Πανηγυρικές δηλώσεις και καλλιεργούμενη αισιοδοξία προβάλλεται το τελευταίο διάστημα από την κυβέρνηση και τα φιλικά προς αυτή ΜΜΕ σχετικά με τον υπό κατασκευή οδικό άξονα της «Κεντρικής Ελλάδας», γνωστό ως Ε65. Πρόκειται για έργο περίπου 230 χιλιόμετρων που ανακοινώθηκε αρχικά το 1994 επί ΠΑΣΟΚ, πρόχειρα, χωρίς μελέτες και ολοκληρωμένο σχεδιασμό, μόνο και μόνο για να απορροφήσουν τις αντιδράσεις πολλών περιοχών της Κ. Ελλάδας που ζητούσαν η ΠΑΘΕ να περάσει από Δομοκό-Φάρσαλα και όχι από τον Μαλιακό. Μετά από πολλά χρόνια καθυστερήσεων το 2007 υπογράφηκε η σύμβαση του έργου με παραχώρηση του σε κατασκευαστική κοινοπραξία Ισπανικών και Ελληνικών Εταιριών (με έγκριση και της Βουλής) και υποχρέωση του κράτους να συμμετέχει με χρηματοδότηση ύψους 750 εκ. ευρώ (519 σύμφωνα με την αρχική σύμβαση). Οι όροι της σύμβασης εκχωρούσαν ουσιαστικά το όλο θέμα σε ιδιωτικά συμφέροντα και όσον αφορά στο οικονομικό μέρος, παρέχοντας απόλυτη διασφάλιση της επένδυσης για τους χρηματοδότες, αλλά και ως προς την χάραξη του Ε65 με την «απομάκρυνση» του από την ΠΑΘΕ, όπου έχει επίσης στηθεί άλλη μία χρυσοφόρα σύμβαση παραχώρησης.
Ανεξάρτητα από το πώς φθάσαμε ως εδώ, η σκοπιμότητα κατασκευής του Ε65 συνίσταται συνοπτικά σε τρία βασικά θέματα:
- Την έξοδο της Κεντρικής Ελλάδας γενικά και της Θεσσαλίας ειδικότερα στην Εγνατία οδό και μέσω αυτής στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα, στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας, στην Αλβανία και τις άλλες Βαλκανικές χώρες.
- Στη διέξοδο από την απομόνωση της Δυτικής Θεσσαλίας προσφέρονται νέες δυνατότητες στην ασφαλή οδική εξυπηρέτηση των κατοίκων τους, στην ανάπτυξη της περιοχής κ.ο.κ.
- Στην δυνατότητα σύνδεσης των δύο μεγαλύτερων και σημαντικότερων λιμανιών της Κ. Ελλάδας, αυτά του Βόλου και της Ηγουμενίτσας.
Έως σήμερα, εννέα χρόνια μετά την υπογραφή της αρχικής σύμβασης και παρά την λεόντεια υπέρ της κοινοπραξίας τροποποίησή της το 2013, κανένα από τα τρία διακριτά τμήματα του αυτοκινητόδρομου δεν έχει παραδοθεί σε λειτουργία. Πιο αναλυτικά
- το νότιο τμήμα του, (εκτός φυσικά από το αρχικό, πριν τη Λαμία, που συμπίπτει με τη ΠΑΘΕ και λειτουργεί), είχε επί πολλά χρόνια παγώσει. Στη συνέχεια η σύμβαση τροποποιήθηκε προβλέποντας μάλιστα πρόσθετες επιβαρύνσεις πολλών δεκάδων εκ. ευρώ για το Δημόσιο. Τώρα το τμήμα από (Λαμία-Δομοκό) εντάχθηκε στο νέο ΕΣΠΑ (2014-2021) και ανακοινώθηκε ότι θα προχωρήσει με νέα σύμβαση 310 εκ.ευρώ, φυσικά με το ίδιο ανάδοχο σχήμα.
- το κεντρικό τμήμα (Δομοκός-Τρίκαλα), μήκους 78 χλμ, όπως δηλώνεται επίσημα θα ολοκληρωθεί το 2017. Ουσιαστικά είναι το μόνο τμήμα στο οποίο η ΚΞ εργάστηκε όλα αυτά τα χρόνια. Προβλέπονται δυο βασικοί σταθμοί διοδίων στους Σοφάδες και στα Τρίκαλα, πλευρικοί σταθμοί διοδίων κατά τόπους (για να μην χάνουν έσοδα) αλλά και πρόσθετα έσοδα για τον παραχωρησιούχο από διόδια άλλων αυτοκινητόδρομων.
- το βόρειο τμήμα του Ε65 (Τρίκαλα-Μουργκάνι-ΕΓΝΑΤΙΑ), όπως και το νότιο τμήμα, απεντάχθηκε από την αρχική σύμβαση και για την ώρα υπάρχουν απλώς προσδοκίες ότι θα χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕΜ), με χρόνο κατασκευής τρία χρόνια (;), ενώ έως σήμερα δεν έχουν καν αποφασίσει σε ποιο σημείο της Εγνατίας οδού θα συνδεθεί ο Ε65, κάτι που ήδη αποτελεί αντικείμενο τοπικών και όχι μόνο διενέξεων.
