« Η εφαρμογή του Νόμου για τα αυθαίρετα έχει ξεκινήσει. Είναι ευθύνη όλων μας, να κερδίσει το Περιβάλλον, η κοινωνική οργάνωση, το περιουσιακό δικαίωμα του καθενός, την αξία που του προσδίδει και την ευκαιρία που παρέχει αυτή η αλλαγή.
Τώρα λύνουμε το πρόβλημα, μεταβιβάζουμε λύση στις επόμενες γενιές. Με την ενεργή συμμετοχή σας είναι βέβαιο ότι τα αποτελέσματα θα φανούν πολύ σύντομα».
Αυτό τόνισε ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, κ. Σταύρος Καλαφάτης, στη διάρκεια της ομιλίας του, στην ημερίδα που διοργανώθηκε στη Λάρισα με θέμα «Αποσαφήνιση των διατάξεων του νόμου 4178/2013 για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης»
Η Ημερίδα διοργανώθηκε από κοινού, από το Υπουργείο Περιβάλλοντος , Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας, την Περιφέρεια Θεσσαλίας και το Τεχνικό Επιμελητήριο, τμήμα Κ/Δ Θεσσαλίας και εντάσσεται στο πλαίσιο ενημερωτικών δράσεων, που πραγματοποιείται σε όλη τη χώρα για την εξοικείωση του τεχνικού κόσμου με το νόμο 4178/2013, για την αντιμετώπιση της αυθαίρετης δόμησης και το περιβαλλοντικό ισοζύγιο.
Αναλυτικά στην ομιλία του ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ, τόνισε τα εξής:
«Πριν από οτιδήποτε άλλο θέλω να σας ευχαριστήσω για τη συμμετοχή σας σήμερα.
Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε εδώ δεν είναι μια μονόδρομη ενημέρωση σχετικά με την εφαρμογή του Νέου Νόμου για τα αυθαίρετα.
Αυτό που επιδιώκουμε είναι να μεγαλώσει η «ομάδα εργασίας» που θα σταθεί στο πλευρό των πολιτών, ώστε να μπορέσουν να λύσουν το πρόβλημά τους.
Είναι αυτονόητο ότι το ΥΠΕΚΑ σας στηρίζει και είμαι βέβαιος ότι από σήμερα και με την συνεργασία που ξεκινάμε για την καθημερινότητα της εφαρμογής του Νόμου, η δουλειά που έχουμε μπροστά μας θα γίνει με πιο συντονισμένο και αποτελεσματικό τρόπο.
Όλοι μας όσοι ετοιμάσαμε το Νόμο αυτό και εγώ προσωπικά έχουμε επίγνωση για το αποτύπωμα που έχει αφήσει στην κοινωνία ο φαύλος κύκλος των αυθαιρέτων. Οι συνεχείς προσπάθειες να λυθεί το πρόβλημα επί δεκαετίες, η δυσπιστία για τις «κόκκινες γραμμές»… Όπως επίσης και ότι σήμερα η πραγματική οικονομική πίεση, που δέχονται όλοι, έχει εκ των πραγμάτων αλλάξει τη λίστα προτεραιοτήτων ακόμη και σε εκείνους που θέλουν να ακολουθήσουν τη νομιμότητα. Όλα αυτά τα λάβαμε ως δεδομένα και μπήκαν στην «εξίσωση» ώστε η απόλυτη απόφαση να αντιμετωπίσουμε το χάος της αυθαίρετης δόμησης να μην μεταφραστεί σε ένα ακόμη νομοθέτημα αλλά σε απάντηση σε πραγματικά προβλήματα.
Ενδεικτικές είναι οι προβλέψεις που αφορά στις Κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και στην αγροτικής γη Υψηλής Παραγωγικότητας.
Αναφέρομαι σε αυτές καθώς έχουν ιδιαίτερη σημασία για την περιοχή εδώ. Έτσι:
-
Α. Σε ότι αφορά στις σταυλικές εγκαταστάσεις θεραπεύεται ένα χρόνιο πρόβλημα. Και για αδειοδότησή τους. Και για την αδυναμία ένταξης τους σε χρηματοδοτικά και αναπτυξιακά προγράμματα.
