Ξεκίνησαν στην Περιφέρεια Θεσσαλίας οι εργασίες τις τελικής διακρατικής συνάντησης των εταίρων του ευρωπαϊκού προγράμματος SIGMA for Water με θέμα τη «Βιώσιμη Ολοκληρωμένη Προσέγγιση για τη Διαχείριση των Υδάτινων Περιοχών». Το πρόγραμμα «SIGMA for Water», συγχρηματοδοτείται στο πλαίσιο του προγράμματος Interreg IVC και στην υλοποίηση του συμμετέχουν δεκατρείς (13) εταίροι από οκτώ (8) ευρωπαϊκές χώρες, καλύπτοντας έτσι το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής παρέμβασης του Προγράμματος Interreg IVC και οι οποίοι στοχεύουν στην βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων.
Στον χαιρετισμό του ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας μεταξύ άλλων ανέφερε τα εξής: «Θέλω να καλωσορίσω όλους για την παρουσία σας εδώ, στην Τελική Διακρατική Συνάντηση του προγράμματος SIGMA for Water, του οποίου η Περιφέρεια Θεσσαλίας αποτελεί τον μοναδικό ελληνικό εταίρο της αυτοδιοίκησης, και που ελπίζω θα οδηγήσει σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με χρήσιμα συμπεράσματα για την περιοχή μας.
Το πρόγραμμα πραγματεύεται ένα πολύ σημαντικό θέμα, την «Ολοκληρωμένη Προσέγγιση για τη Βιώσιμη Διαχείριση των Υδάτινων Περιοχών». Το νερό αποτελεί κληρονομιά η οποία πρέπει να προστατεύεται. Τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα ενισχύονται οι πιέσεις που υφίστανται οι υδατικοί πόροι, ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης ζήτησης από ποικίλους χρήστες για επαρκές σε ποσότητα και ποιότητα νερό.
Η αύξηση των πιέσεων στο υδατικό περιβάλλον καθιστά αναγκαία την εφαρμογή βιώσιμων πολιτικών ανάπτυξης και διαχείρισης των υδατικών πόρων, μέσω σχεδιασμού, υλοποίησης και βέλτιστης λειτουργίας έργων υποδομής και παρεμβάσεων διαχείρισης τόσο της προσφοράς όσο και της ζήτησης, πχ. μέσω μέτρων εξοικονόμησης και επαναχρησιμοποίησης του νερού.
Μια ορθολογική πολιτική ανάπτυξης οφείλει επίσης να λαμβάνει υπόψη της και τη διαχείριση ακραίων φαινομένων και κρίσεων όπως τα προβλήματα λειψυδρίας και πλημμυρών αλλά και πιο μακροπρόθεσμους περιβαλλοντικούς στόχους, όπως η σε βάθος χρόνου προστασία των νερών και των σχετιζόμενων με αυτά οικοσυστημάτων, η βελτίωση της ποιότητας και της οικολογικής τους κατάστασης και βέβαια η σταδιακή μείωση απορριπτόμενων ρυπαντικών ουσιών και η προοδευτική εξάλειψη τοξικών αποβλήτων. Ειδικά, αν συμπεριλάβει κάποιος στο
σκεπτικό του κάποιους χαρακτηριστικούς δείκτες όπως:
- ότι 2 στους 10 ανθρώπους του πλανήτη μας δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό
- ότι 4 στους 10 δεν διαθέτουν έστω και στοιχειώδες σύστημα διάθεσης λυμάτων
- ότι 35.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα λόγω έλλειψης πόσιμου νερού αλλά και από τις συνέπειες της ρύπανσης των επιφανειακών και υπόγειων νερών.
Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι βιώνουμε μια παγκόσμια κρίση στη διαχείριση των υδατικών πόρων και την προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος. Κρίση που είναι συνέπεια μιας αναπτυξιακής λογικής που δεν αναγνωρίζει όσο πρέπει το γεγονός ότι το νερό είναι μεν ένας ανανεώσιμος πόρος, αλλά δεν παύει να είναι ένας περιορισμένος πόρος που δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις αυξανόμενες ανάγκες ζήτησης. Ιδίως, όταν αυτές παραδοσιακά και κατά κανόνα θεωρούνται απεριόριστες.
Ειδικότερα για τη Θεσσαλία αξίζει να σημειωθεί ότι είναι μία περιοχή της Ελλάδας, όπου η αναντιστοιχία της χρονικής και κυρίως χωρικής κατανομής των βροχοπτώσεων με τις χρονικές και χωρικές κατανομές της ζήτησης, δημιουργούν προβλήματα διαχείρισης του νερού, ιδιαίτερα στις θερμές περιόδους.
