Δυσκολεύονται να διαβάσουν κάτω από λάμπες φθορίου και προτιμούν χαμηλό φωτισμό, ενώ η οφθαλμολογική εξέταση δεν έδειξε κανένα πρόβλημα. Παραπονιούνται για πονοκεφάλους, ζαλάδες, ναυτίες, στομαχόπονους, τσούξιμο στα μάτια ή ακόμα δυσκολεύονται στο σχολείο να αντιγράψουν από τον πίνακα. Τα συμπτώματα αυτά παραπέμπουν στο σύνδρομο με το όνομα «ΙΡΛΕΝ», ελάχιστα γνωστό στην Ελλάδα, που πολύ πιθανό να το έχει ένα ποσοστό μαθητών που δεν το γνωρίζει και αναζητά την αιτία σε άλλους είδους γνωστότερες στη χώρα μας μαθησιακές δυσκολίες, με αποτέλεσμα τη λάθος αντιμετώπιση.
Επειδή λοιπόν πρόκειται για ένα σύνδρομο που λόγω άγνοιας ακόμη της ύπαρξής του από τον εκπαιδευτικό κόσμο, δύσκολα θα εντοπιστεί σε μαθητές, ζητήσαμε να μας μιλήσει γι αυτό ο εξειδικευμένος ανιχνευτής «ΙΡΛΕΝ» στη Θεσσαλία και Δ/ντης του 4ου Δημοτικού Σχολείου Λάρισας κ. Ιωάννης Στρατής.
Είναι ένας από τους πιο… ανήσυχους εκπαιδευτικούς που υπάρχουν σήμερα στο χώρο της εκπαίδευσης στη Λάρισα και το έχει αποδείξει μεταξύ άλλων και από τη χρόνια και συνεχή αναζήτησή του για την κατάκτηση της γνώσης, σε ό,τι αφορά στις μαθησιακές δυσκολίες μαθητών, αλλά και γενικότερα σε διάφορα θέματα που αφορούν στην εκπαίδευση.
Ο κ. Στρατής έχει την επαγγελματική εξειδίκευση στη μέθοδο εντοπισμού και αντιμετώπισης του συνδρόμου και αναμφίβολα οι γνώσεις του είναι πολύτιμες, καθώς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά που πιθανόν να έχουν το σύνδρομο και να μην το έχουν ανακαλύψει ακόμη, ώστε να μπορέσουν να το αντιμετωπίσουν οριστικά. Καθώς όπως μας πληροφορεί, υπάρχει οριστική λύση, ώστε οι μαθητές να ξεπεράσουν άμεσα τις δυσκολίες τους και να έχουν μια ομαλή πορεία στην κατάκτηση της γνώσης.
Αναλυτικότερα για το σύνδρομο «ΙΡΛΕΝ» ο κ. Στρατής μας είπε: «Πριν αναφερθούμε στο σύνδρομο και στη μέθοδο αντιμετώπισής τους, αξίζει να πούμε δυο λόγια για τις μαθησιακές δυσκολίες. Είναι δηλαδή όλες αυτές οι διαταραχές που εμποδίζουν το άτομο να μάθει. Ως τέτοιες λοιπόν έχουν ονομαστεί η δυσπραξία, η δυσλεξία, η δυσγραφία, η διάσπαση προσοχής, η υπερκινητικότητα, η δυσαριθμία, η κεντρική διαταραχή της ακουστικής επεξεργασίας. Υπάρχουν δηλαδή παιδιά που ενώ δεν έχουν νοητική στέρηση, δεν μπορούν να συμβαδίσουν μαθησιακά με την ηλικία τους ακριβώς λόγω κάποιας διαταραχής. Μιας διαταραχής που εμποδίζει την ομαλή πορεία προς τη γνώση. Δηλαδή από την αντίληψη στην επεξεργασία με τελικό προορισμό τη γνώση. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτή η ομαλή πορεία προς τη γνώση εμποδίζεται και έτσι ο εγκέφαλος αδυνατεί να επεξεργαστεί την όποια πληροφορία εισάγεται και το παιδί μένει πίσω.
Το σύνδρομο ΙΡΛΕΝ ήταν παλαιότερα γνωστό ως σύνδρομο σκοτοψίας. Τα άτομα που έχουν το σύνδρομο, βλέπουν ένα κόσμο παραμορφωμένο, τους κατακλύζει η ένταση και οδηγούνται σε αίσθημα κόπωσης. Αυτό γιατί ο εγκέφαλος αδυνατεί να επεξεργαστεί κάποιες ακτινοβολίες φυσικού φωτός και έτσι ενεργοποιούνται στον εγκέφαλο περισσότερα κέντρα απ΄ όσα χρειάζονται για την επεξεργασία οπτικών ερεθισμάτων.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στην Αμερική στις «Amen Clinics» και υποστηρίζεται ότι το σύνδρομο είναι κληρονομικό.
Επηρεάζει το ίδιο άνδρες και γυναίκες και αφορά στο 13% του γενικού πληθυσμού και το 46% των ατόμων με δυσλεξία ή γενικότερα με μαθησιακές δυσκολίες, το 55% ατόμων που υπέστησαν εγκεφαλικό επεισόδιο, 33% των ατόμων με διάσπαση προσοχής-υπερκινητικότητα. Επίσης το σύνδρομο πιθανόν να το έχουν τα άτομα με προβλήματα όρασης που δεν αντιμετωπίζονται πλήρως από τον οφθαλμίατρο. Γενικά στα άτομα παρατηρείται κόπωση, πονοκέφαλος, υπερκινητικότητα, διάσπαση προσοχής, ημικρανίες, ζαλάδες ή και στομαχόπονοι. Ενοχλούνται από τα φώτα φθορίου, τα έντονα φώτα, τα λαμπερά αντικείμενα, το φως του ήλιου, ή τη νυχτερινή οδήγηση».
