Στο πλαίσιο του πολιτιστικού προγράμματος της Προεδρίας της Τσεχίας στην ΕΕ κατά το β΄ εξάμηνο του 2022, το Τσεχικό Κέντρο Αθήνας και το Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο Λάρισας οργανώνουν την περιοδική έκθεση «Blueprints Τσεχίας & Σταμπωτά Τυρνάβου, Δρόμοι Παράλληλοι» που θα εγκαινιαστεί την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2022 στις 11:30.

Η έκθεση αυτή αποτελεί τον προάγγελο μιας σειράς πολιτιστικών δράσεων μεταξύ του Τσεχικού Κέντρου στην Αθήνα και του Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας  που θα ακολουθήσουν στη συνέχεια.

Τα blueprints της Τσεχίας συναντούν τα σταμπωτά του Τυρνάβου, και μέσα από τα εκθέματα – φυσικά και ψηφιακά- παρουσιάζονται η παράδοση των δύο τεχνικών, η εξέλιξή τους αλλά και η δημιουργική αξιοποίησή τους σήμερα. Μοτίβα και τυπώματα ζωντανεύουν και παρουσιάζονται ως στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των δυο χωρών.

Στόχος είναι μέσα από την ιστορία των δυο τεχνικών που αναπτύχθηκαν ξεχωριστά αλλά παράλληλα να τονιστεί η αναγκαιότητα της διατήρησης της παράδοσης και της αξιοποίησης της στην σύγχρονη εποχή.

Λίγα λόγια για το Blueprint

H παραδοσιακή τεχνική βαφής εγγράφηκε στον κατάλογο της Παγκόσμιας Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO το 2018. Για την Τσεχία το Blueprint είναι το έκτο στοιχείο στον κατάλογο άυλης κληρονομιάς της UNESCO. Η εγγραφή ήταν η κοινή της προσπάθεια μαζί με την Ουγγαρία, τη Σλοβακία, τη Γερμανία και την Αυστρία.

Αρκετοί Τσέχοι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν την τεχνική για να δημιουργήσουν μοναδικά σύγχρονα ρούχα. Ανάμεσά τους και η Alice Klouzková, η οποία ζωντανεύει την τεχνική που χρησιμοποιούσαν πρόγονοί τους για να φτιάξουν τα ρούχα τους εδώ και 300 χρόνια.

Τα blueprint σχέδια τα βρίσκουμε στην Τσεχία συνήθως σε λαογραφικές φορεσιές στη Μοραβία. Το μπλε τύπωμα – blue print, το οποίο χαρακτηρίζεται από λευκά μοτίβα σε  σκούρο μπλε φόντο, έχει όμως αλλάξει ριζικά μεσα από τα έργα των σύγχρονων σχεδιαστών μόδας.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο η Τσεχία έντυσε τους αθλητές της με στολές με Blueprint

Επιμελήτριες έκθεσης
Alice Klouzková, Καλλιτέχνης – Σχεδιάστρια
Φανή Καλοκαιρινού, Διευθύντρια Λαογραφικού Ιστορικού Μουσείου Λάρισας

“Τα blueprints, aυτός ο μοναδικός τρόπος διακόσμησης υφασμάτων, ορίζεται επακριβώς από μια πολύπλοκη διαδικασία παραγωγής.

Τα φυσικά υλικά όπως το βαμβάκι, το λινό ή το μετάξι τυπώνονται στο χέρι χρησιμοποιώντας ξύλινα καλούπια με χημικές ουσίες που εμποδίζουν το χρώμα να διεισδύσει στο ύφασμα και στη συνέχεια βάφονται σε λουλακί μπάνιο, το οποίο είναι μια πολύ ισχυρή φυσική βαφή που λαμβάνεται από τα φύλλα του δέντρου indigo.

Η ακριβής διαδικασία είναι το μυστικό κάθε οικογένειας που ασχολείται με το blue printing και περνάει από γενιά σε γενιά», εξηγεί η σχεδιάστρια Alice Klouzková.

H δ/ντρια του Μουσείου κ. Φανή Καλοκαιρινού τονίζει:

«Η έκθεση Blueprints Τσεχίας & Σταμπωτά Τυρνάβου        αφηγείται δρόμους παράλληλους, αλλά και εξίσου ενδιαφέροντες κοινούς τόπους της παραδοσιακής τεχνικής των δύο περιοχών που συγκλίνουν νοητά στο ίδιο αποτέλεσμα της δημιουργίας.

Σχέδια, χρώματα και υφάσματα, συναντώνται για πρώτη φορά μέσα από μια ουσιαστική «συνύπαρξη», η οποία τονίζει την ιδιαίτερη αυτή σύνδεση και ομοιότητα των τεχνικών.

Επιδιώκοντας τη δημιουργία γεφυρών σύνδεσης και προβάλλοντας τις κοινές συνιστώσες των πολιτισμικών χαρακτηριστικών κάθε τόπου, που το κοινό καλείται να ανακαλύψει μέσα από την παρουσίαση των νοημάτων της έκθεσης.»

Διάρκεια έκθεσης έως τον Απρίλιο του 2023.