Παρουσίαση της μελέτης συγκριτικής αξιολόγησης εναλλακτικών σεναρίων επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας

Η τελική μελέτη που θα αποτελέσει το εργαλείο για το σχεδιασμό και την υλοποίηση πάνω στο ζήτημα της Διαχείρισης των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ), παρουσιάστηκε στην αίθουσα του Περιφερειακού Συμβουλίου παρουσία του περιφερειάρχη Θεσσαλίας και των αρμοδίων φορέων.

Όπως τόνισε ο κ. Αγοραστός: «Το μεγάλο ζήτημα της διαχείρισης των στερεών αστικών αποβλήτων απαιτεί υπευθυνότητα και ολοκληρωμένο περιφερειακό σχεδιασμό. Η μελέτη που παρουσιάστηκε υλοποιήθηκε μετά από ευρεία διαβούλευση και συνεννόηση με όλους τους συναρμόδιους φορείς. Στόχος μας είναι να υιοθετήσουμε τους ενδεδειγμένους και επιστημονικά τεκμηριωμένους τρόπους για την καλύτερη διαχείριση των απορριμμάτων. Επιζητούμε την βέλτιστη δυνατή λύση η οποία θα είναι όμως και οικονομικά αλλά και κοινωνικά ωφέλιμη. Σχεδιασμός και διαχείριση απορριμμάτων χωρίς συνεργασία, αλλά και επιστημονική και οικονομική τεκμηρίωση δεν είναι δυνατή».

Ο περιφερειάρχης ανέφερε ακόμη ότι η Ελλάδα βρίσκεται αρκετά πίσω στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, ενώ την ίδια στιγμή οι προθεσμίες «τρέχουν» και αυτές επισύρουν πρόστιμα, βάση και της Ευρωπαϊκής Οδηγίας όπως ενσωματώθηκε στην Ελληνική νομοθεσία. Παράλληλα ευχαρίστησε για τη συνεργασία τους Δημάρχους, τους ΦΟΔΣΑ Θεσσαλίας και τους υπερεσιακούς φορείς ώστε αν υπάρξει αυτό το αποτέλεσμα.

Η μελέτη αυτή εκπονήθηκε για να αποτελέσει τη βάση της επικείμενης αναθεώρησης – τροποποίησης του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Θεσσαλίας και της προώθησης των έργων για χρηματοδότηση. Όπως ανακοινώθηκε κατά την παρουσίαση της μελέτης, η Περιφέρεια Θεσσαλίας βρίσκεται σε αρκετά καλό επίπεδο σε σύγκριση με τις υπόλοιπες περιφέρειες καθώς έχει διαμορφώσει ένα λειτουργικό πλαίσιο με Χώρους Υγειονομικής Ταφής Αποριμμάτων(ΧΥΤΑ), Σταθμούς Μεταφόρτωσης Αποριμμάτων(ΣΜΑ) και Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), έχοντας ταυτόχρονα προχωρήσει στην αποκατάσταση όλων των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων(ΧΑΔΑ), οι οποίοι εξακολουθούν να υφίστανται σε άλλες περιοχές της χώρας επισείοντας πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Δεδομένα όπως η πρόσφατη απογραφή πληθυσμού, η εξέλιξη της τεχνολογίας, η πρόσφατη λειτουργία των επιπλέον ΧΥΤΑ, η εφαρμογή του Προγράμματος Διοικητικής Μεταρρύθμισης «Καλλικράτης» αλλά και η νέα ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία εισάγουν καινούρια στοιχεία στον περιφερειακό σχεδιασμό για τη διαχείριση των ΑΣΑ. Στο πλαίσιο αυτό εξεταστήκαν τα εναλλακτικά σενάρια επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας για τον καθορισμό των δόκιμων τεχνολογιών, την εκτίμηση του κόστους επένδυσης και λειτουργίας, τον καθορισμό του απαιτούμενου αριθμού μονάδων και δυναμικότητας, καθώς και τον προσδιορισμό της ευρύτερης περιοχής εγκατάστασης τους.

