Τον Αύγουστο του 2016, ένας καταστροφικός σεισμός χτύπησε την κεντρική Ιταλία που κόστισε στη χώρα πάνω από 200 νεκρούς. Σχεδόν τέσσερα χρόνια αργότερα, τα χαλάσματα από κτήρια και άλλες υποδομές δεν έχουν απομακρυνθεί ακόμα στο σύνολό τους, αναγκάζοντας τις αρχές της Ιταλίας να αναζητήσουν πρωτοβουλίες για λύσεις που θα αφορούν την επαναχρησιμοποίηση των υλικών αυτών σε νέες κατασκευές. Παρόμοια προβλήματα μικρότερης έκτασης, όπως ρίψεις δομικών υλικών (μπαζών) σε ρέματα κλπ αντιμετωπίζουν η πλειονότητα των ευρωπαϊκών κρατών.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Lazio στην Ιταλία, το Πολυτεχνείο της Βαλένσια στην Ισπανία και άλλους φορείς έχουν ξεκινήσει συνεργασία με στόχο την εξεύρεση λύσεων για την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση υλικών που προέρχονται από κατεδαφίσεις και εκσκαφές (ΑΕΕΚ).
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Condereff, στο οποίο συμμετέχει η Περιφέρεια Θεσσαλίας χρηματοδοτείται από το Interreg Europe και έχει στόχο να μελετήσει το θεσμικό πλαίσιο στις χώρες της Ευρώπης και να καταθέσει προτάσεις για νέες πρακτικές στο θέμα αυτό.
«Η μετάβαση από τη γραμμική στην κυκλική οικονομία, είναι μια παγκόσμια τάση και μια τεράστια ευκαιρία για να δημιουργηθούν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε βιώσιμη βάση. Βιώσιμη ανάπτυξη σημαίνει ότι αναβαθμίζουμε το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων, χρησιμοποιούμε με «εξυπνότερο» τρόπο τους φυσικούς, πλουτοπαραγωγικούς πόρους και χτίζουμε μια σύγχρονη οικονομία που συμβάλλει στην ευημερία των πολιτών» δηλώνει ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός.
Η κυκλική οικονομία είναι σε κάποιο βαθμό η μετεξέλιξη της ανακύκλωσης, έχει όμως και μια σημαντική διαφορά: Στην ανακύκλωση, ένα χρησιμοποιημένο προϊόν αποσυντίθεται σε πρώτες ύλες που ανακτώνται προς επαναχρησιμοποίηση στην παραγωγή νέων προϊόντων. Στην κυκλική οικονομία, το προϊόν σχεδιάζεται εξαρχής, έτσι ώστε να μπορεί να γίνεται ανακατασκευή και επαναμεταποίηση, για να επαναχρησιμοποιηθεί ως καινούργιο. Ό,τι μέχρι σήμερα θεωρούνταν «απόβλητο» ή «απόρριμμα», μπορεί να μετατραπεί σε πρώτη ύλη.
Το πρόγραμμα Condereff είναι ένα από τα 14 νέα διεθνή προγράμματα εδαφικής συνεργασίας, στα οποία συμμετέχει η Περιφέρεια Θεσσαλίας. Πρόκειται για προγράμματα με προστιθέμενη αξία που οδηγούν σε σημαντικά, μετρήσιμα αποτελέσματα σε καίριους τομείς για το μέλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη της Περιφέρειας όπως είναι η έρευνα και η καινοτομία, η επιχειρηματικότητα, η αγροτική παραγωγή, το περιβάλλον, ο πολιτισμός, οι ενάλιες αρχαιότητες και ο τουρισμός.
Συμμετέχοντες φορείς
Στο πρόγραμμα Condereff για την επαναχρησιμοποίηση των Απόβλητων Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων συμμετέχουν:
• Περιφέρεια Θεσσαλίας
• Περιφέρεια Lazio (Ιταλία)
• Πολυτεχνείο της Valencia (Ισπανία)
• Αναπτυξιακή εταιρεία της Περιφέρειας Pardubice (Τσεχία)
• Επαρχιακή Κυβέρνηση Styria (Αυστρία)
• Οργανισμός για την Ενέργεια και το Περιβάλλον της Περιφέρειας Auvergne-Rhône-Alpes (Γαλλία)
• ΕΝΕΑ – Εθνική Υπηρεσία Ιταλίας για Νέες Τεχνολογίες, Ενέργεια και Βιώσιμη Ανάπτυξη (Ιταλία)
• ISW – Ινστιτούτο Διαρθρωτικής Πολιτικής και Οικονομικής Ανάπτυξης Γερμανίας (Γερμανία).
Ημερίδες ενημέρωσης
Η πρώτη εθνική συνάντηση του προγράμματος πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 2ου Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ανάπτυξης, την 26η Ιανουαρίου 2020, στη Λάρισα, στο πλαίσιο της ενότητας που αφορούσε την κυκλική οικονομία. Στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα προγραμματίζονται ημερίδες και συναντήσεις με φορείς, ώστε να αναλυθεί το πλαίσιο των ΑΕΕΚ στην Ελλάδα και να προταθούν εργαλεία και πολιτικές που θα προωθούν και θα διευκολύνουν την επαναχρησιμοποίηση δομικών υλικών. Πληροφορίες για το πρόγραμμα και δηλώσεις ενδιαφέροντος για συμμετοχή στις συναντήσεις του έργου: Δ/ση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού Περιφέρειας Θεσσαλίας, k.vrakopoulou@thessaly.gov.gr, 2413506250.
