Όταν ήμουν μαθητής του Δημοτικού, γύρω στα 10, άρχισα στις διακοπές να βοηθάω τον πατέρα μου στη δουλειά. Είχε μια υφαντουργική βιοτεχνία και, εκτός από το να προσέχω τους αργαλιούς, να αλλάζω σαΐτες, να δουλεύω τη μασουρίστρα, έμαθα και να κόβω τιμολόγια. Οπότε, μυήθηκα στους φόρους της εποχής: τον Φόρο Κύκλου Εργασιών, το χαρτόσημο, την εισφορά του ΟΓΑ. Μου φαίνονταν όλα εντελώς παράλογα.
Στο μυαλό μου ο φόρος ήταν ένα ποσοστό που δίνεις από τα κέρδη σου, άρα θα έπρεπε πρώτον να έχεις κέρδη! Δεν μπορούσα να καταλάβω πώς ήξερε το κράτος ότι ο επαγγελματίας θα έκλεινε τη χρονιά κερδοφόρα και του έβαζε φόρο από πριν! Ακόμα κι αν, τελικά, τον φόρο τον πλήρωνε ο καταναλωτής, πόσο δίκαιο ήταν για έναν που δεν έχει να φάει, να πληρώνει με κάθε αγορά φόρο ή εισφορά στον ΟΓΑ; Κι υπήρχαν πολλοί που δεν είχαν να φάνε και τότε. Επέμενα να ρωτάω “γιατί;”. Ο πατέρας μου με πήρε συνομωτικά στο πλάι και μου είπε: “Δεν υπάρχει απάντηση! Τον φόρο τον πληρώνεις γιατί κάποιος τον έβαλε! Σ’ αυτή τη χώρα, θα φτάσεις στην ηλικία μου και, να μου το θυμηθείς, θα ρωτάτε ακόμα τα ίδια πράγματα. Μακάρι να βγω ψεύτης”.
Δεν βγήκε. Είμαι στην ηλικία του, τον θυμάμαι, καλή του ώρα, και κάνω τις ίδιες ερωτήσεις. Μόνο που τώρα τα πράγματα δεν είναι όπως στην αρχή της δεκαετίας του ’70. Τότε είχαμε παραγωγή. Τώρα, βροχή – που έλεγε κι η Αρλέτα των εφηβικών μας ερώτων. Τότε, άντεχες κι έναν φόρο υπέρ τρίτων. Τώρα, όχι. Τα “γιατί” λοιπόν εκείνης της εποχής επανέρχονται συνοδευμένα από οργή και αγανάκτηση. Και μάλιστα εις τριπλούν: για την αδικία, για την καταστροφή που φέρνουν και για τον χρόνο που χάθηκε, τζάμπα και (κυρίως) βερεσέ.
Γιατί, λοιπόν, όταν ξεκινάει μια εταιρεία θα πρέπει να πληρώσει 1% φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου; Με ποια λογική ένα ποσό που εξοικονόμησα από προηγούμενα εισοδήματα, που έχουν ήδη φορολογηθεί αγρίως, θα ξαναφορολογηθεί μόνο και μόνο επειδή αποτελεί τη μαγιά μιας καινούργιας δουλειάς; Πόσο βοηθάει αυτό στην οικονομική ανάπτυξη; Ποιος ηλίθιος το σκέφτηκε; Ποιοι ηλίθιοι το έκαναν νομοσχέδιο; Ποιοι ηλίθιοι το ψήφισαν; Ποιοι ηλίθιοι επιμένουν να το διατηρούν;
Γιατί όταν ξεκινάει μια εταιρεία θα πρέπει να πληρώσει φόρο για το Ταμείο Νομικών και για το Ταμείο Πρόνοιας Δικηγόρων, 1,5% συνολικά; Από πού κι ως πού μια εταιρεία που έχει ήδη τον νομικό της σύμβουλο (και τον πληρώνει) θα πρέπει να τα “ακουμπήσει” και στον ασφαλιστικό φορέα των δικηγόρων, τάχα μου για να “θεωρήσουν” το καταστατικό; Γιατί να μην απαιτείται μόνο μια υπογραφή συμβολαιογράφου; Γιατί ο σιδεράς ή ο επιπλοποιός θα πρέπει να χρηματοδοτήσει τη σύνταξη του Κούγια, διάολε;
Γιατί θα πρέπει να γραφτεί οπωσδήποτε στο Επιμελητήριο; Αν κρίνω ότι οι υπηρεσίες που μου προσφέρει το Επιμελητήριο αξίζουν τα λεφτά τους, είναι δικό μου θέμα να τις “αγοράσω”! Είναι ή όχι νταβατζηλίδικη αυτή η υποχρέωση;