Τι αλλάζει τώρα με το Νόμο…
Τακτοποιούνται με την καταβολή μόνο ενός παραβόλου 300 ευρώ, όλες οι σταυλικές εγκαταστάσεων, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται κατασκευές όπως, αποθήκες, δωμάτια γεωτρήσεων, μύλοι ζωοτροφών και κάποια ακόμη, αλλά και κτίρια προσωρινής διαμονής μέχρι 35 τ.μ.
Αρκεί να είναι εγγεγραμμένη η μονάδα ως κτηνοτροφική δραστηριότητα στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΟΣΔΕ).
-
Σε ότι αφορά στα ακίνητα εντός εκτάσεων Αγροτικής Γης Υψηλής Παραγωγικότητας… που εδώ και χρόνια ήταν περιουσία «δέσμια» νομοθετικών κενών.
Τώρα, υπό την προϋπόθεση όμως ότι τα ακίνητα αυτά έχουν «πρόσωπο» σε εθνικές, επαρχιακές και δημοτικές οδούς ή βρίσκονται το πολύ στα διακόσια (200) μέτρα από τον άξονα αυτών των δρόμων, μπορούν να εκδώσουν άδειες δόμησης, άδειες για επέκταση, τροποποίηση ή εκσυγχρονισμό υφισταμένων κτιρίων και εγκαταστάσεων καθώς και εγκρίσεις ανανέωσης περιβαλλοντικών όρων.(άρθρο 51 παρ. 11)
Κυρίες και κύριοι,
Στα χέρια μας έχουμε τώρα ένα εξαιρετικό εργαλείο, με λεπτομερή ανάλυση, με επεξηγήσεις μέχρι κεραίας, με σαφήνεια και νομικά στέρεη βάση.
Αυτό είναι το τεχνικό μέρος που έχει σημασία για την καθημερινή επαφή σας με τους πολίτες και το οποίο θα σας αναλύσουν διεξοδικά ο εμπειρογνώμονας νομικός πολεοδομικού και χωροταξικού δικαίου κ. Κωνσταντίνος Καρατσώλης και η προϊσταμένη της ΔΟΚ κα. Ευρυδίκη Γαρδίκη και οι συνεργάτες μου στο Υπουργείο. Εγώ θα μείνω στο «γιατί» αυτός ο Νόμος είναι «τίτλοι τέλους» στα αυθαίρετα. Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους είναι το «καλύτερο σενάριο» για το δημόσιο συμφέρον και για τα ατομικά περιουσιακά δικαιώματα. Πως στοιχειοθετείται ο κοινωνικός του χαρακτήρας.
Πρώτον… δεν μετατέθηκε η τελεία για «λίγο πιο μετά». Δεν θα υπάρχει το «λίγο πιο μετά». Μπήκε και η «παύλα» και έκλεισε το κεφάλαιο.
Ο Νόμος δεν ακολουθεί την «παλιά συνταγή» της μετάθεσης των χρονικών ορίων που προβλέπει αυτός που αντικατέστησε. Αντιθέτως, ενισχύει και θωρακίζει θεσμικά την «κόκκινη γραμμή» του Ιουλίου 2011 για τα αυθαίρετα, όπως προβλέπεται στον 4014.
Στην πράξη, για τον πολίτη αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να μπορούν να μεταβιβαστούν, ούτε να αξιοποιηθούν ακίνητα που είναι αυθαίρετα ή έχουν αυθαιρεσίες. Χάνονται λοιπόν περιουσιακά δικαιώματα τα οποία μόνο με την υπαγωγή στο νόμο μπορούν να ανακτηθούν.
Είναι απολύτως σαφές ότι ο πολιτικός στόχος είναι ταυτισμένος με την κοινωνική αναγκαιότητα να υπάρξουν κανόνες, καθαρές διαδικασίες και συνέχεια στο σχεδιασμό του κράτους.
Δεύτερον… αλλάζει τελείως η δυνατότητα ελέγχου για να εντοπιστεί η αυθαιρεσία. Νωρίτερα ή αργότερα η παρανομία θα εντοπιστεί. Δεν θα εξισώνεται πλέον λόγω αδυναμίας ελέγχου εκείνος που αυθαιρετεί με εκείνον που ακολουθεί τη νομιμότητα.
Έχει προβλεφθεί ένας πλήρης μηχανισμός, ένα οπλοστάσιο, στη διάθεση της Πολιτείας.
