Τον Μάη του 2016, όταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ψήφιζε τον αντιασφαλιστικό νόμο λαιμητόμο (Κατρούγκαλου), όπως τον ονόμασαν εργαζόμενοι και συνταξιούχοι, η κυβερνητική προπαγάνδα ισχυριζόταν πως με το νέο σύστημα όχι μόνο απέδιδε «δικαιοσύνη», αλλά και πως οι νέοι συνταξιούχοι θα είχαν τάχα και αυξήσεις στις συντάξεις τους.
Σήμερα αυτοί οι προπαγανδιστικοί μύθοι καταρρέουν σαν χάρτινοι πύργοι, επιβεβαιώνοντας ότι ο νόμος 4387/2016 αποτελεί τη μέχρι σήμερα κορύφωση της αντιασφαλιστικής επίθεσης, καθώς ενσωμάτωσε όλες τις μέχρι τότε ανατροπές σε βάρος ασφαλισμένων και συνταξιούχων και καταδίκασε τις νέες γενιές να λαμβάνουν στο τέλος του εργασιακού βίου συντάξεις πτωχοκομείου.
Πίσω από τον ψευτοκαυγά ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ για το Ασφαλιστικό, η αλήθεια είναι ότι ο νόμος Κατρούγκαλου αφενός συνέχισε την επίθεση των κυβερνήσεων ΝΔ – ΠΑΣΟΚ στην Κοινωνική Ασφάλιση και αφετέρου όχι μόνο δεν «έκλεισε οριστικά το Ασφαλιστικό», αλλά μέσα από τις συνολικότερες παρεμβάσεις του στρώνει το έδαφος για τα νέα αντιασφαλιστικά χτυπήματα που απαιτεί το κεφάλαιο.
Νέο «τσεκούρι» στις παλιές συντάξεις – Ψίχουλα για τους νέους συνταξιούχους
Μια πρόσθετη απόδειξη για το «τσεκούρι» που έφερε ο νόμος Κατρούγκαλου στις νέες συντάξεις είναι σε τελική ανάλυση και το τρέχον σίριαλ γύρω από τη λεγόμενη «προσωπική διαφορά» στις παλιές συντάξεις. Υπενθυμίζεται ότι η «προσωπική διαφορά» που ψηφίστηκε με τον νόμο Κατρούγκαλου, ήταν η διαφορά που θα προέκυπτε ανάμεσα στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις και στον επανυπολογισμό τους με το νέο νόμο.
Τότε, η κυβέρνηση υποσχόταν ότι η διαφορά αυτή δεν θα περικοπτόταν, αλλά θα εξομαλυνόταν σταδιακά, αφού οι παλιοί συνταξιούχοι δεν θα λάμβαναν τις ετήσιες αυξήσεις που θα έπαιρναν (όταν θα τις έπαιρναν…) οι νέοι συνταξιούχοι. Όμως, μόλις ένα χρόνο μετά, με το νόμο 4472/2017, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ψήφισε την περικοπή και της «προσωπικής διαφοράς» από 1/1/2019, την οποία τώρα επιδιώκει, να αναστείλει για λίγο.
Ο υπολογισμός των παλιών συντάξεων, με βάση τους νέους συντελεστές που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου, δηλαδή με τον τρόπο που υπολογίζονται από εδώ και πέρα όλες οι νέες συντάξεις, οδηγεί σε πολύ χαμηλότερες συντάξεις, κάτω ακόμα και από τα επίπεδα των παλιών συντάξεων, όπως αυτές διαμορφώθηκαν μετά από τις αλλεπάλληλες περικοπές πριν το 2016.
Την ίδια ώρα, η μείωση των νέων συντάξεων με το νόμο Κατρούγκαλου είναι ακόμα μεγαλύτερη. Και είναι ακριβώς αυτές οι εξευτελιστικές συντάξεις του νόμου Κατρούγκαλου, μαζί με τις παλιές περικοπές, που εξασφαλίζουν σήμερα τα τεράστια πλεονάσματα στον ΕΦΚΑ, τα οποία, όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση, για το 2019 θα φτάσουν τα 4,1 δισ. ευρώ! Πρόκειται για πλεονάσματα βγαλμένα από το «αίμα» των συνταξιούχων και των ασφαλισμένων και όχι από τη «νοικοκυροσύνη» της κυβέρνησης.
