Πολλοί και σημαντικοί είναι οι εχθροί και οι ασθένειες σε καλλιέργειες με ντομάτα θερμοκηπίου. Πιο αναλυτικά:
ΩΙΔΙΟ (Leveillula taurica)
Διαπιστώσεις: Στις περιοχές όπου καλλιεργείται η τομάτα θερμοκηπίου διαπιστώθηκε έναρξη προσβολής από το ωίδιο στις πρώιμες και μεσοπρώιμες καλλιέργειες τομάτας και αναμένεται στις όψιμες.
Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν είναι κατάλληλες για την ανάπτυξη του μύκητα και την μετάδοσή του.
Συμπτώματα: Στην πάνω επιφάνεια των φύλλων εμφανίζονται κιτρινοπράσινες ή κίτρινες ακανόνιστες ή γωνιώδεις κηλίδες διαμέτρου 10-15 mm και στην κάτω επιφάνεια εμφανίζεται λεπτή λευκή μέχρι ανοιχτή καστανή εξανθηση. Τα κονίδια του μύκητα είναι αερομεταφερόμενα και προκαλούν την διασπορά της ασθένειας.
Συστάσεις: Να γίνει καταπολέμηση του παθογόνου μύκητα (μόνο όταν διαπιστωθεί η ύπαρξη του), με εκλεκτικά ωϊδιοκτόνα σκευάσματα (με δραστικές ουσίες όπως Sulphur, Cyflufenamid, difenoconazole,. κ.α.) και επανάληψη του ψεκασμού σε 8 ημέρες.
ΚΛΑΔΟΣΠΟΡΙΟ (Cladosporium fulvum, fulvia fulva)
Διαπιστώσεις: Συνεχίζεται η παρουσία του κλαδοσπόριου στις πρώιμες και μεσοπρώιμες καλλιέργειες με τομάτες θερμοκηπίου, αναμένεται στις όψιμες Οι καιρικές συνθήκες πού επικρατούν είναι ευνοϊκές για τη ανάπτυξη του μύκητα και την μετάδοσή του.
Συνθήκες ανάπτυξης: Η ασθένεια προσβάλλει τα φυτά στα θερμοκήπια όταν επικρατούν υψηλή υγρασία 70%-95% και θερμοκρασίες από 4-32C, με άριστη θερμοκρασία 22-24 C.
Συμπτώματα: Εμφανίζονται πρώτα στα κατώτερα φύλλα κιτρινοπράσινες ή κίτρινες κηλίδες, σε προχωρημένο στάδιο οι κηλίδες γίνονται κιτρινοκαστανές και νεκρωτικές. Στην κάτω επιφάνεια η περιοχή των κηλίδων καλύπτεται από την εξάνθηση του παθογόνου, η οποία έχει χρώμα ανοικτό καστανό ή γκριζοκαστανό και υφή βελούδου.
Συστάσεις: Όσοι παραγωγοί διαπιστώσουν συμπτώματα προσβολών να προστατεύσουν την καλλιέργεια τους με επιτρεπόμενα φυτοπροστατευτικά προϊόντα ( thriophanate–methyl, difenoconazol tribasic copper sulfate, copper hydroxide).
BOΤΡΥΤΗΣ (Botrytis cinerea)
Διαπιστώσεις: Σε εξέλιξη. βρίσκεται η ασθένεια στις πρώιμες (7-10 σταυρούς) και μεσοπρώιμες (5-7σταυρούς) καλλιέργειες τομάτας θερμοκηπίου, στους νομούς Καρδίτσας, Τρικάλων, Λάρισας, Μαγνησίας και Φθιώτιδας.
Συμπτώματα: Προσβάλλει όλα τα μέρη των φυτών τομάτας ( στελέχη. φύλλα, άνθη και καρπούς). Στα στελέχη σχηματίζει καστανού χρώματος έλκη, τα οποία καλύπτονται από τεφρά εξανθηση. Τα προσβεβλημένα άνθη αποκτούν καστανό χρώμα και πέφτουν, ενώ στους καρπούς η προσβολή αρχίζει από τον ποδίσκο ή την κορυφή.
Συνθήκες ανάπτυξης: Απαραίτητες συνθήκες για την ανάπτυξη του είναι η υψηλή υγρασία περιβάλλοντος (βροχοπτώσεις, ομίχλες, έλλειψη αερισμού, κ.λ.π.). αναπτύσσεται σε θερμοκρασίες 1-300C, με άριστη θερμοκρασία τους18-230C. Την είσοδο του παθογόνου διευκολύνει η παρουσία πληγών, νεκρών φυτικών ιστών και ανθέων .
Καταπολέμηση: α) Μείωση της υγρασίας στο χώρο των θερμοκηπίων με καλό αερισμό, τα φυτά να είναι αραιά φυτεμένα και το πότισμα να γίνεται τις πρωινές ώρες. β)Τήρηση καλής υγιεινής στις φυτείες με αφαίρεση – καταστροφή των προσβεβλημένων φυτών ή φυτικών οργάνων και αποφυγή υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης. γ) Χημική καταπολέμηση με άμεσο ψεκασμό στις καλλιέργειες όπου παρατηρείται ο βοτρύτης, με επιτρεπόμενα για την καλλιέργεια και εκλεκτικά για τον βοτρύτη φυτοπροστατευτικά σκευάσματα (όπως cyprodinil, fludioxonil,, κ.α.) και επανάληψη του ψεκασμού σε 8 ημέρες, όπου υπάρχει πρόβλημα.
