Μια συζήτηση στη Βουλή από το παρελθόν, πριν από 18 ολόκληρα χρόνια (18 Φεβρουαρίου 2002), με την ευκαιρία μιας επερώτησης που υποβλήθηκε από την τότε αντιπολίτευση (ΝΔ) προς την Κυβέρνηση (ΠΑΣΟΚ – Πρωθυπουργός κ. Κ. Σημίτης) και η οποία έφερε την υπογραφή όλων των Θεσσαλών βουλευτών της ΝΔ(σημ. η μόνη βουλευτής από όσους υπογράφουν, που κατέχει και σήμερα έδρα στη Βουλή, είναι η κ. Ζέτα Μακρή), έδωσε την ευκαιρία στον αείμνηστο Κων/νο Μητσοτάκη (τότε επίτιμο Πρόεδρο της ΝΔ) να αναπτύξει τις θέσεις του για τα υδατικά της Θεσσαλίας και ειδικότερα τα έργα Άνω Αχελώου.
Επιλέγουμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα αυτής της ομιλίας (από τα πρακτικά της Βουλής{1}σε ολομέλεια) και, όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, ο χρόνος σε αυτήν τη χώρα κυλάει, δυστυχώς, πολύ αργά….
«…Είναι γνωστό, κύριε Υπουργέ, στην ιστορική περίοδο που γνωρίζουμε πως άλλαξε η μορφή πολλών περιφερειών, οι οποίες μεταβλήθηκαν σε ερήμους από εκεί που ήταν πλούσιες παραγωγικές περιοχές. Από την Λιβύη που ήταν σιτοβολώνας την κλασσική εποχή της Ελλάδος έως μεγάλες περιοχές στην Κεντρική Ασία, που σχετικά πρόσφατα, όταν έπαψαν να αρδεύονται μετεβλήθησαν σε ερήμους……»
«….Το πρόβλημα της Θεσσαλίας είναι να αρδεύσουμε τις εκτάσεις που αρδεύονται σήμερα κύριε Υπουργέ. Είναι απαράδεκτο να λέει Έλλην Υπουργός στο Ελληνικό Κοινοβούλιο ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει ένα τέτοιο έργο. Αφήστε που έχει και τις άλλες πλευρές τις περιβαλλοντικές. Είναι πρόβλημα ύδρευσης, είναι πρόβλημα προστασίας από το νερό σε περίπτωση χειμάρρων και είναι βέβαιο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι η Ευρώπη μπορεί να χρηματοδοτήσει….»
«…Ο Αχελώος ήταν ένα έργο το οποίο αμφισβητήθηκε έντονα. Το δέχομαι αυτό. Υπήρξαν πολλοί που ήταν αντίθετοι και πολλοί που το στήριξαν. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αφού μελέτησε εις βάθος κατέληξε στην απόφαση ότι το έργο αυτό πρέπει να γίνει και προχώρησε αποφασιστικά. Έκανε αποφασιστικά βήματα. Το πρωτόκολλο για το οποίο σας μίλησε πρωτύτερα ο κ. Θόδωρος Αναγνωστόπουλος υπεγράφη τον Νοέμβριο του 1991 από όλους τους πολιτικούς παράγοντες της Θεσσαλίας, οι οποίοι εκείνη την εποχή αμφισβητούσαν το αποτέλεσμα του διαγωνισμού που είχε γίνει. Μάλλον, τον είχαμε βρει κι εμείς το διαγωνισμό αυτόν. Ούτε δικός μας ήταν ο διαγωνισμός αυτός. Ο κ. Τσιμπλάκος επέτυχε πράγματι ένα θαυμαστό αποτέλεσμα. Του είχαν πει να πετύχει 90 δισεκατομμύρια δραχμές και πέτυχε 83 δισεκατομμύρια δραχμές. Γιατί δεν έπρεπε να εκτελεστεί αυτή η σύμβασις ;….»
«…Εγώ πιστεύω ότι το πρόβλημα του Αχελώου το έχετε μέσα στην Κυβέρνηση. Θέλετε ή δεν θέλετε τον Αχελώο ; Τα είχαμε κι εμείς κύριε Υπουργέ. Είναι υπαρκτό πρόβλημα, το καταλαβαίνω, αλλά ο Πρωθυπουργός οφείλει να το λύσει και η Κυβέρνηση πρέπει να το λύνει. Ναι ή όχι ; Αν δεν θέλετε, να πείτε όχι, αν θέλετε, ναι, να τον προχωρήσετε όπως τον είχαμε προχωρήσει εμείς αποφασιστικά. Διότι δεν θα είχαμε φτάσει σε αυτό το κατάντημα εάν δεν υπήρχε μέσα σας αμφισβήτησις, ναι ή όχι για τον Αχελώο…..»
«….Όσον αφορά το φράγμα για το οποίο μιλούσατε πρωτύτερα έχω να πω κύριε Υφυπουργέ, η Κυβέρνησις πρέπει να είναι σε θέση να παίρνει δυσάρεστες αποφάσεις. Πρέπει ενίοτε να δυσαρεστεί και κοινωνικές ομάδες, ένα κομμάτι του πληθυσμού, για να πετύχει ένα μείζον αγαθό. Να έχετε το θάρρος της αντιδημοτικότητας και να αποφασίζετε να εκτελείτε τα έργα. Είναι κατάρα αυτό που κάνετε. Δεν μπορεί να εκτελεστεί κανένα έργο, όταν αρχίζουν οπουδήποτε μικρές, πολλές φορές και όχι σημαντικές τοπικές αντιδράσεις….»(Σημ. Ότι συμβαίνει σήμερα με αλαλάζοντες πρώηνΥπουργούς και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, Αιτωλοακαρνάνες, κ.α).