Επίθεση πολύ πιο βαθιά από τις περικοπές στις συντάξεις…
Στην πραγματικότητα, ο νέος νόμος, με τη δημιουργία της «νέας αρχιτεκτονικής του Ασφαλιστικού», που έλεγε τότε ο αρμόδιος υπουργός, δεν προσέθεσε απλά κάποιες νέες περικοπές στις συντάξεις, δεν επέφερε μόνο ορισμένες νέες χειρότερες αλλαγές σε πλευρές της Ασφάλισης. Το βασικό με το νέο νόμο είναι ότι αυτός σε βάθος χρόνου διαμορφώνει τις βάσεις ενός νέου, ακόμα πιο αντιδραστικού Ασφαλιστικού, οι συνέπειες του οποίου γίνονται κάθε μέρα όλο και πιο ορατές.
Αυτό αφορά όλες τις παραμέτρους του νέου Ασφαλιστικού, που επιγραμματικά είναι:
1. Το «σπάσιμο» της παλιάς ενιαίας σύνταξης σε δύο τμήματα, στη λεγόμενη «εθνική» και την «ανταποδοτική». Με τον τρόπο αυτό, η «εγγύηση» του κράτους περιορίζεται μόνο στο τμήμα της «εθνικής σύνταξης», δηλαδή μόνο στο ποσό των 384 ευρώ όταν πρόκειται για 20ετία και στα 345 ευρώ στην περίπτωση της 15ετίας. Αυτό ακριβώς μαρτυρά και η δέσμευση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ προς τους δανειστές ότι το 2025 η συνολική χρηματοδότηση του Ασφαλιστικού δεν θα ξεπερνά το 4,8% του ΑΕΠ!
2. Τα νέα χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης που οδηγούν σε δραστικά μικρότερες συντάξεις στους νέους συνταξιούχους. Στο παλιό σύστημα, με 35 έτη εργασίας το ποσοστό αναπλήρωσης ήταν 70%, ενώ στο νέο σύστημα το ποσοστό αναπλήρωσης στην 35ετία μειώνεται στο 33,6%! Αντίστοιχα στην 20ετία το ποσοστό αναπλήρωσης είναι μόλις 16,77%. Επιπλέον, συρρικνώθηκε και ο συντάξιμος μισθός (πάνω στον οποίο υπολογίζεται το ποσοστό αναπλήρωσης για να βγει η σύνταξη), αφού πλέον είναι ο μέσος όρος των μισθών ολόκληρου του εργάσιμου βίου (μετά το 2002) και όχι ο μέσος όρος των μισθών της τελευταίας διετίας ή πενταετίας, όπως ίσχυε στο παλιό σύστημα.
3. Το νέο καθεστώς των επικουρικών, που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου, ο οποίος ενσωμάτωσε παλιότερα νομοθετήματα, μαζί και την κατάργηση των κατώτερων ορίων, ωθεί τις επικουρικές συντάξεις προς εξαφάνιση.
4. Η κατάργηση των κατώτερων ορίων και στις κύριες, καθώς και του ΕΚΑΣ, χτυπά ειδικά τους χαμηλοσυνταξιούχους και όσους κατά τη διάρκεια του εργάσιμου βίου τους δεν είχαν τη δυνατότητα να έχουν πολλά χρόνια ασφάλισης ή ο μισθός τους ήταν χαμηλός. Πρόκειται για ανατροπές που εκμηδενίζουν τα όποια στοιχεία εσωτερικής αλληλεγγύης είχε το προηγούμενο ασφαλιστικό σύστημα.
