Ο Ιός της καστανής ρυτίδωσης των καρπών τομάτας για πρώτη φορά στο Ισραήλ το 2014. Έκτοτε διαπιστώθηκε στην Ιορδανία Γερμανία στην Ιταλία, Καλιφόρνια, των ΗΠΑ, Σαουδική Αραβία, Τουρκία, και Μεξικό και τον Σεπτέμβριο του2019 στην Ελλάδα σε θερμοκηπιακή καλλιέργεια τομάτας στην Κρήτη.
Συνεχίζεται η εμφάνιση του επιβλαβούς οργανισμού στη χώρα μας τον Ιούνιο του 2020 σε θερμοκηπιακή καλλιέργεια ντομάτας και πιπεριάς στο Ν. Χανίων στην Κρήτη ,Αρχές Ιουλίου στη Δράμα, επίσης σε σπορόφυτα ντομάτας και πιπεριάς στους Νομούς Ευβοίας και Βοιωτίας καθώς και σε σπόρους τομάτας προέλευσης Τουρκίας.
Αιτιο: Ο Ιός To BRFV ανήκει στο γένος Τοbamovirus το οποίο περιλαμβάνει γνωστούς ιούς όπως είναι ο ιός του μωσαϊκού του καπνού (TMV) και ο Ιός του μωσαϊκού της τομάτας (ToMV)
Ο Ιός αυτός μεταδίδεται μηχανικά με την επαφή μεταξύ των φυτών, με τις καλλιεργητικές φροντίδες των εργαζομένων (μολυσμένα εργαλεία, ρούχα προσωπικού) με το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό ( φυτωριακό υλικό, σπόρο),με τα έντομα(μεταφορά γύρης με βομβίνους-Bombuw terrestris) .Βασική εστία μόλυνσης είναι το έδαφος όταν παραμείνουν σε αυτό μολυσμένα φυτικά υπολείμματα. Στις υπό κάλυψη καλλιέργειες τα σωματίδια του ιού διατηρούνται επί των κατασκευών και στη συνέχεια μεταφέρονται με διάφορους τρόπους στα φυτά και εξαπλώνεται με τις καλλιεργητικές εργασίες (δέσιμο, ξεβλάστημα, συλλογή κλάδευμα, κ.λ.π.)
Φυτα ξενιστες: Οι κύριοι ξενιστές του Ιού είναι η Τομάτα και η Πιπεριά. Με τεχνητές μολύνσεις προσβάλει τον καπνό. Άλλοι ξενιστές είναι τα ζιζάνια όπως τα chenopodiastrum murale και solanum nigrum προσβάλλονται από τον Ιό και αποτελούν φορείς αυτού.
Συμπτωματα: Τα συμπτώματα εμφανίζονται στα φύλλα στελέχη και στους καρπούς. Τα συμπτώματα στα φύλλα περιλαμβάνουν χλώρωση. μωσαϊκό, ποικιλοχλόρωση, κατσάρωμα, παραμόρφωση του ελάσματος και περιστασιακά στένωση. Νεκρωτικές κηλίδες μπορεί να εμφανιστούν στους ποδίσκους, μίσχους και κάλυκες.
Στους καρπούς εμφανίζονται καστανοί ή κίτρινοι δακτύλιοι, καστανές περιοχές και ρυτίδωση. Επίσης παρατηρούμαι παραμορφώσεις και ανομοιόμορφη ωρίμανση των καρπών. Τα συμπτώματα αυτά καθιστούν τους καρπούς της τομάτας μη εμπορεύσιμους.
Τα ασθενή φυτά παρουσιάζουν μειωμένη ανθοφορία και καρπόδεση .Η μείωση κυμαίνεται από 30 έως 70%.
Στην Πιπεριά εμφανίζονται κίτρινες κηλίδες και μωσαϊκό στα φύλλα καθώς και παραμόρφωση του ελάσματος των φύλλων. Οι καρποί της πιπεριάς εμφανίζουν παραμορφώσεις ,ανομοιόμορφο χρωματισμό με κίτρινες και καστανές περιοχές και πράσινες ραβδώσεις.
Μετρα αντιμετωπισης: Για την αντιμετώπιση του Ιού ToBRFV προτείνονται μέτρα εξάλειψης του.
1) Χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού(όπως χρησιμοποίηση υγιούς σπόρου, φυταρίων για φύτευση)
2) Συστηματικός έλεγχος των σπορείων και φυτωρίων. Απομάκρυνση και καταστροφή των μικρών φυτών που έχουν προσβληθεί ή παρουσιάζουν ύποπτα συμπτώματα του Ιού.
3) Συχνές επιθεωρήσεις των φυτών μετά την μεταφύτευσή τους στον αγρό ή στο θερμοκήπιο. Αφαίρεση και καταστροφή όλων των φυτών που παρουσιάζουν συμπτώματα της Ίωσης.
4) Χρησιμοποίηση παπουτσιών και φόρμας από τους εργαζόμενους που εκτελούν τις καλλιεργητικές εργασίες και αλλαγή αυτών μεταξύ των διαφορετικών εγκαταστάσεων. Αποφυγή επαφής των υγιών φυτών με τα χέρια που έχουν έρθει σε επαφή με ασθενή φυτά(εκρίζωση, δέσιμο κλάδευμα, κλπ.) Εκτός αν τα χέρια έχουν πλυθεί προηγουμένως πολύ καλά..
5) Αφαίρεση των ζιζανίων από τον αγρό ή από το χώρο πέριξ τού θερμοκηπίου.
6) Καλό πλύσιμο με σαπούνι των χεριών πριν από κάθε χειρισμό των φυτών.
7) Απομάκρυνση και καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας ,καθώς και απολύμανση του χώρου του θερμοκηπίου.
8) Συχνή απολύμανση των εργαλείων με εμβάπτιση σε διάλυμα χλωρίνης΄0,5% ή άλλα απολυμαντικά.
Παρακαλούνται οι παραγωγοί να διενεργούν συστηματικούς ελέγχους στις καλλιέργειές τους για την διαπίστωση τυχόν συμπτωμάτων και να ενημερώσουν αμέσως τις αρμόδιες φυτουγειονομικές αρχές των υπηρεσιών (ΔΑΟΚ και Π.Κ.Π.Φ.Π.Φ.Ε) σε περίπτωση εντοπισμού τέτοιων συμπτωμάτων .
