Τις εργασίες του διήμερου Διεθνούς Συνεδρίου με θέμα:«Πηνειός Ποταμός – Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης για τη Θεσσαλία» κήρυξε το πρωί της Παρασκευής 2 Νοεμβρίου 2018, στο Ξενοδοχείο «LarissaImperial» της Λάρισας, ο Πρόεδρος της βασικής διοργανώτριας Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας – Δήμαρχος Μουζακίου κ. Γιώργος Κωτσός.
Το Συνέδριο τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, της Περιφέρειας Θεσσαλίας και την επιστημονική αιγίδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Θεσσαλίας.
Συνδιοργανωτές είναι το ΤΕΕ – Περιφερειακό Τμήμα Κεντρικής & Δυτικής Θεσσαλίας , το ΤΕΕ Περιφερειακό Τμήμα Μαγνησίας, ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδος.
Στην ομιλία του ο κ. Κωτσός ανέφερε τα παρακάτω:
«Κύριε Υπουργέ
Κύριε Περιφερειάρχη
Κύριοι βουλευτές
Αγαπητοί συνάδελφοι αυτοδιοικητικοί εκπρόσωποι
Αξιότιμοι εισηγητές και καλεσμένοι
Φίλες και φίλοι
Σας καλωσορίζω στην όμορφη και πάντα πολλά υποσχόμενη, αγροτομάνα Θεσσαλία! Στην Πατρίδα των Ολύμπιων Θεών, στη χώρα των μουσών και των απίστευτων παραμυθιών για τα καλά κρυμμένα μυστικά της φύσης, των βουνών και του απέραντου κάμπου! Στον τόπο όπου η επιβίωση των κατοίκων του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα υπέρτατα στοιχεία του ουρανού και της γης, τον ήλιο, το αέρα και το νερό!
Σήμερα έχω την μεγάλη τιμή να κηρύξω την έναρξη των εργασιών ενός Διεθνούς Συνεδρίου που διοργανώνουμε για πρώτη φορά στην περιφέρειά μας και ελπίζουμε να δώσει σε όλους μας την δυνατότητα να πραγματοποιήσουμε ένα πολύ ενδιαφέρον ταξίδι γνωριμίας με γνωστές και άγνωστες οικολογικές, αλλά και αναπτυξιακές εκφάνσεις του νερού και κυρίως του άκρως σημαντικού υδατικού συστήματος του Πηνειού! Να μιλήσουμε γι’ αυτές, για τον ίδιο τον ανυπολόγιστης αξίας περιβαλλοντικό πόρο που η ύπαρξή του αποτελεί βασική προϋπόθεση επιβίωσης του ανθρώπου, να κατατεθούν απόψεις για το οικοσύστημα που τον υποστηρίζει και το οποίο έχει εξίσου τεράστια σημασία για τη ζωή!
Η περιφέρειά μας, λόγω της μεγάλης ακτογραμμής, του ορεινού της όγκου, αλλά και γενικότερα του πλούσιου φυσικού περιβάλλοντός της, φημίζεται για το πολυδαίδαλο υδατικό σύστημα και βέβαια για την πολυποίκιλη αγροτική και τουριστική δραστηριότητα χάρη σε αυτό ακριβώς το πλεονέκτημα!
Πολλοί ίσως να πιστεύουν ότι οι προοπτικές του Θεσσαλικού διαμερίσματος ως προς την αξιοποίηση του φυσικού και υδάτινου οικοσυστήματός του, έχουν πλέον επικεντρωθεί ως επί το πλείστον στους δυο προαναφερόμενους τομείς και ότι θα ήταν μάταιος κόπος να αναζητηθούν νέες αναπτυξιακές κατευθύνσεις!
Εμείς στην ΠΕΔ Θεσσαλίας όμως έχουμε διαφορετική άποψη και ξεκινάμε την τεκμηρίωσή της, διοργανώνοντας το Διεθνές Συνέδριο που αρχίζει σήμερα εδώ στη Λάρισα με επίκεντρο σε πρώτη φάση, το ιδιότυπο οικοσύστημα του ποταμού Πηνειού που είναι το σήμα κατατεθέν της περιοχής μας, της τοπικής ιστορίας και παράδοσης.
Δεν επιλέξαμε τυχαία τον τίτλο «Πηνειός Ποταμός Πηγή Ζωής και Ανάπτυξης για τη Θεσσαλία», καθώς πιστεύουμε ότι ο Πηνειός είναι για τη Θεσσαλία, ό,τι ο Νείλος για την Αίγυπτο και θεωρούμε ότι εάν φροντιστεί κατάλληλα από τους κρατικούς φορείς και την κοινωνία, μπορεί να μετατραπεί σε έναν μοναδικό πυρήνα βιώσιμης- κυκλικής ανάπτυξης.
