Μέσα σε κλίμα συγκίνησης, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα του Σαββάτου, η εκδήλωση της ΚΟΒ Τσαριτσάνης του ΚΚΕ, με θέμα την προσφορά της Τσαριτσάνης στην ΕΑΜική Αντίσταση και στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας.
Στην εκδήλωση, που συμμετείχαν άνθρωποι κάθε ηλικίας και κυρίως, απόγονοι αγωνιστών της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΔΣΕ, αγωνιστές του εργατικού –λαϊκού κινήματος όλα αυτά τα χρόνια, χαιρέτισε ο Δημήτρης Αβρανάς, Γραμματέας της Τομεακής Επιτροπής Υπαίθρου Λάρισας του ΚΚΕ και υποψήφιος βουλευτής του Κόμματος, ενώ την κεντρική ομιλία έκανε ο Νίκος Βακράτσας, Γραμματέας της ΚΟΒ Τσαριτσάνης και μέλος του Τομεακού Γραφείου Υπαίθρου Λάρισας του ΚΚΕ. Ακολούθησε η προβολή ντοκιμαντέρ, παραγωγής της ΚΟΒ Τσαριτσάνης, με μαρτυρίες αγωνιστών και σπάνιο αρχειακό υλικό, που εκτείνεται σε μια περίοδο από το 1917 και μετέπειτα. Από τους αγώνες για τη διανομή της γης, το «κίνημα των παλαιοπολεμιστών», τη δημιουργία των πρώτων πυρήνων του ΚΚΕ στα μέσα της δεκαετίας του ’20 με την καθοδήγηση του Νίκου Πλουμπίδη και της ΟΚΝΕ στη συνέχεια έως την «πορεία της Πείνας» το 1932 και την εκλογή «κόκκινου» κοινοτικού συμβουλίου το 1934. Από τις διώξεις την περίοδο της μεταξικής δικτατορίας, τους εκτοπισμούς έως την κατοχή, την ανασυγκρότηση των κομματικών οργανώσεων το 1941 και την ίδρυση της πρώτης Ανταρτοομάδας του Ολύμπου το 1942. Και από εκεί στην εποποιΐα της Εθνικής Αντίστασης μέχρι και την κορυφαία στιγμή της ταξικής πάλης στη χώρα μας, τον αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.
Να γίνει η οργή απόφαση ανατροπής του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος που γεννά τραγωδίες
Στον χαιρετισμό του, ο Δ. Αβρανάς αναφέρθηκε στο προδιαγεγραμμένο έγκλημα στα Τέμπη, σημειώνοντας μεταξύ άλλων:
«Εδώ από την Τσαριτσάνη, που η τοπική μας ιστορία την κατατάσσει πρώτη σε προσφορά και θυσίες, που πόνεσε για τα ηρωικά παιδιά της τη θυελλώδη δεκαετία του ’40 και δεν τα ξεχνά όπως κάνουμε σήμερα με τη μεγάλη αυτή εκδήλωσή μας, στέλνουμε το μήνυμα: Το ΚΚΕ δεν πρόκειται να επιτρέψει να συγκαλυφθεί το έγκλημα στα Τέμπη, να τη βγάλει φτηνά η πολιτική που εξοντώνει και δολοφονεί.
Εδώ από την ανταρτομάνα Τσαριτσάνη, των πρωτοπόρων κομμουνιστών, που πρώτοι πήραν τ’ άρματα και βγήκαν στα βουνά, δηλώνουμε ότι το ΚΚΕ θα εκφράζει όπως έκανε και θα κάνει πάντα, το γνήσιο λαϊκό αίσθημα, την οργή που δίκαια ξεχειλίζει από τον εργατικό – λαϊκό κόσμο, από τη νεολαία της πατρίδας μας. Θα είμαστε μπροστά, όπως πάντα, για να γίνει αυτή η οργή απόφαση ανατροπής του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος που γεννά αυτές τις τραγωδίες.
Συνεχίζουμε τον αγώνα μέσα από τους μαζικούς φορείς, τα εργατικά σωματεία, τους συλλόγους μας για την προστασία του λαού και της νεολαίας. Γιατί οι ζωές μας δεν είναι κόστος και τα …άλλα “Τέμπη” προειδοποιούν για νέα εγκλήματα. Θα παλέψουμε να γίνουν άμεσα όλες οι απαραίτητες εργασίες συντήρησης – ανακατασκευής στα σχολεία μας, όπως αυτές που απαιτούνται στο ιστορικό Γυμνάσιο της Τσαριτσάνης, για να μην πέφτουν οι στέγες και οι γυψοσανίδες όπως έγινε στο 3ο δημοτικό σχολείο Ελασσόνας και κινδυνεύουν τα παιδιά μας. Να γίνουν όλοι οι προσεισμικοί έλεγχοι, τα αντισεισμικά, τα αντιπυρικά έργα, τα αντιπλημμυρικά που είναι επιτακτική ανάγκη να πραγματοποιηθούν στην Τσαριτσάνη. Με τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα, ο περιφερειακός δρόμος που θα βγάζει τα φορτηγά έξω από τα σχολεία της Ελασσόνας, να γίνει επιτέλους η σήραγγα στη Μελούνα και να σταματήσουμε να θρηνούμε κι άλλα θύματα σε αυτό το δρόμο καρμανιόλα.