Στα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε:
— Την υπονόμευση της 15ετίας
— Τις νέες εγκληματικές προϋποθέσεις για τις συντάξεις χηρείας
— Τις ανατροπές στις αναπηρικές συντάξεις
— Τις νέες αυξημένες εισφορές για μεγάλα τμήματα ασφαλισμένων
Στα 8 δισ. ευρώ το νέο «τσεκούρι» την τετραετία 2016 – 2019
Και ενώ η κυβέρνηση προπαγάνδιζε τη μεγάλη «μεταρρύθμιση» που έφερε στο Ασφαλιστικό, κομπάζοντας για την «ισονομία» που έφερνε ο νόμος Κατρούγκαλου, στην Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που τον συνόδευε καταγράφονταν μία προς μία οι περικοπές που προέβλεπε.
Σύμφωνα με την Έκθεση, η οποία από τότε επιβεβαιώθηκε πλήρως, οι νέες αιματηρές περικοπές και η αύξηση των εισφορών, μόνο για την τετραετία 2016 – 2019, ξεπερνούν τα 8 δισ. ευρώ.
Συγκεκριμένα, οι απώλειες από τις περικοπές σε συνταξιούχους, παλιούς και νέους, ανέρχονται στα6,016 δισ. ευρώ, ενώ οι πρόσθετες εισφορές στα 2,218 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, μόνο οι περικοπές στις επικουρικές συντάξεις στην τετραετία θα ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ, ενώ οι περικοπές στα μερίσματα των δημοσίων υπαλλήλων τα 800 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα, από τους μισθωτούς και με την αύξηση των εισφορών για το ΕΤΕΑ η κυβέρνηση θα αποσπάσει το ποσό των1,251 δισ. ευρώ.
Πιο αναλυτικά, στο σκέλος των περικοπών, τα στοιχεία που καταγράφονταν στην Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και στη συνέχεια επιβεβαιώθηκαν στην πράξη, έχουν ως εξής:
• Σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ. Η κατάργηση του ΕΚΑΣ, ύψους περίπου 900 εκατ. ευρώ ετησίως, τα προηγούμενα χρόνια, κλιμακώνεται από το 2016 μέχρι το 2019. Οι συνολικές απώλειες των δικαιούχων του ΕΚΑΣ για την τετραετία 2016 – 2019 φτάνουν τα 2,393 δισ. ευρώ! Για το 2020, που το κράτος δεν θα καταβάλει πλέον ούτε 1 ευρώ για ΕΚΑΣ, η «εξοικονόμηση» θα είναι 900 εκατ. ευρώ.
• Μείωση συντάξεων στους νέους συνταξιούχους εξαιτίας του νέου τρόπου υπολογισμού τους: Συνολικά, στην τετραετία, οι απώλειες ανέρχονται στα 689 εκατ. ευρώ. Εννοείται ότι αυτές οι απώλειες θα διογκώνονται κάθε χρόνο, αφού όλοι οι νέοι συνταξιούχοι θα βγαίνουν με μικρότερες κύριες συντάξεις σε σύγκριση με το ισχύον σύστημα.
• Μείωση συντάξεων θανάτου (χηρείας) λόγω των νέων αυστηρότερων προϋποθέσεων. Στην τετραετία, οι απώλειες των νέων δικαιούχων συντάξεων χηρείας θα ανέλθουν στο ποσό των 369 εκατ. ευρώ και αυτές θα μεγαλώνουν με την πάροδο των χρόνων, αφού οι συνέπειες από την εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης θα αφορούν περισσότερους ασφαλισμένους.
• Περικοπή συντάξεων λόγω μείωσης του ανώτερου ποσού εισοδήματος από συντάξεις που μπορεί να λάβει κάποιος συνταξιούχος. Συνολικά, η απώλεια στην τριετία ανέρχεται στα 98 εκατ. ευρώ.
• «Πάγωμα» συντάξεων λόγω της μη καταβολής αυξήσεων σε υφιστάμενους συνταξιούχους. Απώλεια για τους συνταξιούχους, ποσού 187 εκατ. ευρώ για το 2018, και άλλων 76 εκατ. ευρώ για το 2019.