Ευρύτερα αποδεκτή είναι επίσης η διαπίστωση ότι η εκμετάλλευση των υπογείων νερών γίνεται με εντονότερο ρυθμό σε σύγκριση με την εκμετάλλευση των επιφανειακών νερών, καθώς στη δεύτερη περίπτωση είναι αναγκαίες σοβαρές και συχνά μακροχρόνιες επενδύσεις.
Αν και ο βαθμός ανάπτυξης των έργων αξιοποίησης των επιφανειακών νερών στη χώρα μας είναι σχετικά περιορισμένος και υπάρχουν πρόσθετες δυνατότητες θα πρέπει ωστόσο να γίνει κατανοητό ότι η γενικότερη τάση μείωσης των προς εκμετάλλευση πόρων είτε λόγω κλιματικών αλλαγών η/και λόγω της εντεινόμενης ρύπανσης των νερών σε συνδυασμό με τις υιοθετημένες και από τη χώρα μας αυστηρότερες Ευρωπαϊκές απαιτήσεις ως προς την προστασία των υδρόβιων οικοσυστημάτων, επιβάλλουν περιορισμούς και καθιστούν δαπανηρότερα τα αναπτυξιακά αυτά έργα. Κατά συνέπεια, είναι επιτακτική η ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη διαχείριση της ζήτησης και να μην θεωρούνται πλέον ως δεδομένες οι παραδοσιακές καταναλώσεις, οι παραδοσιακές απώλειες, η αδιαφορία ως προς τις δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης.
Και γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά ότι και στον τομέα της διαχείρισης υδατικών πόρων, σήμερα, τρέχουμε να προλάβουμε εξελίξεις, αλλά και ανεπιστρεπτί καταστάσεις καταστροφής. Όμως θα πρέπει όμως να γίνει κατανοητό ότι η γενικότερη τάση μείωσης των προς εκμετάλλευση πόρων επιβάλλουν περιορισμούς και καθιστούν δαπανηρότερα τα αναπτυξιακά αυτά έργα. Άρα φτάνουμε σε ένα όριο αποτελεσματικότητας.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας συμμετέχει και συμβάλει στην ανταλλαγή, με άλλες περιοχές, των επιτυχημένων πρακτικών και των αποτελεσματικών μεθόδων αλλά και στην αξιοποίηση νέων λιμνών και υγροτόπων με απώτερο σκοπό την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή, τη βελτίωση των υδάτων αλλά και την ποιότητα του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
Είμαι βέβαιος ότι από τη συνεργασία και την ανταλλαγή της τεχνογνωσίας θα προκύψουν σημαντικά οφέλη για τη Θεσσαλία και όχι μόνον και θα αναπτυχθούν συνέργειες με τα υπόλοιπα διακρατικά προγράμματα που υλοποιεί η Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σας ευχαριστώ για τη συμμετοχή σας και την παρουσία σας και σας εύχομαι καλή δουλειά. Θα περιμένουμε με ενδιαφέρον τα συμπεράσματα από τη συνάντηση αυτή. Εύχομαι καλή διαμονή και καλή επιτυχία στις εργασίες της συνάντησης».
Όπως έγινε γνωστό, ο γενικός στόχος του προγράμματος είναι να βελτιώσει την ικανότητα των εταίρων να συνεργαστούν για να αναπτύξουν και να υλοποιήσουν ολοκληρωμένα σχέδια, βελτιώνοντας περιφερειακές πολιτικές σχετικές με την προστασία λιμνών και υγροτόπων. Αυτό έχει ως απώτερο σκοπό την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή, τη βελτίωση των υδάτων αλλά και την ποιότητα του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.
Επικεφαλής εταίρος του έργου είναι η Περιφέρεια Φρίσλαντ (Ολλανδία) ενώ στο εταιρικό σχήμα συμμετέχουν επίσης οι εξής:
- Το Κέντρο Καινοτομίας και Τεχνολογίας του Μέρσεμπουργκ και την Περιφερειακή Διοίκηση του Ντεμίν, από τη Γερμανία
- Το Διεθνές Ινστιτούτο για τους Φυσικούς Πόρους και την Ανακύκλωση, από το Ηνωμένο Βασίλειο και συγκεκριμένα από τη Σκωτία
- Το Ερευνητικό Ινστιτούτο για την Εξοικονόμηση των Ορυκτών Πόρων και την Ενέργεια από την Πολωνία
- Την Εθνική Διοίκηση Υδάτινων Πόρων της Ρουμανίας
- Την Τοπική Ομάδα δράσης της Γένοβας για τη βιώσιμη ανάπτυξη, από την Ιταλία
- Το Κέντρο Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Πολιτικής του Πανεπιστημίου του Ντέμπρετσεν και τη Νότιο – Παραδουνάβια Διεύθυνση Προστασίας Περιβάλλοντος και Υδάτινων Πόρων, από την Ουγγαρία
- Και τέλος τον άλλο έλληνα εταίρο, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