Είναι ώρα ευθύνης, ώρα να ξεσηκωθούμε, ώρα να βγούμε στον δρόμο και να παλέψουμε αποφασιστικά για να κερδίσουμε τη ζωή που μας αξίζει. Είναι ώρα αντεπίθεσης απέναντι στους συνενόχους που ξεζουμίζουν, ματώνουν και φοβίζουν τον λαό. Οι δυνάμεις του ΚΚΕ είμαστε μπροστά για να νικήσει ο λαός σε αυτήν την κρίσιμη μάχη. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε και θα τα καταφέρουμε με ένα πολύ πιο δυνατό ΚΚΕ.
Τεράστια η προσφορά της Τσαριτσάνης στην Εθνική Αντίσταση και στον ΔΣΕ
Ο Ν. Βακράτσας, σημείωσε αρχικά ότι, «με την εκδήλωση μας, τιμάμε όλους τους αγωνιστές της ΕΑΜικής αντίστασης, τους αντάρτες ΕΛΑΣίτες, τα στελέχη και τους μαχητές, άνδρες και γυναίκες του ΔΣΕ της Τσαριτσάνης. Όλους αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους, εκτελέστηκαν, βασανίστηκαν, πέρασαν στρατοδικεία, υπέμειναν για χρόνια τις φυλακές και τις εξορίες, έζησαν στην πολιτική προσφυγιά. Αλλά δεν δείλιασαν, δεν υπέκυψαν, δεν αμφέβαλλαν ούτε στιγμή για το δίκιο του Αγώνα σε κάθε του μορφή και έκφραση.
Η σημερινή εκδήλωση είναι ένα βήμα παραπέρα, στην επιδίωξη του Κόμματός μας να συμβάλλει στην ανάδειξη της πλούσιας ιστορίας και προσφοράς του λαϊκού κινήματος στον τόπο μας, που βρίσκει έκφραση μέσα από το ντοκιμαντέρ που θα προβάλλουμε, στο οποίο συμπυκνώνεται το υλικό που συγκεντρώθηκε σπίτι το σπίτι, οικογένεια την οικογένεια, σε μια πορεία ετών. Άλλωστε όπως λέει ο Δημήτρης Κηπουρός στις διηγήσεις του: “Δεν υπήρξε σπίτι, φαμελιά, χωρίς την ολόπλευρη συμμετοχή της σ’ αυτόν τον πανεθνικό σηκωμό. Δεν υπήρξε σπίτι, φαμελιά, που να μην προσφέρει το αίμα της, τα θύματά της”».
Ο Νίκος Βακράτσας, τόνισε ότι αυτή η προσπάθεια ξεκίνησε αρχές του 2000 από την Κομματική Οργάνωση όπου έγινε η πρώτη απόπειρα να συγκεντρωθεί, καταγραφεί, ταξινομηθεί όλο αυτό το υλικό. Σημείωσε ακόμα ότι, «νιώθουμε ηθικό, κομμουνιστικό χρέος απέναντι στη σύγχρονη γενιά και στις επόμενες, όλοι αυτοί οι αγώνες, οι παρακαταθήκες και η πείρα, θετική και αρνητική, να γίνει κτήμα της νεολαίας, των νέων κομμουνιστών, των νέων εργαζόμενων της Τσαριτσάνης. Να μάθουν οι νέοι την αλήθεια. Να μάθουν για τον πρωτοπόρο ρόλο του ΚΚΕ και των κομμουνιστών. Αυτή την αλήθεια που βάφτηκε με το αίμα δεκάδων αγωνιστών.