-
Αεροφωτογραφίες για απόδειξη του χρόνου κατασκευής
-
Ηλεκτρονική καταγραφή και έλεγχος για όλα τα κτίρια
-
Ελεγκτές δόμησης για κάθε αδειοδότηση
-
Βεβαίωση μηχανικού για όλες τις μεταβιβάσεις
Για τον πολίτη ο Νόμος είναι πραγματικά μια μεγάλη ευκαιρία που δίνει η Πολιτεία ώστε να μην χάνει η περιουσία του την αξία της. Εξαιτίας μικροαυθαιρεσίων τις περισσότερες φορές. Η προθεσμία για υπαγωγή στο νόμο είναι μέχρι τον Φεβρουάριο του 2015.
Εδώ θέλω να τονίσω κάτι ακόμη, σχετικό με την ανάγκη να μην εξισώνεται αυτός που αυθαιρετεί με εκείνον που δεν το κάνει….
Αποδώσαμε με το Νόμο, μεγάλη σημασία στην ανάγκη να «αποζημιωθεί» το κοινωνικό σύνολο από τους αυθαιρετούντες.
Μέσω των μηχανισμών του περιβαλλοντικού ισοζυγίου τέθηκαν στέρεες βάσεις για το πλαίσιο αναμόρφωσης των περιοχών που εμφανίζεται η μεγαλύτερη περιβαλλοντική επιβάρυνση από την αυθαίρετη δόμηση. Ακόμη και σε επίπεδο γειτονιάς. Εκεί που έχουν αδικηθεί περισσότερο οι πολίτες.
Τρίτον… για πρώτη φορά γίνεται διάκριση ανάμεσα στην μεγάλη παρανομία και στη μικροαυθαιρεσία.
Γιατί ήταν άδικο και λειτουργούσε υπέρ των μεγάλων παρανομιών και της συνέχισης του φαύλου κύκλου.
Πλέον θεσπίστηκαν κατηγορίες με πολεοδομικά κριτήρια για την υπαγωγή κτισμάτων και χρήσεων στο πεδίο εφαρμογής του νόμου.
Με δύο κυρίως άξονες:
-
τη βαρύτητα της αυθαιρεσίας και της επίπτωσής της στο περιβάλλον
-
τον χρόνο κατασκευής σύμφωνα και με τις χρονικές γραμμές που τέθηκαν από το Σύνταγμα ή τον τυπικό νομοθέτη.
Είναι, όπως καταλαβαίνετε Νο.1 ζητούμενο να ξέρει ο πολίτης σε ποια κατηγορία εμπίπτει η δική του υπόθεση. Αυτός είναι ο πυρήνας του Νόμου. Και εσείς είστε στην ουσία εκείνοι που μπορείτε να περιγράψετε στον κάθε πολίτη ποια είναι επακριβώς η λύση που τον αφορά.
Τέταρτον… υποστηρίζεται έμπρακτα το περιουσιακό δικαίωμα όλων, ανεξαρτήτως της οικονομικής τους κατάστασης που μπορεί να δυσχεραίνει την υπαγωγή στο Νόμο. Ειδικά εκείνων που είναι πιο ευάλωτοι στις σκληρές συνέπειες της κρίσης.
Με αυτό το σκεπτικό αυξήθηκε η περίοδος αποπληρωμής του προστίμου και βελτιώθηκε ο τρόπος καταβολής.
-
Δόσεις από 50ευρώ το μήνα
-
Δυνατότητα έως και 102 δόσεων
-
Ρυθμίσεις αυθαιρέτων με εφάπαξ καταβολή 500ευρώ, για κτίσματα πριν το 1975
Με αυτό το σκεπτικό διευρύνθηκαν οι ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες για τις οποίες υπάρχει ειδική μέριμνα. Που φτάνει σε κάποιες περιπτώσεις σε έκπτωση επί του προστίμου μέχρι και 80%. Πρώτη φορά τίθεται πρόβλεψη για τους ανέργους και τις μογονεϊκές οικογένειες, τους τρίτεκνους.
Την ίδια στιγμή που επιχειρούμε να ορίσουμε το ξεκάθαρο πλαίσιο για το δημόσιο συμφέρον και το κοινωνικό καλό, είναι αυτονόητο ότι οφείλουμε να εξαντλούμε κάθε δυνατότητα για να προστατευτούν τα ατομικά δικαιώματα. Και η δυνατότητα να μπορεί να αξιοποιήσει κάποιος την περιουσία του, να κινηθεί προς την νομιμότητα και να μπορεί να κάνει δικαιοπραξίες επ’ αυτής, είναι τέτοιο δικαίωμα.
