδιασμός να γίνεται από κάτω προς τα πάνω και με τη συμμετοχή όλων των φορέων αλλά κυρίως των πολιτών: «Κάνουμε μια προσπάθεια στα συνέδρια αυτά, στις 13 περιφέρειες της Ελλάδος, να έρθουμε σε επαφή με τους φορείς, με την κοινωνία των πολιτών, έτσι ώστε οι προτάσεις τους να φτάσουν στην προσπάθεια που κάνουμε για να δημιουργήσουμε μια αρχιτεκτονική για το νέο ΕΣΠΑ, η οποία θα εκφράζει τις επιθυμίες της κοινωνίας και παράλληλα θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των σημαντικών προβλημάτων αυτήν την περίοδο της κρίσης όπως είναι π.χ. η ανεργία. Πρόθεση μας είναι στο νέο ΕΣΠΑ να υπάρξουν πλέον 13 περιφερειακά προγράμματα και όχι 5 όπως υπήρχαν στο τρέχον ΕΣΠΑ. Η κάθε περιφέρεια θα έχει το δικό της πρόγραμμα και πρόθεση μας είναι να είναι σαφώς οριοθετημένα τα περιφερειακά προγράμματα σε σχέση με τα τομεακά, έτσι ώστε η κάθε Περιφέρεια να έχει τον πλήρη έλεγχο στα χρήματα τα οποία διαχειρίζεται.
Σε ότι αφορά το τρέχον ΕΣΠΑ ο κ. Βιρβιδάκης ανέφερε τα εξής: «Για την Περιφέρεια Θεσσαλίας οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους ! Για το σύνολο της χώρας, θέλω να τονίσω αυτή τη στιγμή, ότι βρίσκεται σε μια απορρόφηση 56,7% που μας τοποθετεί στην 8η θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και που είναι 7,5% μονάδες πάνω από τον κοινοτικό μέσο όρο. Από κει και πέρα οι φορείς οι οποίοι υλοποιούν τις δράσεις του ΕΣΠΑ έχουν και την ευθύνη μαζί βεβαίως με όλους που μετέχουν στον σχεδιασμό να προχωρούν με ταχυτέρους ρυθμούς τα έργα. Σαφέστατα και υπάρχουν προβλήματα τα οποία οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε με λύσεις όπως είναι η απλοποίηση και η επίσπευση διαδικασιών. Βεβαίως υπάρχουν και οι απορροφήσεις της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης οι οποίες δεν είναι και οι καλύτερες δυνατές. Σε κάθε περίπτωση όμως αυτό που είναι εμφανές είναι το γεγονός ότι οι Περιφέρειες κάνουν με το καλύτερο δυνατό τρόπο το έργο τους και βοηθούν συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ανάπτυξη της χώρας».
Τέλος ο υφυπουργός ευχαρίστησε τον περιφερειάρχη για την άρτια διοργάνωση του συνεδρίου και για τα χρήσιμα συμπεράσματα στη συνάντηση εργασίας για την έξυπνη εξειδίκευση και την καινοτομία, που πραγματοποιήθηκε χθες.
Ο περιφερειάρχης κ. Κ. Αγοραστός αφού ευχαρίστησε όλους όσους παρευρέθηκαν και τοποθετήθηκαν στις δυο συναντήσεις εργασίας, μίλησε για την ουσιαστική συμβολή τους σε αυτόν τον διάλογο για την νέα αρχιτεκτονική. Στην τοποθέτησή του μεταξύ άλλων ανέφερε τα εξής: «Οικοδομούμε μια Θεσσαλία με κοινό όραμα. Με τη συνεργασία και τη συνέργεια πετύχαμε χειροπιαστά αποτελέσματα. Πετύχαμε, δημιουργώντας ανατρεπτικά, να αλλάξουμε τα πράγματα. Σε μια εποχή που έχει εξασθενήσει δραματικά η ελπίδα, καταφέραμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να στοχεύσουμε στο μέλλον. Προσπαθούμε να αλλάξουμε τη φιλοσοφία και τον τρόπο λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης. Είναι εύκολο να βάλλεσαι κατά της Δημόσιας Διοίκησης, όμως η Δημόσια Διοίκηση δεν είναι πάντα προβληματική. Στην Περιφέρεια καταφέραμε να λειτουργεί χωρίς σοβαρά προβλήματα. Πιστεύουμε ότι χωρίς ισχυρή, γρήγορη και αποτελεσματική Δημόσια Διοίκηση, δεν πετυχαίνονται οι στόχοι.