Εκδηλώσεις σαν τη σημερινή, αποκτούν ξεχωριστή σημασία γιατί αναδεικνύουν τις ηρωικές σελίδες της ιστορίας που έχει γράψει ο λαός μας. Κυρίως όμως αυτές οι εκδηλώσεις μπορούν όχι μόνο να διδάξουν, να εμπνεύσουν τις νεότερες γενιές, αλλά κυρίως να αποδείξουν ότι όταν ένας λαός αποφασίσει να πάρει τη ζωή του στα χέρια του, όταν αποφασίσει ο ίδιος να γίνει ο πρωταγωνιστής των εξελίξεων, τότε μπορεί να κάνει το αδύνατο δυνατό, μπορεί να νικήσει αυτόν που στα μάτια του φαίνεται ανίκητος. Ακριβώς αυτές οι ηρωικές σελίδες γράφτηκαν από έναν λαό που δεν έψαχνε και δεν περίμενε σωτήρες, από έναν λαό που ήταν αποφασισμένος να σώσει ο ίδιος τον εαυτό του και τον τόπο του και σ’ αυτόν ακριβώς τον αγώνα δεν έκανε σκόντο σε θυσίες, αντίθετα κατέθεσε τις πιο μεγάλες θυσίες, ακόμα και την ίδια του τη ζωή».
Παρουσιάζοντας στη συνέχεια την προσφορά της Τσαριτσάνης στην Εθνική Αντίσταση και στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας, μεταξύ άλλων επισήμανε ότι: «Ο φόρος αίματος που πλήρωσε η κωμόπολη της Τσαριτσάνης, βαρύς: 21 νεκροί στο αλβανικό μέτωπο, 45 άμαχοι στις 12 Μάρτη του 1943, 7 στις 20 Αυγούστου του 1944, 11 νεκροί αγωνιστές την περίοδο 1941- 1944. 116 μαχητές, αξιωματικοί και στελέχη του ΔΣΕ έδωσαν τη ζωή τους την περίοδο 1946- 1949».
Ανάμεσα στις ηρωικές στιγμές στις οποίες αναφέρθηκε ο Νίκος Βακράτσας, ξεχώρισε αυτή του Νίκου Μπαντέκου. Σημείωσε χαρακτηριστικά: «Τις πρώτες μέρες του Αυγούστου 1949, κατά τη διάρκεια μιας επιχείρησης, ο Μπαντέκος και η γυναίκα του, Ευτυχία Σδρόλια, τραυματισμένοι, καθώς και ορισμένοι άλλοι, αιχμαλωτίστηκαν. Οταν διαπιστώθηκε ποιος ήταν ο αιχμάλωτος, τους κατέβασαν με ισχυρή συνοδεία στην Καστοριά. Δεδομένης της φήμης που είχε ο Μπαντέκος για τις ικανότητές του και για να μην υπάρξει πιθανότητα να τους ξεφύγει, τον μετέφεραν μαζί με την Ευτυχία και άλλους με αεροπλάνο στη Λάρισα. Σε λίγες μέρες, βιαστικά έγινε η δίκη τους στο Στρατοδικείο της Λάρισας. Εκεί ο Νίκος Μπάλαλας υπερασπίστηκε τον Αγώνα του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ και την πολιτική του ΚΚΕ. Το ίδιο και η σύντροφός του Ευτυχία, όπως και οι άλλοι κατηγορούμενοι που ήταν μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ και ανάμεσά τους κάποιοι και κάποιες ήταν αξιωματικοί του ΔΣΕ.
Λίγο πριν απαγγελθούν οι ποινές και ενώ είχε απαγορευτεί στους συγγενείς των κατηγορουμένων να τους πλησιάσουν, να τους μιλήσουν ίσως για τελευταία φορά, ο πρόεδρος του Στρατοδικείου πρότεινε στην Ευτυχία να αποκηρύξει τον άνδρα της, τον Νίκο, ώστε να “γλιτώσει”, δεδομένου ότι ήταν έγκυος τριών μηνών. Η Ευτυχία αρνήθηκε. Ο Μπαντέκος καταδικάστηκε 17 φορές σε θάνατο και εκτελέστηκε μαζί με τους συντρόφους του λίγες μέρες μετά τη σύλληψη και καταδίκη τους, στις 12 Αυγούστου 1949. Η παροιμιώδης ψυχραιμία του δεν τον εγκατέλειψε ούτε την τελευταία στιγμή, γιατί όταν δόθηκε το παράγγελμα “πυρ” στο εκτελεστικό απόσπασμα, υπήρξαν κάποια δευτερόλεπτα δισταγμού από την πλευρά των στρατιωτών. Είχαν μπροστά τους ένα “θρύλο” της εποχής.
Τότε ο Μπαντέκος είπε: “Βαράτε βρε, μη φοβάστε”. Η Ευτυχία και ο Νίκος έπεσαν κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου, ζητωκραυγάζοντας μαζί με τους άλλους για τον ΔΣΕ, το Κόμμα, τον ελληνικό λαό»
ΛΑΡΙΣΑ 21/3/2023