Δεν μπορούν να το στερούνται συμπολίτες μας για μικρές αυθαιρεσίες και εξαιτίας της οικονομικής δυσπραγίας.
Άρα, ως συμπέρασμα:
Διευκολύνονται οι συναλλαγές των πολιτών, δίνεται η δυνατότητα επισκευών σε ακίνητα με αυθαιρεσίες με τις παράπλευρες θετικές συνέπειες που έχει για τον νομικό κλάδο και τον κλάδο της οικοδομής.
Πέμπτον, …και επιτρέψτε μου να δώσω έμφαση σε αυτό, γιατί πραγματικά είναι η πιο βαθιά αλλαγή του Νόμου – και οι επαγγελματίες που ασχολείστε με ζητήματα περιουσίας το κατανοείτε απόλυτα… Τα προβλήματα λύνονται στη βάση της πραγματικότητας. Έτσι όπως τα αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στην καθημερινότητα. Οι διατάξεις του Νόμου είναι αναλυτικές, σε συμφωνία με τις αρχές του αστικού δικαίου και των πολεοδομικών διατάξεων ώστε να είναι στιβαρός και εξαιρετικά λειτουργικός. Ο τρόπος που απαντάει- για να φέρω ένα παράδειγμα- στο ζήτημα των αυθαιρέτων της εξ’ αδιαιρέτου ιδιοκτησίαςπου είναι δύσκολο και πολύπλοκο ή στους ημιυπαίθριους, που αφορά χιλιάδες οικογένειες είναι ενδεικτικός. Ενδεικτικός, εκτός όλων των άλλων και δύο βασικών σημείων της φιλοσοφίας που υπηρετεί:
-
Το ένα είναι μια νέα λογική για να λειτουργεί η Διοίκηση, η Πολιτεία, το κράτος. Που σημαίνει ότι οι πράξεις οφείλουν να έχουν απαντήσεις για τα τρέχοντα και πρόβλεψη για τα επόμενα. Όχι αποσπασματικές κινήσεις. Ολιστική προσέγγιση των θεμάτων και ρεαλισμός.
-
Το άλλο είναι η καθιέρωση μιας σαφώς πιο ισορροπημένης σχέσης του πολίτη με το κράτος. Που σημαίνει ότι το ατομικό συμφέρον δεν νοείται έξω από την προστασία του κοινωνικού καλού και το κοινωνικό καλό δεν προασπίζεται χωρίς σεβασμό στα ατομικά δικαιώματα.
Κυρίες και κύριοι,
Ο Νόμος για τα αυθαίρετα, αποτελεί μέρος της μεγάλης εικόνας μεγάλη εικόνα, αυτό που έχουμε στο μυαλό μας ως Πολεοδομική και Χωροταξική Μεταρρύθμιση.
Μαζί
-
με το Νόμο για το Κτηματολόγιο,
-
το Π.Δ για την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου
-
το νομοσχέδιο για ζητήματα χωροταξίας και πολεοδόμησης που ετοιμάζεται να κατατεθεί και
όλες τις άλλες ενέργειες που προωθούνται, αποτελούν ένα ενιαίο σχέδιο.
Ένα ενιαίο σχέδιο που θεμελιώνεται σπονδυλωτά.
Ώστε να αλλάξει οριστικά ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τον δομημένο χώρο… Να υπάρξει το «πριν» και το «μετά»…
Να αποκτήσει επιτέλους η χώρα εθνική πολιτική γης, απαραίτητη για την ανάπτυξη, αλλά και για κάθε στοίχημα προόδου.
Απαλλαγμένη από το κυνήγι του αυτονοήτου, με λυμένα επιτέλους βασικά ζητήματα που δεν ταιριάζουν σε μια ευρωπαϊκή χώρα, που οι πολίτες της έχουν κάνει πολύ μεγάλες θυσίες για να μην αμφισβητηθεί η θέση της.»
Από την πλευρά της η Γενική Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας, κ. Καλλιόπη Γερακούδη , σε σύντομη παρέμβαση της τόνισε τα εξής:
«Ο Ν.4178/13 ήρθε να συμπληρώσει και να τροποποιήσει τις διατάξεις του Ν.4014/11 στα σημεία, που χρειάζονταν περαιτέρω διευκρινίσεις και εντοπίστηκαν δυσλειτουργίες από τους μηχανικούς και τις Υπηρεσίες κατά την εφαρμογή του.