Εμείς ως αιρετή Περιφέρεια διαχειριζόμαστε σήμερα το ΕΣΠΑ της τρέχουσας περιόδου. Ένα ΕΣΠΑ το οποίο είχε σχεδιαστεί κάτω από άλλες συνθήκες, άλλες προτεραιότητες και μια διαφορετική οικονομική συγκυρία. Σε συνεργασία με το Υπουργείο κάναμε όλες τις απαραίτητες διαθρωτικές αλλαγές ούτος ώστε να το προσαρμόσουμε στις παρούσες ανάγκες της Περιφέρειας, δεδομένου ότι είναι το μοναδικό αξιόπιστο χρηματοδοτικό εργαλείο. Πραγματικά επιτύχαμε υψηλούς στόχους απορροφητικότητας, (υψηλότερη η απορροφητικότητα στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, επί του συνόλου της χώρας), επιτύχαμε εντάξεις έργων τα οποία πρέπει να υλοποιηθούν σήμερα γιατί δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το νέο ΕΣΠΑ και κάναμε τις ικανές και αναγκαίες αλλαγές ούτως ώστε να πάρουμε την προστιθέμενη αξία των έργων, από αυτό το ΕΣΠΑ.
Η σύνταξη του κειμένου του νέου ΕΣΠΑ (που θα ονομάζεται Σ.Ε.Σ.), έρχεται με σχεδιασμό από κάτω προς τα πάνω. Έρχεται από τους πολίτες προς το υπουργείο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σχεδιάζουμε ακούγοντας και συνεργαζόμενοι με τους πάντες, μέσα από διαβούλευση αλλά και επιστημονική προσέγγιση και, ήδη το πρώτο Σχέδιο Περιφερειακής Ανάπτυξης κατατέθηκε τον Οκτώβριο 2012 στο υπουργείο Ανάπτυξης. Η έγκαιρη και αποτελεσματική αξιοποίηση των οικονομικών πόρων του ΕΣΠΑ 2007-2013 και της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014 – 2020 πρέπει να αποτελέσει μια διέξοδο ανάκαμψης και ελπίδας για την Περιφέρεια μας.
Για να πετύχουμε απαιτείται ολοκληρωμένος αναπτυξιακός σχεδιασμός, συστηματικότητα στην εφαρμογή και πάνω από όλα η κινητοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού.
- Ως Αιρετή Περιφέρεια δεν έχουμε απλά την αρμοδιότητα και την ευθύνη του αναπτυξιακού σχεδιασμού της περιοχής μας.
- Διαθέτουμε τη δυνατότητα εκπόνησης αναπτυξιακού σχεδιασμού, διαχείρισης και υλοποίησης προγραμμάτων.
Η δυνατότητα αυτή αποδεικνύεται με αριθμούς. Δώσαμε το στίγμα μας στην εφαρμογή των στρατηγικών του τρέχοντος ΕΣΠΑ με συνέπεια, χαράξαμε νέα πορεία σε σημαντικά αναπτυξιακά ζητήματα, αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους πόρους που έχουμε στη διάθεση μας. Μειώσαμε τους χρόνους εξέλιξης των έργων. Αλλά το βασικότερο όλων, είναι η αλλαγή νοοτροπίας και του τρόπου εργασίας, που έχει συντελεστεί το τελευταίο διάστημα σε επίπεδο Περιφέρειας. Απαγκιστρωθήκαμε από τη στατικότητα και τις στρεβλές για τη σημερινή εποχή δεσμεύσεις, ενωθήκαμε, συνεργαστήκαμε, αναπτύξαμε ταχύτητα και δώσαμε ώθηση στα έργα και τις δράσεις που απαιτούνται πλέον».
Για το νέο ΕΣΠΑ ο κ. Κ. Αγοραστός συμπλήρωσε τα παρακάτω: «Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, έγκαιρα αρχίσαμε να σχεδιάζουμε το νέο συνολικό και ολοκληρωμένο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας, λαμβάνοντας υπόψη τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η κρίση, τα διαρθρωτικά προβλήματα της Περιφέρειας ανά χωρική ενότητα σε κάθε διοικητική Περιφερειακή Ενότητα και ανά παραγωγικό/ οικονομικό τομέα.
Ο μέχρι σήμερα σχεδιασμός του αναπτυξιακού Προγράμματος της Περιφέρειας Θεσσαλίας βασίστηκε στην σε βάθος ανάλυση της παραγωγικής / οικονομικής και κοινωνικής δομής της Περιφέρειας, στην ευρεία διαβούλευση με τους τοπικούς κοινωνικούς, οικονομικούς, αυτοδιοικητικούς, επιστημονικούς και υπηρεσιακούς φορείς της Περιφέρειας, έχοντας υπόψη τις κατευθύνσεις της πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και λαμβάνοντας υπόψη τις οδηγίες και κατευθύνσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Έτσι, η Περιφέρεια Θεσσαλίας υπέβαλε το 1ο Σχέδιο του Αναπτυξιακού της Προγράμματος για την περίοδο 2014-2020, στο πλαίσιο της 1ης σχετικής εγκυκλίου του Υπουργείου, σύμφωνα με τους όρους χρηματοδότησης του συνόλου των Ευρωπαϊκών Ταμείων.
