Πάνω από 1.600 αρχαιότητες θα επιστρέψει προσεχώς το Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου στη Λάρισα, οι οποίες επί δεκαετίες βρισκόταν τόσο σε αποθηκευτικούς χώρους όσο και στο Μουσείο της γειτονικής μας πόλης.
Όλες έχουν ανακαλυφθεί σε ανασκαφές του νομού μας και επί 37 χρόνια, παρέμεναν στα… αζήτητα από τη Λάρισα. Τώρα όμως, μετά από ενέργειες της ΙΕ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, το Υπουργείο Πολιτισμού αποφάσισε να δώσει το «πράσινο φως» της επιστροφής τους στον τόπο που ανήκουν, καθώς υπάρχει και η σχετική έγκριση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.
Το πώς και γιατί βρέθηκαν εκεί και σήμερα επιστρέφουν, μας μιλά η προϊσταμένη της ΙΕ’Εφορείας, αρχαιολόγος, κ. Ανθή Μπάτζιου-Ευσταθίου, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων ότι: «Από το 1909 μέχρι και το 1973, οπότε συστάθηκε η ΙΕ’ Εφορεία Κλασικών Αρχαιοτήτων Λάρισας, οι σημαντικότερες αρχαιότητες που αποκάλυπταν οι αρχαιολόγοι στο νομό Λάρισας, μεταφέρονταν στο Βόλο, με την αιτιολογία της καλύτερης φύλαξής τους.
Από το 1973 όμως μέχρι και σήμερα, αν και υπήρξαν χώροι στη Λάρισα για να μεταφερθούν, αυτές εξακολουθούν να είναι ακόμη στο Βόλο, και κάποιες από αυτές να εκτίθενται σε περίοπτη θέση στο Μουσείο της γείτονος.
Σήμερα λοιπόν η αρχαιολογική υπηρεσία (ΙΕ’ Ε.Π.Κ.Α.) στο πλαίσιο της προετοιμασίας του μουσειολογικού προγράμματος του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας, αφού προχώρησε στην καταγραφή και ψηφιοποίηση του αρχαιολογικού υλικού με εντατικούς ρυθμούς από το 2008 και εξής, φρόντισε να ζητήσει και επίσημα την επιστροφή των αρχαιοτήτων οι οποίες είχαν περισυλεγεί κατά τη διάρκεια του 20ού αι. και είχαν μεταφερθεί προς φύλαξη σε άλλα μουσεία και κυρίως στο Μουσείο Βόλου, το οποίο ήταν το πλησιέστερο αλλά και έδρα της τότε Αρχαιολογικής Περιφέρειας.
Αξιοσημείωτο πάντως ότι το θέμα αυτό δεν είχε ανακινηθεί από την ίδρυση της ΙΕ’ Ε.Π.Κ.Α. το 1973 και εφεξής.
Το αίτημά μας αφορά στην επιστροφή όλων των αρχαιοτήτων που προέρχονται από αρχαιολογικούς χώρους και ανασκαφές του Νομού Λάρισας, με σκοπό τον εμπλουτισμό του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας για τη μόνιμη συλλογή αλλά και για να αποτελέσουν στο εγγύς μέλλον, πηγή άντλησης υλικού για τον σχεδιασμό των περιοδικών εκθέσεων, για τις οποίες μάλιστα έχει προβλεφθεί από τη μουσειολογική μελέτη ειδικός χώρος έκτασης 500 τ.μ., ο οποίος θα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της μόνιμης έκθεσης.
Αρχαιότητες του νομού ζητούμε επίσης να επιστραφούν και από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, οι οποίες είχαν μεταφερθεί σε αυτό, το 1960, για συντήρηση, αλλά παραμένουν έκτοτε εκεί…
Να σημειωθεί ότι σε ορισμένες περιπτώσεις στις αποθήκες του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας φυλάσσεται μέρος αρχαιοτήτων που προέρχονται από ανασκαφές και αρχαιολογικές έρευνες στο Νομό Λάρισας που πραγματοποιήθηκαν πριν από το 1973 (έτος ίδρυσης της Εφορείας) και μόνο μικρό τμήμα τους βρίσκεται στην έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου ή στις αποθήκες της ΙΓ’ ΕΠΚΑ. Αυτό έχει ως συνέπεια την αποσπασματικότητα αρχαιολογικών ενοτήτων γεγονός το οποίο δυσχεραίνει τον μουσειολογικό σχεδιασμό του ΔΜΛ.
Για παράδειγμα αναφέρουμε τις έρευνες του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης στις ευρέως γνωστές από τη βιβλιογραφία θέσεις Αγ. Σοφία, Άργισσα, Οτζάκι, Αράπη, το υλικό των οποίων είναι διασπασμένο στις δυο Εφορείες. Επισημάναμε ότι δεν ζητούμε κανένα από τα ήδη εκτεθειμένα ευρήματα στο Μουσείο Βόλου, παρά μόνο όσα βρίσκονται στις αποθήκες και ανήκουν σε τέτοιου είδους σύνολα.
Επιπλέον το γεγονός ότι στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου βρίσκονται αρχαιότητες από σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της ΙΕ’ΕΠΚΑ π.χ. ευρήματα μυκηναϊκής εποχής από την περιοχή Φαρσάλων (Αγ. Αντώνιος, Αχίλλειο) που σχετίζονται με την ενότητα της μουσειολογικής μελέτης του ΔΜΛ με τίτλο «Όταν ο Αχιλλέας έγινε ήρωας στην Τροία» και μυκηναϊκά από άλλες θέσεις του Νομού, που σχετίζονται με τους τόπους καταγωγής των ηρώων από τον ομηρικό κατάλογο των πλοίων π.χ. περιοχή Ελασσόνας, Μπουνάρ Μπασί, Γεντίκι, κ.λπ. (περιοχή λίμνης Νεσσωνίδος) καθώς και ευρήματα από την αρχαία πόλη Μελίβοια, πέραν του γεγονότος ότι δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα τεκμηρίωσης των μουσειολογικών ενοτήτων, προκαλεί ερωτήματα προς την Εφορεία μας και αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών στις προσπάθειες που καταβάλλουν για την προβολή και την ανάδειξη του πολιτιστικού τους πλούτου.
Το αίτημά μας εξετάστηκε και εγκρίθηκε ομόφωνα από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Μόλις πριν λίγες μέρες λάβαμε και την απόφαση από τον υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού και θα προχωρήσουμε άμεσα στην υλοποίησή της».
Να σημειωθεί ότι μέχρι τέλη Οκτωβρίου οι δύο Εφορείες Αρχαιοτήτων της Λάρισας θα πρέπει να έχουν μετακομίσει στο νέο Μουσείο και στο εξής να λειτουργούν σε αυτό, είναι η ρητή εντολή του Υπουργείου Πολιτισμού. Αυτή την περίοδο και οι δύο αρχαιολογικές υπηρεσίες βρίσκονται σε τροχιά μετεγκατάστασης ώστε να προλάβουν το χρονοδιάγραμμα του Υπουργείου.
