«Η μερική εκτροπή του Αχελώου στη Θεσσαλία, ένα έργο με βαθιά περιβαλλοντική διάσταση που τα τελευταία χρόνια έχει βαλτώσει -και λόγω των ιδεοληψιών ΣΥΡΙΖΑ- αποτελεί δέσμευση του ιδίου του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Χαίρομαι γιατί ο υπουργός όχι μόνο έδειξε ενδιαφέρον να δρομολογηθούν όλες εκείνες οι ενέργειες για την επανεκκίνηση των έργων -που κινδυνεύουν λόγω της χρόνιας εγκατάλειψης- αλλά προτίθεται το επόμενο διάστημα να επισκεφθεί την περιοχή για να σηματοδοτήσει την αλλαγή σελίδας». Τα παραπάνω τόνισε ο πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής, βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας, κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος μετά τη συνάντηση που είχε με τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστα Αχ. Καραμανλή.
Ο Θεσσαλός πολιτικός, εκτός του υδατικού ελλείμματος της Θεσσαλίας και της ανάγκης ολοκλήρωσης του Αχελώου, έθεσε υπόψη του αρμόδιου υπουργού και το μείζον ζήτημα των προβληματικών οδικών αξόνων του νομού και συγκεκριμένα των δρόμων Λάρισα-Φάρσαλα και Λάρισα-Κοζάνη, όπως επίσης και το θέμα του κόμβου στην ΠΑΘΕ στο ύψος του Πυργετού για την έξοδο στα παράλια του νομού.
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος σημείωσε ότι «μετά την ολοκλήρωση των μεγάλων οδικών αξόνων: Εγνατία, ΠΑΘΕ, Ιόνια οδός, Αθήνα-Πάτρα κλπ, ήρθε η ώρα να δρομολογηθούν σύγχρονοι και ασφαλείς δρόμοι που θα συνδέουν τη Λάρισα με τα Φάρσαλα, όπως επίσης με την Κοζάνη».
Εντός 2020 η πρώτη δημοπράτηση για Λάρισα-Φάρσαλα!
Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης υπήρχε λεπτομερής ενημέρωση από στελέχη της αρμόδιας Γενικής Διεύθυνσης Συγκοινωνιακών Υποδομών, σύμφωνα με τα οποία, η «Μελέτη Βελτίωσης της Ε.Ο. Λάρισας-Φαρσάλων» συνολικού προϋπολογισμού 1.194.269 ευρώ αφορά στην εκπόνηση μελετών για τη βελτίωση (ή/και νέα χάραξη για την παράκαμψη των ενδιάμεσων οικισμών) της υφιστάμενης Ε.Ο. Το κόστος κατασκευής των έργων ανέρχεται περί τα 63 εκατομμύρια ευρώ, χωρίς το κόστος των απαλλοτριώσεων.
Μετά τις σχετικές ενέργειες για τις απαραίτητες συμβατικές διαδικασίες εκτιμάται ότι εντός του 2020 θα ολοκληρωθεί όλο το τεχνικό συμβατικό αντικείμενο και θα είναι δυνατή η προώθηση για δημοπράτηση της δυτικής παράκαμψης της Νίκαιας.
Αλλαγή πλάνου για Λάρισα-Κοζάνη;
Ωστόσο, πιο περίπλοκα είναι τα πράγματα όσον αφορά στη βελτίωση της Ε.Ο. Λάρισας–Κοζάνης. Εκτιμάται ότι για την περαίωση του συνόλου των μελετών που βρίσκονται σε εξέλιξη θα απαιτηθεί επιπλέον χρόνος περίπου ενός έτους. Το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής του έργου των 60 χλμ. ανέρχεται περίπου σε 500 εκατομμύρια ευρώ, ενώ έχει προβλεφθεί η δυνατότητα για επιμέρους δημοπρατήσεις των μελετώμενων τμημάτων του συγκεκριμένου άξονα. Σύμφωνα, όμως, με τα στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Συγκοινωνιακών Υποδομών, η ένταξη του άξονα Λάρισας–Κοζάνης σε οποιοδήποτε χρηματοοικονομικό πρόγραμμα της ΕΕ κρίνεται ανέφικτη διότι με αυτήν επιχειρείται η κατασκευή ενός τέταρτου παράλληλου άξονα με διατομή αυτοκινητοδρόμου με τους Αυτοκινητόδρομους ΠΑΘΕ , Ε65 και Ιόνια Οδό.
Όπως εξήγησαν, οι υπάρχουσες σε εξέλιξη συμβάσεις μελετών έχουν ανατεθεί την περίοδο 2006–2009, κατά την οποία οι κανονισμοί ένταξης των έργων σε χρηματοδοτικά προγράμματα ήταν χαλαροί ως προς τις μελέτες σκοπιμότητας.
Η κατάσταση αυτή άλλαξε άρδην από το 2015 οπότε τέθηκαν σε εφαρμογή οι νέοι κανόνες επιλεξιμότητας της ΕΕ. Με βάση τους κανόνες αυτούς για την ένταξη οιουδήποτε έργου σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα απαιτείται η τεκμηρίωση των μελετών κόστους–οφέλους με κυκλοφοριακά στοιχεία (μετρήσεις) και μελέτες προέλευσης-προορισμού. Τα κυκλοφοριακά στοιχεία για τις υπεραστικές οδούς είναι εξαιρετικά δυσμενή και δεν συμβαδίζουν με τις επιλογές που έχουν γίνει στις επιλεγείσες χαράξεις και διατομές των μελετών που έχουν ήδη εκπονηθεί με βάση τις παλαιότερες αυτές συμβάσεις της περιόδου 2006–2009.
Η προαναφερθείσα πραγματικότητα καθιστά αμφίβολη την πραγματική ωριμότητα των μελετών ακόμα και για αυτές που βρίσκονται σε στάδιο που εγγίζει την πλήρη ολοκλήρωση. Και τούτο διότι είναι εξαιρετικά αμφίβολο ότι θα μπορέσουν να ενταχθούν σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα.
Όπως ειπώθηκε, μια λύση θα ήταν η άμεση εκπόνηση Αναλύσεων Κόστους–Οφέλους σε συνδυασμό με κυκλοφοριακές μετρήσεις και μελέτες προέλευσης–προορισμού. Στη συνέχεια και με βάση τα αποτελέσματα αυτών θα πρέπει να επιδιωχθεί η υποβάθμιση (Downscale) των χαρακτηριστικών των τεχνικών λύσεων με βάση τις αρχές του Value Engineering (μείωση διατομών, εξορθολογισμός χαράξεων) στην κατεύθυνση της διατήρησης της υφιστάμενης περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Η λύση αυτή συνεπάγεται, όμως, εκ νέου αναγκαιότητα εκπόνησης τροποποιητικών μελετών.
Για το θέμα αυτό, όπως και για περαιτέρω λεπτομέρειες για τα ζητήματα που του ετέθησαν από τον Μάξιμο Χαρακόπουλο, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί κατά την έλευσή του στη Λάρισα το επόμενο διάστημα.