Εδώ θέλω να υπογραμμίσω ότι είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι το Συνέδριό μας όχι μόνο θα υποστηρίξει αυτή την πεποίθησή μας, αλλά με το κύρος τους και τις επιστημονικά εμπεριστατωμένες τοποθετήσεις τους οι ξεχωριστοί για το εύρος των γνώσεων και του έργου τους εισηγητές, θα τη μετατρέψουν σε δυναμική στρατηγική διεκδίκηση, έναντι της κεντρικής εξουσίας.
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ «ΔΙΑΜΑΝΤΙ»
Ο Πηνειός δεν είναι απλά ένα ποτάμι της χώρας μας, αλλά κομβικός διαμορφωτής της κοινωνικοοικονομικής πορείας ολόκληρης της κεντρικής Ελλάδας!
Έχει σοβαρή επίπτωση στην οικονομία της, στον πρωτογενή τομέα, στο αστικό περιβάλλον, στην ύδρευση, στον πολιτισμό, στην πολιτική προστασία, στη βιομηχανική παραγωγή, στο μέλλον του τόπου.
Σύμφωνα με μελέτη του περιβαλλοντολόγου, Δρ του Ε.Μ.Π. Αγησίλαου Οικονόμου, ιδιαίτερα στις εκβολές του ποταμού σχηματίζεται το περίφημο «Δέλτα Πηνειού» με άνοιγμα 13 χιλιομέτρων περίπου στο θαλάσσιο μέτωπο, το οποίο συγκεντρώνει όλα τα φυσικό – βιολογικά χαρακτηριστικά, ώστε να περιλαμβάνεται στις περιοχές προστασίας των διεθνών συμβάσεων της Βέρνης, της Βόννης, της Βαρκελώνης και της Ουάσιγκτον (CITES).
Η περιοχή έχει χαρακτηριστεί ως βιότοπος CORINE (1998) και ως περιοχή «ειδικής προστασίας» βάσει της οδηγίας 79/409/ΕΟΚ και έχει συμπεριληφθεί στην επιστημονική λίστα αξιολόγησης του δικτύου βιοτόπων της Οδηγίας 92/43 ΕΟΚ (NATURA 2000), ενώ σύμφωνα με την αξιολόγησή της μπορεί να συμπεριληφθεί στο δίκτυο «Περιοχών Κοινοτικού Ενδιαφέροντος» (S.C.I.).
Στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, ο Πηνειός, τα ρέματα και τα υπολείμματα των δασών, δέχονται έντονες πιέσεις από τις ανθρώπινες δραστηριότητες για επέκταση της γεωργικής γης και της δόμησης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ελλοχεύει ο κίνδυνος για καταστροφή του οικοσυστήματος της περιοχής.
Όπως προκύπτει από την επιστημονική έρευνα, η τουριστική ανάπτυξη της περιοχής του «Δέλτα» βρίσκεται σε κρίσιμο στάδιο και χρειάζεται να ληφθούν σημαντικά μέτρα για την προστασία της. Η μελλοντική πορεία της τουριστικής ζήτησης της περιοχής εξαρτάται από την ικανότητά της να διατηρήσει τους φυσικούς της πόρους σε συνδυασμό με τις διάφορες πολιτικές οι οποίες θα ακολουθηθούν.
Σήμερα, οι εκβολές του Πηνειούαποτελούν έναν υγρότοπο που παίζει σημαντικό ρόλο στη διαφύλαξη της βιολογικής ποικιλότητας και στη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας του.
Συγκεκριμένα η περιοχή του «Δέλτα Πηνειού»:
- Διαθέτει όλα τα φυσικό – βιολογικά χαρακτηριστικά, ώστε να περιλαμβάνεται στις περιοχές που ισχύει το καθεστώς προστασίας των διεθνών συμβάσεων της Βόννης, της Βέρνης, της Βαρκελώνης, της Ουάσιγκτον (CITES).
- Έχει χαρακτηριστεί ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΤΙΦΚ).
- Ανήκει στη λίστα των βιοτόπων CORINE (1988) και αποτελεί περιοχή «ειδικής προστασίας» σύμφωνα με την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ, και στις περιοχές Natura 2000 (GR1420002). Περιλαμβάνει υγροτοπικούςοικοτόπους, δασάκια από άγριες ελιές, καλλιεργούμενους ελαιώνες, βοσκότοπους, παράκτια και παραποτάμια δάση, θίνες και αμμώδεις χερσότοπους.
- Σε διεθνές επίπεδο ανήκει στις Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά (ΣΣΠ), (ICBP-IWRB) εφόσον πολλά αρπακτικά πουλιά φωλιάζουν εκεί και πολλά παρυδάτια είδη πτηνών χρησιμοποιούν τα έλη του. Στην περιοχή παρατηρήθηκαν 226 είδη πουλιών που ανήκουν σε περισσότερα από 50 γένη.