Ο κ. Αγοραστός επεσήμανε και την ανάγκη εξορθολογισμού  της σημερινής κατάστασης στη λογική του κόστους-οφέλους στη βάση και της οικονομικής κρίσης που ταλανίζει τη χώρα. Όπως σημείωσε ο περιφερειάρχης «Το ΕΣΠΑ περιλαμβάνει στους στόχους του την υλοποίηση έργων υποδομής για ορθή διάθεση, ανάκτηση και αξιοποίηση των στερεών αστικών αποβλήτων. Είμαστε διατεθειμένοι και πρέπει να διεκδικήσουμε πόρους από Τομεακά προγράμματα όπως το ΕΠΠΕΡΑΑ».

Η Υφιστάμενη κατάσταση στην Περιφέρεια Θεσσαλίας σύμφωνα με τον εγκεκριμένο Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Π.Ε.Σ.Δ.Α.) διακρίνεται σε τρείς Διαχειριστικές Ενότητες (Δυτικής Θεσσαλίας, Λάρισας, Μαγνησίας). Οι παραγόμενες ποσότητες στερεών αστικών αποβλήτων και οι εγκαταστάσεις διαχείρισης ανά Διαχειριστική ενότητα αναγράφονται στον παρακάτω πίνακα (στοιχεία 2011) :

Οι εγκαταστάσεις αυτές εξυπηρετούν τις ανάγκες της Περιφέρειας αναφορικά με την τελική διάθεση των αποβλήτων, ωστόσο δεν εξασφαλίζουν την εκτροπή – αξιοποίηση του οργανικού κλάσματος των αποβλήτων στο βαθμό που επιβάλλεται με βάση τη σχετική Εθνική και Ευρωπαϊκή Νομοθεσία και προβλέπεται στον εγκεκριμένο ΠΕΣΔΑ.

Τα θέματα που εξετάζονται απ’ τη μελέτη είναι :

1. Αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης στον τομέα της διαχείρισης των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (Α.Σ.Α.)
2. Αναλυτική περιγραφή των διαθέσιμων δόκιμων τεχνολογιών επεξεργασίας Α.Σ.Α.
3. Διαμόρφωση εναλλακτικών σεναρίων, λαμβάνοντας υπόψη τη γεωγραφική κατανομή των ποσοτήτων Α.Σ.Α., τα υφιστάμενα και υπό σχεδιασμό έργα διαχείρισης στερεών αποβλήτων (Δ.Σ.Α.) και τις εναλλακτικές τεχνολογίες Δ.Σ.Α.
4. Ανάπτυξη κριτηρίων αξιολόγησης (τεχνικά, περιβαλλοντικά, οικονομικά και θεσμικά).
5. Συγκριτική αξιολόγηση σεναρίων με πολυκριτηριακή ανάλυση
6. Περιγραφή προτεινόμενης λύσης
7. Προτεινόμενο σχέδιο δράσης (χωροθέτηση εγκαταστάσεων, περιγραφή και συγκριτική αξιολόγηση χρηματοδοτικών σεναρίων, χρονοδιάγραμμα)

Ως προτεινόμενη λύση (μετά τη συγκριτική αξιολόγηση σεναρίων) προκρίθηκε η λειτουργία τριών μονάδων αναερόβιας μηχανικής – βιολογικής επεξεργασίας με τμήμα προδιαλεγμένου οργανικού κλάσματος που προτείνεται να χωροθετηθούν στα οικόπεδα των ΧΥΤΑ Λάρισας, Δυτικής Θεσσαλίας (Τρικάλων) και Βόλου.