• Μείωση επικουρικών συντάξεων στους υφιστάμενους συνταξιούχους. Οι συνολικές περικοπές για την τετραετία ανέρχονται στα 1,026 δισ. ευρώ.
• Μείωση επικουρικών συντάξεων στους νέους συνταξιούχους. Συνολικά, στην τετραετία, η «εξοικονόμηση» για το σύστημα θα είναι 123 εκατ. ευρώ.
• Περικοπές στα εφάπαξ. Η συνολική απώλεια στην τετραετία για τους δικαιούχους φτάνει τα 133 εκατ. ευρώ.
• Μεγάλη περικοπή στα μερίσματα δημοσίων υπαλλήλων. Στην τετραετία, οι συνολικές απώλειες για τους μερισματούχους του Δημοσίου ανέρχονται στα 832 εκατ. ευρώ και εννοείται ότι οι απώλειες αυτές θα συνεχιστούν και τα επόμενα χρόνια.
Το άθροισμα των παραπάνω περικοπών, όπως περιγράφονται στην Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, φτάνουν τα 6,016 δισ. ευρώ.
Εξίσου καταστροφικός είναι ο νόμος Κατρούγκαλου και στο κομμάτι των εισφορών, επιβάλλοντας μεγάλες αυξήσεις στις εισφορές για εκατομμύρια ασφαλισμένους και ιδιαίτερα για τις νέες γενιές. Από την ίδια Έκθεση προκύπτουν τα εξής στοιχεία:
— Αύξηση των εισφορών για τις επικουρικές συντάξεις στους μισθωτούς και στους άλλους ασφαλισμένους που έχουν επικουρική ασφάλιση. Θα φτάσει στο ποσό των 1,251 δισ. ευρώ για τη συγκεκριμένη τετραετία.
— Αύξηση εισφορών στους αγρότες. Η επιβάρυνση των αγροτών ανέρχεται στα 458 εκατ. ευρώ.
— Αύξηση εισφορών αυτοαπασχολούμενων και ελεύθερων επαγγελματιών κατά 411 εκατ. ευρώ.
— Αύξηση ορίου ασφαλιστέων αποδοχών, με επιπλέον επιβάρυνση 98 εκατ. ευρώ.
Έτσι, η συνολική αφαίμαξη των ασφαλισμένων μέσα από την αύξηση των εισφορών τους και μόνο για την τετραετία 2016 – 2019 φτάνει στα 2,218 δισ. ευρώ.
Και δεν είναι μόνο ο νόμος Κατρούγκαλου….
Οι ανατροπές και περικοπές του νόμου Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016) δεν ήταν οι μόνες που έφερε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, συνεχίζοντας την αντιασφαλιστική επίθεση των προκατόχων της.
Ήδη από το καλοκαίρι του 2015, με το 3ο μνημόνιο και τον νόμο 4336, είχε προϊδεάσει για τη συνέχεια στα χτυπήματα της Κοινωνικής Ασφάλισης.
Τον Ιούλη του 2015, προχώρησε στη σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και σε περικοπές στις αποδιδόμενες συντάξεις.
Ειδικότερα επιβλήθηκε για πρώτη φορά εισφορά για τον κλάδο Υγείας 6% στις επικουρικές συντάξεις και αύξηση από το 4% στο 6% στις κύριες.
Επιπλέον, διάταξη προέβλεπε ότι η κατώτερη κύρια σύνταξη αυτών που θα υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης θα είναι μειωμένη κατά 20%, από τα 486 ευρώ στα 392 ευρώ (ΙΚΑ). Με άλλη διάταξη κανένας νέος συνταξιούχος δεν θα λαμβάνει το λεγόμενο «προνοιακό τμήμα» της σύνταξης, αλλά μόνο αυτό που αναλογεί στις εισφορές του, αν δεν έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του.
Τάσος Τσιαπλές, Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ν. Λάρισας