Όσο αφορά στις μαθησιακές δυσκολίες που παρουσιάζουν τα άτομα με σύνδρομο ΙΡΛΕΝ ο κ. Στρατής αναφέρει: «Τα άτομα που έχουν το σύνδρομο δυσκολεύονται στην ορθογραφία, την αντιγραφή, την αντίληψη βάθους, στον υπολογιστή, στα μαθηματικά, στην οδήγηση και γενικότερα ενοχλούνται όταν βρίσκονται κάτω από λάμπες φθορίου».
Η ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ
ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι για το σύνδρομο υπάρχει οριστική λύση, καθώς σύμφωνα με τον κ. Στρατή: «Αφού ανιχνεύσουμε το σύνδρομο στα άτομα που πάσχουν απ΄ αυτό, προχωρούμε στη ριζική λύση του προβλήματος κάνοντας χρήση του κατάλληλου για το άτομο χρωματικού φίλτρου (επικάλυμμα ή φακός). Τότε τα συμπτώματα σταματούν άμεσα και το άτομο αντιλαμβάνεται τον κόσμο σωστά. Έτσι το άτομο δεν νιώθει ένταση, ξαναβρίσκει την ηρεμία του. Με τη μέθοδο Ίρλεν από το 1983, έρευνες έχουν δείξει ότι το σωστό χρώμα βελτιώνει το αναγνωστικό ρυθμό, την ακρίβεια και την κατανόηση. Ο εγκέφαλος θα καταγράψει και θα επεξεργαστεί την ακριβή οπτική πληροφορία.
Η μέθοδος εφαρμόζεται σε 33 χώρες σε όλο τον κόσμο και στηρίζεται σε πλήρη ερευνητικά δεδομένα».
-Σημάδια που να ανησυχούν τους γονείς:
Ο κ. Στρατής αναφερόμενος σε συμπτώματα που θα πρέπει να βάλουν σε υποψίες τους γονείς, τονίζει τα ακόλουθα: «Οι γονείς θα πρέπει να προσέξουν την ανάγνωση και τη γραφή των παιδιών τους. Συνήθως αλλάζουν συχνά θέσεις, κάνουν επιπόλαια λάθη, διαβάζουν με μισόκλειστα μάτια, αντιστρέφουν τη φορά των γραμμάτων, αυξομειώνουν την απόσταση της κεφαλής από τη σελίδα που διαβάζει και γενικότερα κουράζεται εύκολα και γρήγορα. Δυσκολεύονται να διαβάσουν κάτω από λάμπες φθορίου και προτιμούν χαμηλό φωτισμό. Ενώ δεν έχουν εντοπιστεί από τον παιδίατρο οργανικά προβλήματα το παιδί παραπονιέται για πονοκεφάλους, ζαλάδες, ναυτίες, στομαχόπονους, τσούξιμο στα μάτια ή ακόμα δυσκολεύονται στο σχολείο να αντιγράψουν από τον πίνακα.
Στις μικρότερες ηλικίες, τα παιδιά με το σύνδρομο δυσκολεύονται πολύ στα παζλ, στον προσανατολισμό στο χώρο και εμφανίζουν επίσης διάσπαση προσοχής ή υπερκινητικότητα.
Στην Αμερική πολλά σχολεία προχώρησαν στην αντικατάσταση του άσπρου πίνακα με καφέ, λόγω των προβλημάτων που δημιουργούνται στους μαθητές που έχουν φωτοευαισθησίες.
Καλό θα ήταν και στη χώρα μας να μελετήσουμε προσεκτικότερα τα στοιχεία και τις προϋποθέσεις που θα πρέπει έχουν τα σχολικά κτίρια, εντάσσοντας μέσα σε αυτά και τα χρώματα των ελαιοχρωματισμών τους, το χρώμα των πινάκων τους κ.ά.
Να σημειωθεί ότι το σύνδρομο μπορεί να είναι από μόνο του το πρόβλημα ή ένα μέρος μιας γενικότερης διαταραχής. Στην πρώτη περίπτωση η αντιμετώπιση λύνει το πρόβλημα των μαθησιακών δυσκολιών στη δεύτερη περίπτωση βελτιώνει την κατάσταση στο βαθμό που της αναλογεί. Η μέθοδος ΙΡΛΕΝ δεν είναι μέθοδος διδασκαλίας. Επιπλέον βοηθά και τους μεγάλους που έχουν ζαλάδες, ημικρανίες, χρόνια κόπωση, καθώς επίσης και τα αυτιστικά παιδιά για βελτίωση της αντίληψης των εξωτερικών ερεθισμάτων».
«ΙΡΛΕΝ» ΣΤΗΝ ΕΝΗΛΙΚΗ ΖΩΗ
Σύμφωνα με τον κ. Στρατή «Πολλοί ενήλικες έχουν ίδια με τα παιδιά συμπτώματα. Αποφεύγουν το διάβασμα πιθανόν γιατί δεν το χρειάζονται ή έχουν αναπτύξει στρατηγικές προσαρμογής στις φωτοευαισθησίες. Δηλαδή χειμώνα καλοκαίρι φορούν γυαλιά ηλίου, έγιναν ακουστικοί τύποι αφού το διάβασμα ενός κειμένου τους κούραζε (μαμά διάβασέ μου το μάθημα για να το μάθω) και εξακολουθεί να τους κουράζει υπερβολικά ή τέλος οι μεγάλοι αποφεύγουν να οδηγούν το βράδυ αφού τα φώτα οδήγησης του απέναντι αυτοκινήτου τους θαμπώνουν».
