Παρατείνεται έως την Πέμπτη 15 Φεβρουαρίου, μετά το αυξημένο ενδιαφέρον του κοινού, η έκθεση «ΛΟΥΚΑΣ ΒΕΝΕΤΟΥΛΙΑΣ (1930-1984): 33 χρόνια σιωπηλής ‘παρουσίας’» στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας-Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα. Η έκθεση, η οποία εγκαινιάστηκε τον περασμένο Νοέμβριο στην Αίθουσα Ειρήνης Γ. Κατσίγρα, παρουσιάζει για πρώτη φορά στη Λάρισα το έργο ενός από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες της Νεοελληνικής Τέχνης, οι οποίοι επηρέασαν όχι μόνον το εικαστικό πρόσωπο της Θεσσαλονίκης αλλά και γενικότερα την ελληνική εικαστική σκηνή. Τα έργα της έκθεσης προέρχονται από τη Συλλογή του Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών Α.Π.Θ., της Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας «Τέχνη», τη Συλλογή Προσωπογραφιών Καθηγητών του Α.Π.Θ. και Ιδιωτικές Συλλογές.
Σημειώνεται ότι, με αφορμή την έκθεση με έργα του Λουκά Βενετούλια, μία σπουδαία δωρεά πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο προς το Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα, από τον διακεκριμένο ποινικολόγο κ. Γιάννη Διαμαντή. Το έργο «Μεσαριά και Αντάρτης» του Βενετούλια κατοχής του κ. Γ. Διαμαντή κοσμεί πλέον τις αίθουσες της Πινακοθήκης. Αντίστοιχα, έργο με τίτλο «Μεσαριά» με θέμα το ίδιο τοπίο αλλά με διαφορετικό παρένθετο στοιχείο, ανήκει στις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης στην Αθήνα.
Με την παράταση παρουσίασης της έκθεσης, ανοιχτές ξεναγήσεις για το κοινό θα υλοποιηθούν από την επιμελήτρια Δρ. Στέλλα Μουζακιώτου, Ιστορικό της Τέχνης στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και στο ΤΕΙ Αθήνας, ενώ εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Βιώνοντας την ‘παρουσία’» υλοποιείται για οργανωμένες επισκέψεις σχολείων.
Η επιμελήτρια της έκθεσης «ΛΟΥΚΑΣ ΒΕΝΕΤΟΥΛΙΑΣ (1930-1984): 33 χρόνια σιωπηλής ‘παρουσίας’» Δρ Στέλλα Μουζακιώτου αναφέρει σχετικά με τον ζωγράφο και το έργο του:
«Οι μεγάλοι καλλιτέχνες δεν είναι οι διερμηνείς του κόσμου, αλλά οι ανταγωνιστές του», διατύπωνε ο Γάλλος συγγραφέας και πολιτικός André Malraux, σκιαγραφώντας εύστοχα την ιδιοσυγκρασία των δημιουργών που η τέχνη τους αποτελεί ρεαλιστικό όπλο κοινωνικής κριτικής, μέσω του οποίου επιχειρούν να σχολιάσουν καυστικά τον έμμεσο πνευματικό εγκλωβισμό και την κοινωνική πίεση που προέρχεται από κοινωνικές και πολιτικές επιλογές.
Σε αυτό το θεωρητικό πλαίσιο εντάσσεται η ζωγραφική του Λουκά Βενετούλια (1930-1984), μια ζωγραφική απαλλαγμένη από ανούσιες επιτηδεύσεις και πομπώδεις προσεγγίσεις που στόχο έχουν να εντυπωσιάσουν στιγμιαία το θεατή, όπως το φως μιας φωτοβολίδας. Αντίθετα, τα έργα του κρύβουν διαχρονικές αλήθειες που διαπερνούν το σώμα μας βαθιά, ταράζοντας τα λιμνάζοντα νερά της ρουτίνας μας. Μας καλούν να μην εθελοτυφλούμε μπροστά στις βίαιες αλλαγές που συντελούνται γύρω μας. Σκοπός του είναι να βυθίσει το δάχτυλο στην πληγή κάνοντάς μας να «ματώσουμε» και να σκεφτούμε… Μας υποδεικνύει το χρέος μας ως άνθρωποι και ενεργοί πολίτες αυτού του τόπου.
Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη του μεσοπολέμου, ο Λουκάς Βενετούλιας έζησε την εφηβεία του στη δύσκολη δεκαετία του 1940, με την κατοχή και τον εμφύλιο. Μαθήτευσε αρχικά κοντά στον Γαβριήλ Πεντζίκη και αργότερα, κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Σχολή Καλών Τεχνών, στους Σπύρο Παπαλουκά και Γιάννη Μόραλη. Γρήγορα όμως, θα ακολουθήσει ένα δικό του τραχύ και δύσβατο εικαστικό μονοπάτι, στο οποίο θα μείνει «συνεπής» σε όλη την καλλιτεχνική του πορεία με πιστότητα και ειλικρίνεια. Μέσα από το έργο του, η γενέτειρά του Θεσσαλονίκη δεν αποδίδεται στην ιστορική της εκδοχή αλλά στην καθημερινή της όψη, μέσα σε μια ατμόσφαιρα πιεστική που κυριαρχείται από «εφιαλτικούς» όγκους οικοδομημάτων με σκοτεινές σκιές που κινούνται απειλητικά μέσα σε δρόμους αδιέξοδους, δίνοντας την εικόνα μιας πόλης «μεταφυσικής», σαν τις ερημικές πλατείες της Ιταλίας του Giorgio de Chirico. Πρόκειται για τεράστιους γκρίζους όγκους πολυκατοικιών που εμφωλεύουν και ναρκοθετούν την ψυχική υγεία και την ελεύθερη δραστηριότητα των πολιτών.