- Έχει χαρακτηριστεί ως καταφύγιο ή εκτροφείο θηραμάτων, και απαγορεύεται η αλιεία κατά την περίοδο της αναπαραγωγής.
- Από ιχθυολογική άποψη, η ιχθυοπανίδα των γλυκών νερών του ποταμού και της θαλάσσιας περιοχής είναι πλούσια σε πληθυσμούς και σε είδη. Η ιχθυοπανίδα των γλυκών νερών περιλαμβάνει 37 είδη ψαριών και άλλα 11 με πιθανή παρουσία, ενώ η ιχθυοπανίδα της θαλάσσιας περιοχής, περιλαμβάνει 123 είδη ψαριών από τα οποία μόνο τα 10 από αυτά έχουν πιθανή παρουσία σήμερα.
- Από γεωλογική άποψη, ανήκει στην πελαγονική ζώνη και αποτελείται κυρίως από αποθέσεις άμμου, αργίλου και κροκαλοπαγή πετρώματα.
Εκτός από την οικολογική αξία της περιοχής, το «Δέλτα» έχει μεγάλη σημασία για την άρδευση, την κτηνοτροφία, την υλοτομία, την αμμοληψία, την ύδρευση, την αναψυχή, τον τουρισμό, την εκπαίδευση και την επιστήμη.
Επίσης, το «Δέλτα» του Πηνειού ποταμού παρουσιάζει και πολιτιστική αξία διότι οριοθετείται μεταξύ των τριών σημαντικών μυθικών και ιστορικών τόπων της Ελλάδας: του Ολύμπου, της Όσσας και των Τεμπών.
Τέτοιες και πολλές άλλες άγνωστες ακόμη πτυχές του μοναδικού ποτάμιου οικοσυστήματος και των γύρω περιοχών θα διερευνηθούν στις σημαντικότατες συνεδριακές εργασίες που βασικός σκοπός τους είναι από τη μια πλευρά η ανάδειξη και αξιοποίηση των περιβαλλοντικών προτερημάτων του Πηνειού και από την άλλη ο καθορισμός και η αντιμετώπιση των αρνητικών παραμέτρων που μπορεί να αποτελούν τροχοπέδη στην υλοποίηση νέων καινοτόμων αναπτυξιακών δράσεων.
Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΝΑ ΣΤΗΡΙΞΕΙ ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ
Υπάρχει βέβαια ένα εύλογο ερώτημα…
Η κεντρική εξουσία θα ενδιαφερθεί πραγματικά να προωθήσει ένα τέτοιο μεγάλο και αρκετά φιλόδοξο πρότζεκτ στην πολύ δύσκολη συγκυρία που διανύει σήμερα η Ελληνική οικονομία και κοινωνία;
Η δικιά μας απάντηση είναι ότι αυτό αποτελεί ουσιαστικά υποχρέωσή της από τη στιγμή που το προτείνουν οι αυτοδιοικητικοί και κοινωνικοί φορείς σε απόλυτη συμπόρευση με την επιστημονική κοινότητα!
Και μάλιστα όταν την εν λόγω πρόταση συνοδεύει ατράνταχτη επιχειρηματολογία για την αναγκαιότητα παρεμβάσεων και πλαίσιο επιχειρησιακών κανόνων που θα σκιαγραφηθεί από επιστήμονες και τεχνοκράτες διεθνούς εμβέλειας.
Άλλωστε, η Ελληνική Πολιτεία δεν είναι αυτή που αναζητά εναγωνίως καινοτόμες ιδέες και τρόπους για έξοδο από την σοβούσα κρίση; Που διατυπώνει συνεχώς την ανάγκη εκπόνησης επιστημονικά και τεχνοκρατικά πλήρως καταρτισμένων σχεδίων, στα οποία θα μπορεί να βασιστεί η αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας;
Ιδού λοιπόν η Ρόδος…
«Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα» προτρέπει ο αείμνηστος Καζαντζάκης!
Ας φτιάξουμε όλοι μαζί λοιπόν ένα επιστημονικά και τεχνοκρατικά πλήρως καταρτισμένο σχέδιο,ώστε η ανεκτίμητη φυσική κληρονομιά του Πηνειού ποταμού και του πολυποίκιλου οικοσυστήματός τουνα παραδοθεί στις επόμενες γενιές αναλλοίωτη και ενταγμένη σε ένα ισχυρό πλαίσιο προστασίας και ταυτόχρονα, να μετατραπεί σε ισχυρό εργαλείο δημιουργίας νέων αναπτυξιακών οριζόντων για την Θεσσαλία προς όφελος της τοπικής καιεθνικής οικονομίας».