«…. Ακόμα θα σας πω και κάτι άλλο. Αφορά γενικότερα τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η Ελλάς και κυβερνάται. Οι παρεμβάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας – το έχω πει πολλές φορές από το Βήμα αυτό και είναι γνωστό πόσο τιμώ τη δικαιοσύνη – είναι πολλές φορές ανεπίτρεπτες σε ότι αφορά ιδιαίτερα στην ερμηνεία του Συντάγματος που αναφέρεται στην προστασία του περιβάλλοντος. Εγώ δέχομαι ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας μπορεί να ακυρώσει μία απόφαση επειδή δεν υπάρχει περιβαλλοντική μελέτη. Όμως δεν δέχομαι ότι επί της ουσίας της περιβαλλοντικής μελέτης, εάν δηλαδή προστατεύεται ή δεν προστατεύεται ένα ιστορικό κειμήλιο, ένας ιστορικός τόπος, το Συμβούλιο της Επικρατείας θα αποφασίσει τελικά και αμετάκλητα και θα σταματήσει τον ρουν των πραγμάτων και την εκτέλεση έργων, τα οποία είναι πολύ σημαντικά για την πορεία του τόπου και για τη ζωή του λαού….»(Σημ. Εννοεί την απόφαση του 2001 του ΣτΕ η οποία, ναι μεν απέρριψε όλες τις γνωστές αιτιάσεις της προσφυγής που είχε προηγηθεί, διέταξε όμως την διακοπή των έργων για το μοναστήρι του Αγ. Γεωργίου στο Μυρόφυλλο, το οποίο, με βάση τις ισχύουσες μελέτες, κατακλύζεται από την τεχνητή λίμνη Συκιάς).
«….Σας είπε προηγουμένως ο κ. Ταλιαδούρος πάρα πολύ σωστά ότι η λίμνη Πλαστήρα έγινε μέσα σε πέντε χρόνια στη δεκαετία του ’50, την εποχή που δεν είχαμε βοήθεια από την Ευρώπη και δεν είχαμε αυτές τις λαμπρές τεχνικές εταιρείες που έχουμε σήμερα……..….Η κατάσταση στη Θεσσαλία είναι τραγική. Φέτος το καλοκαίρι θα έχουμε μεγαλύτερα επεισόδια αναφορικά με την κατανομή του ανύπαρκτου νερού. Το νερό θα το γυρεύουμε διαρκώς και σε χαμηλότερα επίπεδα….Εκεί κατοικεί το ½ του Ελληνικού πληθυσμού, έχει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ελληνικής γεωργικής παραγωγής. Θα την αφήσουμε, δηλαδή, να φτάσει να γίνει έρημος ; Δεν είναι υπερβολές αυτά, ούτε μου αρέσει εμένα να λέω μεγάλα λόγια, αλλά εάν δεν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της Θεσσαλίας γρηγορότερα, με τους ρυθμούς που ακολούθησε το ΥΠΕΧΩΔΕ ίσα με σήμερα, η Θεσσαλία θα έχει ουσιαστικό πρόβλημα. Γι’ αυτό κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η επερώτηση σωστά γίνεται και η Κυβέρνηση επιτέλους ας ακούσει το καμπανάκι κινδύνου…»(Σημ. Τα σχέδια Διαχείρισης που εγκρίθηκαν πολύ αργότερα – 2014 και αναθεώρηση 2017 – επιβεβαιώνουν τους κινδύνους που εντόπισε ο Κων. Μητσοτάκης, διαπιστώνουν ότι τα συσσωρευμένα ελλείματα μόνο από τους υπόγειους υδροφορείς της ΛΑΠ Πηνειού ανέρχονται σε 3 δις. κ.μ. νερού και ήδη έχουν αυξηθεί κατά τα τελευταία έτη).
Παρά τα όσα λέγονταν τότε (2002),στην περίοδο 2004 – 2009 (Κυβέρνηση Κ. Καραμανλή, Υπουργός Γ. Σουφλιάς) τα έργα Αχελώου απέκτησαν ρυθμό και φθάσαμε να έχουν εκτελεστεί, κατά 85% του φυσικού αντικειμένου η (πλήρως διανοιγμένη) σήραγγα των 18 χλμ. και κατά 65% αντίστοιχα το φράγμα Συκιάς.
Πως γίνεται σήμερα, παρά τις δύο σαφείς και «προωθητικές» δηλώσειςτου Πρωθυπουργού κ. Κυρ. Μητσοτάκηότι θα προχωρήσουν τα έργα, να παρατηρείται ακόμη στασιμότητα από τους αρμόδιους Υπουργούς και να μηνδρομολογείται η άρση των εμποδίων και η εξεύρεση κατάλληλων λύσεων για την επανεκκίνηση των έργων ;
Στα ερωτηματικά που εγείρονται ας απαντήσουν οι αρμόδιοι. Θα περιμένουμε…
Γράφουν οι Φάνης Γέμτος (γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας) και Κώστας Γκούμας (γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ)