Οι βασικές κατευθύνσεις του Προγράμματος, συμβάλλουν στην πραγμάτωση του Οράματός μας «Για μια Θεσσαλία ισχυρή και καινοτόμο στην Ευρώπη, με επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον, θετική δύναμη αλλαγής και δημιουργικής ανατροπής, έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς».
Το Όραμα αυτό προσδιορίζει και τον Στρατηγικό Κεντρικό Στόχο του Συγχρηματοδοτούμενου Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιφέρειας Θεσσαλίας 2014-2020, ο οποίος είναι «Ισχυρή και καινοτόμος οικονομία στην Ευρώπη, με επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον, μέσω της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη».
Έτσι, πρώτη προτεραιότητα κατά την προγραμματική περίοδο 2014 – 2020, είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και του πρωτογενή τομέα της Περιφέρειας (κυρίως της γεωργίας και της κτηνοτροφίας) με διεύρυνση του παραγωγικού ιστού και ενδυνάμωσή του, προς την κατεύθυνση της εξωστρέφειας, αξιοποιώντας με έξυπνη εξειδίκευση, τα αποτελέσματα της Έρευνας, της Τεχνολογικής Ανάπτυξης και της Καινοτομίας.
Όλες οι άλλες δράσεις για την Περιφέρεια Θεσσαλίας, με απόλυτη ιεράρχηση και ορθολογική επιλογή, θα εξυπηρετούν αυτή τη προτεραιότητα, στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής προστασίας, της αύξησης της απασχόλησης, της κοινωνικής συνοχής και της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Με αυτές τις βασικές αναπτυξιακές κατευθύνσεις για τη νέα προγραμματική περίοδο θα φθάσουμε στην επίτευξη του Στρατηγικού / Κεντρικού μας Στόχου.
Στη συνέχεια και με βάση όλες τις μετέπειτα διαδικασίες για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό της νέας προγραμματικής περιόδου, πρόκειται να εξειδικεύσουμε το Πρόγραμμά μας τόσο ως προς τους αναπτυξιακούς μας στόχους, όσο και ως προς το περιεχόμενο των παρεμβάσεων. Στόχος μας στο σχεδιασμό για τη Νέα Περίοδο θα είναι η εκμετάλλευση των Συγκριτικών Πλεονεκτημάτων της Περιφέρειας, σε κάθε τομέα της οικονομίας, συνδυαστικά μεταξύ τους και με λειτουργικές διασυνδέσεις της παραγωγικής δραστηριότητας, με απώτερο στόχο την επίτευξη υψηλού επιπέδου ανάπτυξης του συνόλου της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Καινοτομία και εξωστρέφεια σε όλους τους τομείς. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω συνεργασίας όλων των δυνάμεων, σχεδιασμού και υλοποίησης μίγματος κατάλληλων έργων, επενδύσεων και δράσεων.
Μετά από 30 χρόνια προγραμμάτων ας αποδεχθούμε το αυτονόητο: Το κάθε επίπεδο διακυβέρνησης ας αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν.
Πρέπει πλέον να συγκεντρώσουμε όλες τις απόψεις και προσπάθειες και να διαμορφώσουμε ένα αξιόπιστο σχέδιο για το μέλλον της Θεσσαλίας. Μαζί ενώνοντας τις δυνάμεις μας μπορούμε όχι μόνο να βάλουμε ανάχωμα στην κρίση αλλά να δώσουμε την ώθηση που χρειάζεται στην τοπική οικονομία.
Κλείνοντας ο περιφερειάρχης συνόψισε στα εξής: «Είμαστε εδώ, ξέρουμε τις αστοχίες του παρελθόντος, τις αλλάζουμε, συνεργαζόμαστε, επιταχύνουμε τις διαδικασίες, με στόχο το νέο ΕΣΠΑ, να είναι ένα ΕΣΠΑ Θεσσαλικό. Σ’ αυτό σχεδιάζονται 13 περιφερειακά προγράμματα, πολυτομεακά και πολυταμειακά για να μπορούμε να πάμε γρήγορα στην υλοποίηση των έργων. Στόχος μας είναι 1/1/2014 το νέο ΕΣΠΑ να προχωρήσει. Δηλαδή να μην έχουμε τις αδυναμίες του παρελθόντος που πήγαινε πίσω, γιατί ο χρόνος είναι χρήμα, είναι θέσεις εργασίας, είναι ενίσχυση της τοπικής πραγματικής και εθνικής οικονομίας. Πιστεύω ότι θα πάμε πολύ καλύτερα στην νέα διαδικασία. Μαζί να βρούμε τις λύσεις και να προχωρήσουμε για το αύριο της Θεσσαλίας. Οι Θεσσαλοί έχουν αποδείξει ότι πετυχαίνουν όταν είναι ενωμένοι».