Η δημιουργική του φαντασία και η ανήσυχη ιδιοσυγκρασία του, μέσα από συνεχείς αισθητικούς πειραματισμούς με τα υλικά και τις τεχνικές, τον οδήγησαν στη δημιουργία έργων μεγάλης αξίας, αναζητώντας με τρόπο απλό και κατανοητό την ουσία του θέματος που απαθανατίζει. Η κριτική του στα συμβαίνοντα, η ετοιμότητά του, η γνώση τού χώρου και των ανθρώπων είναι εμφανής και οικεία σε κάθε έργο του. Η σημαντικότητα της μαρτυρίας που μας «κληροδοτεί» εντοπίζεται στη γνησιότητά της, στον παραγκωνισμό του μεγαλόστομου και στην εστίαση στις καθημερινές δράσεις του ανθρώπου, σε λεπτομέρειες που μας προσφέρουν πλούσιο υλικό για σημειολογική ανάλυση και ιστορική αξιολόγηση.
Ο τόπος του δημιουργού, η Θεσσαλονίκη, σε συνδυασμό με το φως που λούζει το αστικό της τοπίο, παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των ερεθισμάτων του. Έτσι, η παρατήρηση του χώρου και των ανθρώπων κατέχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο του. Ως συνεχιστής της «ανθρωποκεντρικής παράδοσης» στη ζωγραφική, δεν θα μπορούσε να μην επηρεαστεί αλλά και να εκφράσει την ιστορική μεταβολή που έζησε η χώρα μας στη δύνη πολιτικών γεγονότων, όπως η δικτατορία. Στα έργα της περιόδου αποτυπώνονται εικαστικά οι αγωνίες του, χρησιμοποιώντας ως γνώριμο δομικό στοιχείο τις φωτογραφικές μηχανές, οι οποίες κυριαρχούν στη σύνθεση, παρατηρούν και καταγράφουν τις δράσεις των ανθρώπων που μοιάζουν να μην αντιλαμβάνονται τον πραγματικό ρόλο και την επικινδυνότητά τους.
Η κυριαρχία του αστικού προτύπου στην κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα, είναι ένα γεγονός που αμφισβητήθηκε έντονα στη ζωγραφική του δημιουργού μας, μια ζωγραφική που αποτελεί ειλικρινή στάση ζωής. Έχοντας ως «πρωταγωνίστρια» και πάλι την αγαπημένη του Θεσσαλονίκη και κυρίως την πλατεία Βαρδαρίου, την οδό Δωδεκανήσου και την αρχή της Εγνατίας, με τις χαρακτηριστικές επιγραφές των καταστημάτων, επανέρχεται, μέσα από μια εύστοχη εικαστική γλώσσα «κριτικά ρεαλιστική», να αποδώσει την κυριαρχία των διαφημίσεων στο αστικό τοπίο της πόλης, όπου ο άνθρωπος, μια ασήμαντη μικρότητα πια, έχει αφομοιωθεί ολοκληρωτικά.
Ο Λουκάς Βενετούλιας πέθανε αναπάντεχα, στις 26 Αυγούστου 1984 στη Θεσσαλονίκη. Η εικαστική του «κληρονομιά» αποκαλύπτει την εικόνα ενός δημιουργού που καταφέρνει να συνδυάσει την «κραυγή αγωνίας» του απομονωμένου ανθρώπου μιας σύγχρονης μεγαλούπολης με την απόλυτη ομορφιά της ζωγραφικής. Με πρωταγωνιστή τον άνθρωπο, ή μάλλον την ευπάθειά του στο περιβάλλον που ζει, φιλοτεχνεί συνθέσεις στις οποίες υπερισχύει η ερμηνεία με βάση μια κριτική στάση που αποτυπώνει ξεκάθαρα τη δραματική δύναμη της ανθρώπινης παρουσίας ή απουσίας. Αυτή η ερμηνεία του νοήματος της ζωής του σύγχρονου ανθρώπου, που αναμειγνύεται με εκρηκτική ενέργεια και άφατη απόγνωση, είναι πολύ πιο αληθινή από κάθε άλλη ρεαλιστική απεικόνιση».
Πληροφορίες:
Διάρκεια έκθεσης: έως Πέμπτη 15 Φεβρουαρίου 2018
Ώρες λειτουργίας: Τρίτη-Παρασκευή 10:00-14:00, 18:00-21:00
Σάββατο-Κυριακή: 10:00-14:00
Είσοδος ελεύθερη
Πληροφορίες: τηλ. 2410-671176