Στην προκαταρκτική χρηματοοικονομική ανάλυση που περιλαμβάνει η μελέτη, εμφανίζονται ως βιώσιμες τόσο η χρηματοδότηση των έργων αποκλειστικά από δημόσιους πόρους (100% Δημόσια Δαπάνη), όσο και η συμμετοχή ιδιωτών στην κατασκευή και λειτουργία των εγκαταστάσεων. Η δυνατότητα εξεύρεσης των αναγκαίων πόρων ωστόσο θα πρέπει για κάθε περίπτωση να διερευνηθεί με την εκπόνηση της σχετικής χρηματοοικονομικής μελέτης. Τέλος προσδιορίζονται οι απαιτούμενοι χρόνοι των σταδίων ωρίμανσης μελετών, δημοπράτησης και κατασκευής των έργων, με βάση την εμπειρία από ομοειδή έργα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το συνολικό χρονικό διάστημα που απαιτείται υπολογίζεται σε τρία περίπου χρόνια από την έναρξη των διαδικασιών έως τη λειτουργία των εγκαταστάσεων.

Σε εφαρμογή των συμπερασμάτων της μελέτης η Περιφέρεια Θεσσαλίας προγραμματίζει στο αμέσως προσεχές διάστημα της παρακάτω ενέργειες ωρίμανσης :

• Εκπόνηση της χρηματοοικονομικής μελέτης για τον προσδιορισμό του πλέον πρόσφορου σχήματος χρηματοδότησης της κατασκευής και λειτουργίας των τριών εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων
• Διερεύνηση δυνατότητας εύρεσης πόρων από το ΕΣΠΑ και συγκεκριμένα από το σχετικό Τομεακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (ΕΠΠΕΡΑΑ)
• Επικαιροποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Π.Ε.Σ.Δ.Α.).

Στην προκαταρκτική χρηματοοικονομική ανάλυση που περιλαμβάνει η μελέτη, εμφανίζονται ως βιώσιμες τόσο η χρηματοδότηση των έργων αποκλειστικά από δημόσιους πόρους (100% Δημόσια Δαπάνη), όσο και η συμμετοχή ιδιωτών στην κατασκευή και λειτουργία των εγκαταστάσεων. Η δυνατότητα εξεύρεσης των αναγκαίων πόρων ωστόσο θα πρέπει για κάθε περίπτωση να διερευνηθεί με την εκπόνηση της σχετικής χρηματοοικονομικής μελέτης. Τέλος προσδιορίζονται οι απαιτούμενοι χρόνοι των σταδίων ωρίμανσης μελετών, δημοπράτησης και κατασκευής των έργων, με βάση την εμπειρία από ομοειδή έργα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το συνολικό χρονικό διάστημα που απαιτείται υπολογίζεται σε τρία περίπου χρόνια από την έναρξη των διαδικασιών έως τη λειτουργία των εγκαταστάσεων

Στην παρουσίαση της μελέτης παρευρέθησαν οι αντιπεριφερειάρχες κ.κ. Βασίλης Τσιάκος και Ζήσης Γρηγορίου, ο δήμαρχος Τρικκαίων κ. Χρήστος Λάππας, ο δήμαρχος Καρδίτσας κ. Κων/νος Παπαλός, ο αντιδήμαρχος Τρικαίων και πρόεδρος της ΠΑΔΥΘ κ. Γιώργος Στουρνάρας, ο πρόεδρος του ΣΥΔΙΣΑ Μαγνησίας κ. Λ. Αναστασίου, ο κ. Κώστας Σαμουρέλης από τον ΦΟΔΣΑ Λάρισας, ο αντιδήμαρχος Κιλελέρ κ. Γιώργος Καργούδης, ο δ/ντης της ΠΑΔΥΘ κ. Ορ. Πλιάσσας, ο δ/ντης Καθαριότητας Δήμου Λαρισαίων κ. Μ. Βαλακώστας, εκπρόσωποι των ΦΟ.Δ.Σ.Α. της Θεσσαλίας η προϊσταμένη της Ενδιάμεσης Διαχειριστικής Αρχής Περιφέρειας Θεσσαλίας κ. Μελίνα Σαραφίδου, κ.α.. Την μελέτη παρουσίασε ο εκπρόσωπος της αναδόχου εταιρίας «ΕΠΤΑ», κ. Ηλιόπουλος.