Χαρακτηριστικά:
Στο άρθρο 2 προβλέπει εξαιρέσεις απαγόρευσης υπαγωγής στο Νόμο αυθαιρέτων στις ζώνες αιγιαλού και παραλίας,
Στο άρθρο 17 τη μείωση των προστίμων αυθαιρέτων ειδικών ομάδων πληθυσμού, όπως είναι τα ΑΜΕΑ, οι Παλιννοστούντες ομογενείς κ.ά.
Στο άρθρο 30 περιγράφει τον τρόπο ολοκλήρωσης των διαδικασιών για εκκρεμείς ή περαιωμένες υποθέσεις του Ν.4014/11.
Καθορίζει λεπτομερώς τις δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου, που θα χρηματοδοτηθούν από το «Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο» του πράσινου Ταμείου, για την αντιστάθμιση των δυσμενών συνθηκών από τη διατήρηση των αυθαιρέτων, με προτεραιότητα στην κατεδάφιση αυθαιρέτων στις ευαίσθητες περιοχές: αιγιαλός, παραλία , δάση , αρχαιολογικοί χώροι.
Μετά τον Ιούλιο του 2011 δεν θα υπάρξει νέα γενιά αυθαιρέτων. Ο Νόμος 4014/11, όπως ισχύει μετά την ισχύ του Ν.4178/13, μας δίνει τη δυνατότητα να περιορίσουμε την ανέγερση νέων αυθαιρέτων και να κατεδαφίσουμε τα ήδη υπάρχοντα. Οι αεροφωτογραφίες που έχουν ληφθεί μέχρι τον Ιούλιο του 2011 θα είναι το κυριότερο εργαλείο της Διοίκησης, ώστε να μην αμφισβητείται ο χρόνος τέλεσης της αυθαιρεσίας. Μετά τη λήξη των προθεσμιών του Ν.4178/13, θα πρέπει πολίτες, επαγγελματίες, μηχανικοί, υπάλληλοι να συνειδητοποιήσουν ότι η Πολιτεία δεν θα ανέχεται πλέον την αλλοίωση του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος με αυθαίρετες κατασκευές.
Οι κατεδαφίσεις θα ιεραρχούνται σύμφωνα με τα κριτήρια και τους συντελεστές βαρύτητας των Πινάκων Καθορισμού Προτεραιότητας, που έχουν οι αρμόδιες Υπηρεσίες μας και θα εκτελούνται σύμφωνα με τον Πίνακα ροής των εργασιών.
Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας έχει προβεί στις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να είναι σε θέση να ξεκινήσει το έργο των κατεδαφίσεων.
_Έχει συγκροτήσει Ομάδα Εργασίας, αποτελούμενη από τον Διευθυντή και δύο υπαλλήλους Τμήματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Εφαρμογών.
_Έχει συγκροτήσει μόνιμο Συνεργείο Κατεδάφισης, αποτελούμενο από τον Διευθυντή και τρεις υπαλλήλους του Τμήματος Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Εφαρμογών.
_Έχει καταρτίσει Μητρώο Ιδιωτικών Επιχειρήσεων, που εκδήλωσαν ενδιαφέρον να συμμετέχουν στους μειοδοτικούς διαγωνισμούς εκτέλεσης των κατεδαφίσεων.
_Έχει καταρτίσει Κατάλογο των Αυθαιρέτων, για τα οποία θα αρχίσουν οι σχετικές διαδικασίες μέσα στο 2013.
_Έχει εγκριθεί αίτημά της για τη διάθεση Πίστωσης εκτέλεσης του έργου από τις Κεντρικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομίας.
Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θ-Στ. Ελλάδας έχει την πολιτική βούληση και τη στελέχωση, ώστε από τον Δεκέμβριο του παρόντος έτους να αρχίσει το έργο των κατεδαφίσεων σε εκτέλεση των νόμων της Πολιτείας.»
Θέματα της αρμοδιότητας τους ανέπτυξαν : ο κ. Κώστας Καρατσώλης, Νομικός Σύμβουλος του Υπουργού Αναπληρωτή ΠΕΚΑ και η αναπληρώτρια Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Οικοδομικού κανονισμού του ΥΠΕΚΑ, κ. Ευριδίκη Γαρδίκη.