Από την πλευρά του ο γεν. γραμματέας του υπουργείου Ανάπτυξης κ. Γιώργος Γιαννούσης σημείωσε τα εξής: «Είναι ανάγκη να σχεδιάσουμε το μέλλον από κοινού και με βάση της εμπειρίας που αποκομίσαμε από την μέχρι σήμερα διαχείριση των κοινοτικών πλαισίων. Το αναπτυξιακό μας όραμα πρέπει να είναι: Η συμβολή στην αναγέννηση της ελληνικής οικονομίας με ανάταξη και αναβάθμιση του παραγωγικού και κοινωνικού ιστού της χώρας και τη δημιουργία και διατήρηση βιώσιμων θέσεων απασχόλησης, έχοντας ως αιχμή την εξωστρεφή, καινοτόμο και ανταγωνιστικής επιχειρηματικότητα με γνώμονα την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης.
Δεν ήταν όλα στραβά σε όσα γίνανε τα τελευταία 30 χρόνια. Το βιοτικό επίπεδο ανέβηκε κατακόρυφα, η χωρά άλλαξε μορφή και έγιναν βήματα για να πάμε ακόμα καλύτερα. Όμως επειδή όλα αυτά έγιναν χωρίς τις αντίστοιχες διαθρωτικές αλλαγές, όλα αυτά κατέρρευσαν σε μια νύχτα. Πρέπει όμως πλέον να αλλάξει το μοντέλο διοίκησης και να σταματήσουμε να βλέπουμε το κράτος και το δημόσιο ως τον κύριο φορέα δημιουργίας θέσεων εργασίας. Είναι ανάγκη να συμφιλιωθούμε με την επιχειρηματικότητα, να μην αντιμετωπίζουμε τον επιχειρηματία ως ύποπτο και να βοηθήσουμε όσους το τολμούν, όχι με το στρεβλό τρόπο που γινόταν μέχρι σήμερα, δηλαδή π.χ. επιδοτήσεις, επιχορηγήσεις, κ.α.
Πρέπει να αντιληφτούν όλοι την μεγάλη προσπάθεια της κυβέρνησης για να εξασφαλίσει επιπλέον πόρους στο νέο ΕΣΠΑ την ίδια ώρα που το συνολικό Α.Ε.Π. της Ε.Ε. μειώνεται. Αν κάποιοι πιστεύουν ότι ο στόχος πρέπει να είναι η Ελλάδα να επανέλθει στη προ κρίσης κατάσταση και στο μοντέλο που υπήρχε, πλανώνται πλάνην οικτράν».
Στο συνέδριο συμμετείχαν ακόμη οι αντιπεριφερειάρχες Λάρισας Ρένα Καραλαριώτου, Καρδίτσας Βασίλης Τσιάκος, Τρικάλων Χρήστος Μιχαλάκης, Μαγνησίας κ. Γιώργος Καλτσογιάνης, η θεματική Αντιπεριφερειάρχης Μαρία Μαμάρα, οι δήμαρχοι Κιλελέρ Ρίζος Κομήτσας, Λάρισας Κώστας Τζανακούλης, Βόλου Πάνος Σκοτινιώτης, Τρικαίων Χρήστος Λάππας, Καρδίτσας Κώστας Παπαλός, Αλοννήσου κ. Πέτρος Βαφίνης, Φαρσάλων Άρης Καραχάλιος, Τυρνάβου Νίκος Μαλάκος, Ζαγοράς-Μουρεσίου Γιώργος Αντώνογλου, Αργιθέας Χρήστος Καναβός, Ρήγα Φερραίου κ. Ελένη Λαΐτσιου, Μουζακίου Γιώργος Κωτσός, περιφερειακοί σύμβουλοι, αντιδήμαρχοι όλων των Δήμων, διοικητές νοσοκομείων της Θεσσαλίας, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, εκπρόσωποι επιμελητηρίων, φορέων και οργανώσεων, υπηρεσιακά στελέχη Υπουργείων και περιφερειακών φορέων, επιχειρηματίες αλλά και πολίτες.