Γιατί θα πρέπει να πάρει «κωδικό» από την ΔΟΥ για το αντικείμενο εργασιών της; Γιατί να μην καθορισθούν οι προϋποθέσεις για ορισμένες γενικές κατηγορίες, (π.χ. υγειονομικού ενδιαφέροντος) και μέσα στην ίδια κατηγορία να μπορείς να κάνεις οτιδήποτε! Πώς περιμένουμε να γίνουν ανταγωνιστικές οι επιχειρήσεις όταν με το παραμικρό χρειάζεται τροποποίηση καταστατικού και ξανά – μανά γύρα και πληρωμές σε δικηγόρους, πρωτοδικεία και ΔΟΥ; Πώς θα αναπτυχθούν καινοτόμες επιχειρήσεις, δηλαδή αυτές που εξ ορισμού δεν θα καλύπτονται από κανέναν αραχνιασμένο κωδικό;
Γιατί να θεωρεί Βιβλία και Στοιχεία; Σε ποιον αιώνα ζούμε; Γιατί να προσκομίζει στη ΔΟΥ βεβαιώσεις περί μη οφειλής στο Επιμελητήριο, στον ΟΑΕΕ, στο ΙΚΑ, ακόμα κι όταν δεν απασχολεί προσωπικό; Είναι τσακωμένες οι Υπηρεσίες του Δημοσίου μεταξύ τους; Δεν μιλιούνται; Δεν υπάρχει τρόπος το 2013 να παίρνει η μια Υπηρεσία πληροφορίες από την άλλη χωρίς να είμαι υποχρεωμένος να κουβαλάω χαρτιά από τον έναν σαδιστή στον άλλον; Γιατί να καταθέτει το καταστατικό στο Πρωτοδικείο και όχι σε μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων στην οποία να έχουν πρόσβαση όλες οι κρατικές Υπηρεσίες;
Γιατί όταν ένας εταίρος μεταβιβάζει μερίδιο, θα πρέπει να πληρώνει φόρο υπεραξίας, που υπολογίζεται βάσει των κερδών της προηγούμενης 5ετίας; Υπάρχει εταιρεία στην Ελλάδα που θα έχει το 2013 τα κέρδη του 2008; Είναι δυνατόν να μην μπορείς ούτε να φύγεις από μια επαγγελματική δραστηριότητα χωρίς το Δημόσιο να απλώνει τη αχόρταγη χερούκλα του στο άδειο πλέον ταμείο σου;
Θα μπορούσα να παραθέσω, κι εσύ αναγνώστη επίσης, δεκάδες άλλα “γιατί”, όπως το 1971. Τίποτε δεν άλλαξε. Όμως, δεν θέλω να συμμεριστώ την στωϊκότητα του πατέρα μου, ο οποίος, βλέποντας τον χαρακτήρα μου, συχνά με συμβούλευε: “Μην τα βάζεις με τα γουρούνια. Αυτά ‘φχαριστιούνται να κυλιούνται στη λάσπη. Εσύ υποφέρεις.” Συνεχίζω να τα “βάζω με τα γουρούνια” γιατί θέλω να πιστεύω ότι όταν τα σημερινά δεκάχρονα φτάσουν στα 50, αυτή η χώρα θα είναι διαφορετική. Κι είμαι σίγουρος ότι το ίδιο θέλουν να πιστεύουν και άλλοι.
Το ερώτημα είναι: μια που τη συγκέντρωση κεφαλαίου (κι όχι μόνο) θα συνεχίζει να την φορολογεί η συγκέντρωση ανεγκέφαλων της κυβέρνησης, εμείς τι κάνουμε; Παρατηρούμε, μόνο; Μετράμε τους φίλους μας που αυτοκτονούν; Πέφτουμε σε κατάθλιψη; Ή ξεσηκωνόμαστε;
Ξέρετε ότι εκπροσωπώ μια πολιτική κίνηση, που έχει φάει τόνους λάσπης, ακριβώς επειδή απειλεί το σύστημα με τον μόνο τρόπο που είναι συμβατός με τη Δημοκρατία: θεσμικά. Όμως, για να μην με παρεξηγήσετε… ξανά, δεν σας καλώ να συσπειρωθείτε στη “Δημιουργία, ξανά!”. Αλλά, σας ικετεύω, δραστηριοποιηθείτε! Με όποιον τρόπο νομίζετε! Στο όνομα των σημερινών δεκάχρονων, είτε ανήκετε σε κάποιον πολιτικό χώρο είτε όχι, όποια ιδεολογία κι αν εκφράζετε, κάντε ό,τι περνάει από το χέρι σας για να μην ξαναγράψει ο γιος σας τα ίδια “γιατί” σε ένα άρθρο για την Ελλάδα του 2055.
Πρώτη δημοσίευση: Athens Voice