ΤΕΤΡΑΝΥΧΟΣ (Tetranychus urticae)
Διαπιστώσεις: Συνεχίζεται η παρουσία του τετρανύχου στις πρώιμες μεσοπρώιμες καλλιέργειες τομάτας θερμοκηπίου, στους Νομούς Καρδίτσας Λάρισας ,Μαγνησίας Τρικάλων και Φθιώτιδας και αναμένεται στις όψιμες καλλιέργειες
Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν την εποχή αυτή ευνοούν την ανάπτυξη των τετρανύχων. Απαιτείται συνεχής επιθεώρηση από τους παραγωγούς λόγω του ότι η προσβολή από τους εχθρούς αυτούς εξαπλώνεται με μεγάλη ταχύτητα στο χωράφι.
Συστάσεις: Οι ψεκασμοί πρέπει να γίνουν μόνο μετά τη διαπίστωση της προσβολής (3 άτομα/φύλλο) και όχι προληπτικά, με κατάλληλα εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα (με δραστικές ουσίες όπως spiromesifen, sulphur, abamectin, κ .α.
ΑΛΕΥΡΩΔΗΣ (Τrialeurodes vaporariorum, Bemisia tabaci)
Διαπιστώσεις: Μέτριοι έως υψηλοί είναι οι πληθυσμοί του Αλευρώδη στα θερμοκήπια με τομάτες.Oι καιρικές συνθήκες που επικρατούν ευνοούν τη ανάπτυξη του εντόμου.
Συστάσεις: Για τους βιοκαλλιεργητές συστήνεται η τοποθέτηση της παρασιτικής σφήκας του Αλευρώδη των θερμοκηπίων Encarcia formosa κ.α. αρπακτικά.
Για τους παραγωγούς συμβατικής γεωργίας συστήνονται κατάλληλα εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα: Acetamiprid, Pyriproxyfen, pyrethrins, deltamethrins, spirotetramat, spiromesifen, flonicanid, methomyl.κα.
Παρατήρηση: Για την καλύτερη καταπολέμηση του Αλευρώδη οι ψεκασμοί να γίνονται πολύ πρωί ή μετά την δύση του ηλίου διότι ο μεγαλύτερος πληθυσμός του εντόμου αυτές τις ώρες είναι συγκεντρωμένος στην κάτω επιφάνεια των φύλλων.
ΘΡΙΠΑΣ
Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν κατά την εποχή αυτή ευνοούν την ανάπτυξη του εντόμου. Ο θρίπας είναι φορέας ιώσεων και προκαλεί ζημιά στα φυτά με το να διαρρηγνύει και να απομυζεί τα κύτταρα της επιδερμίδας των φύλλων..
Συστάσεις: Για τους βιοκαλλιεργητές συστήνεται η τοποθέτηση των αρπακτικών εντόμων των θριπών όπως Phytoseiulus persimilis, Amblyseius barker, Amblyseius cucumeris, καθώς και μέλη της οικογένειας Anthocoridae, τα οποία είναι πολυφάγα αρπακτικά έντομα των θριπών, αλευρωδών και αφίδων, όπως το Orius insidiosus, κ.ά.
Για τους παραγωγούς συμβατικής γεωργίας συστήνονται κατάλληλα εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα (abamectin, formetanate, methiocarb, lufenuron,deltamethrins ,azaclirachtin, beauveria bassiana strain gha, κ.α.)
TUTA ABSOLUTΑ
Διαπιστώσεις: Οι συλλήψεις των ακμαίων του εντόμου στο δίκτυο φερομονικών παγίδων συνεχίζονται και εμφανίζονται 100-150 άκμαία/3ημέρες/παγίδα στις πρώιμες καλλιέργειες και 70-100ακμαία/3ημερες/παγίδα στις όψιμες. Από παρατηρήσεις στα θερμοκήπια διαπιστώθηκαν προσβολές στα φύλλα και στους καρπούς.
Να γίνουν επεμβάσεις με κατάλληλα εγκεκριμένα για την καλλιέργεια φυτοπροστατευτικά προϊόντα: Bacillus thuringiensis var. Kustaki (pb-54), Bacillus thuringiensis var. kurstaki (pb-54), emamectin, indoxacarb και spinosadκ.α..
ΠΡΟΣΟΧΗ Σε κάθε περίπτωση να τηρούνται αυστηρά οι οδηγίες χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων για την αναλογία χρήσης, συνδυαστικότητα, τον κίνδυνο φυτοτοξικότητας το διάστημα μεταξύ τελευταίας επέμβασης και συγκομιδής και τα μέτρα προστασίας για την αποφυγή δηλητηριάσεων.