Τελικά το συμπέρασμα που προκύπτει από όσα εκθέσαμε στα παραπάνω είναι ότι, παρότι πέρασαν 20 και πλέον χρόνια από την πρώτη ανακοίνωση, ο Ε65 ουσιαστικά είναι και θα παραμείνει για πολλά ακόμη χρόνια ένας τυφλός αυτοκινητόδρομος, χωρίς αρχή και τέλος, εφόσον τα βασικά του τμήματα (νότιο και βόρειο) βρίσκονται είτε στην έναρξη τους είτε σε αναζήτηση χρηματοδότησης, χωρίς καν πλήρεις μελέτες και ολοκληρωμένο σχεδιασμό.
Επιπλέον το έργο αυτό αποτελεί μία ακόμη τυπική περίπτωση όπου οι κυβερνήσεις που γνωρίσαμε όλα τα περασμένα χρόνια έχουν εκχωρήσει με προνομιακές συμφωνίες την υλοποίηση σημαντικών δημόσιων έργων σε τράπεζες και τεχνικές ολιγοπωλιακές εταιρίες σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος. Όπως μάλιστα προκύπτει από τα ρεπορτάζ πολλών ΜΜΕ, ακόμη και ο σχεδιασμός, η χάραξη του αυτοκινητόδρομου και τα χρονοδιαγράμματα επιβλήθηκαν με βάση τα οικονομικά συμφέροντα και τις απαιτήσεις των ισχυρών κατασκευαστικών ομίλων. Αλλά και όταν παραδοθεί και λειτουργήσει ο Ε65, για τα λαό θα αποτελεί άλλο ένα μηχανισμό συνεχούς αφαίμαξης του εισοδήματος με τα γνωστά διόδια και φυσικά όσοι θα προσπαθούν να τα αποφύγουν θα συνεχίσουν να εκτίθενται σε μεγάλους κινδύνους από τη χρήση παραδρόμων και ξεπερασμένων οδικών υποδομών. Αναρωτιέται τελικά κανείς για ποιανού όφελος γίνονται τα έργα; Πότε ο λαός μας θα αποτινάξει επιτέλους όλα αυτά τα βάρη και όλους του «νταβατζήδες» που με την ευθύνη και ανοχή των κυβερνήσεων διαχειρίζονται το παρόν και το μέλλον της χώρας;
Στο σημείο αυτό να υπενθυμίσουμε ότι πριν περίπου δύο χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε με δριμύτητα τις συμβάσεις αυτές, οργάνωσε καταλήψεις σταθμών διοδίων, προέτρεψε τους πολίτες να μην πληρώνουν διόδια και άλλα παρόμοια, ενώ στο προεκλογικό του πρόγραμμα, δεσμευόταν για τη ριζική αναθεώρησή τους, μέσω της Βουλής. Σήμερα, μαζί με τους λαλίστατους ΑΝΕΛ και τους οικολόγους πράσινους που «δακρυσμένοι» υπογράφουν τα πάντα, εφαρμόζουν στο ακέραιο όλες τις συμβάσεις που παρέλαβαν χωρίς να τις αμφισβητούν, ενώ η ριζική αναθεώρηση μετατράπηκε σε ξεχωριστές αδιαφανείς συμφωνίες μεταξύ του Υπουργού με κάθε παραχωρισιούχο ξεχωριστά. Επαίρονται μάλιστα για την ταχύτερη εκτέλεσή τους (δες δηλώσεις κ.Σπίρτζη), αδιαφορώντας για τον αντιλαϊκό τους χαρακτήρα και την συνεχιζόμενη καταλήστευση του έτσι κι αλλιώς χαμηλού εισοδήματος των εργαζομένων. Αλλά και οι Αυτοδιοικητικές ηγεσίες της Θεσσαλίας φέρουν σημαντική ευθύνη αφού αποφεύγουν να ενημερώσουν το λαό για τις επώδυνες συμβάσεις, τα διόδια κλπ και φυσικά δεν οργανώνουν καμία αγωνιστική αντίδραση, στηρίζοντας έμμεσα τις επιλογές των κυβερνήσεων, ιδιαίτερα στις περιοχές Λάρισας και Βόλου, όπου έτσι κι αλλιώς έχουν τοποθετήσει την υπόθεση του Ε65 σε πολύ χαμηλή προτεραιότητα.
Η λύση στο πρόβλημα δε βρίσκεται στην ιδιωτικοποίηση και στο ξεπούλημα των εθνικών οδών και των μεγάλων έργων, ούτε στη χρηματοδότηση των έργων από τα διόδια. Η λύση βρίσκεται στη δημιουργία Ενιαίου Δημόσιου κατασκευαστικού φορέα, στην εθνικοποίηση όλων των μεγάλων αυτοκινητόδρομων ενώ παράλληλα πρέπει να καταργηθούν τα διόδια.
Κλείνοντας, η Λαϊκή Ενότητα καλεί το λαό και τους φορείς του να αντιληφθούν τα παιχνίδια που παίζονται σε βάρος τους και να οργανώσουν την πολιτική τους πάλη στην κατεύθυνση της αποτίναξης όλων αυτών των μηχανισμών που εμποδίζουν την πραγματική πρόοδο της χώρας μας και ένα καλύτερο μέλλον για τους ίδιους και τις επόμενες γενιές.
Οι Π.Ε Θεσσαλίας
