«Είναι συγκλονιστικό το συναίσθημα να βιώνεις την εμπειρία της επαφής με αυτό που κάποτε λεγόταν Μεγάλη Ελλάδα. Στα ελληνόφωνα χωριά της Καλαβρίας συνειδητοποιεί κανείς το ιστορικό βάθος του ελληνισμού και την διαχρονική πολιτισμική του λάμψη. Η ελληνικότητα είναι ακόμη ζωντανή πρωτίστως μέσα από τη στέρεη συνείδηση των κατοίκων για την ελληνική καταγωγή τους και την προσπάθεια για τη διατήρηση των γραικάνικων, της ελληνικής διαλέκτου της Κάτω Ιταλίας. Αυτούς τους ανθρώπους που συνεχίζουν να διατηρούν αναλλοίωτη την ταυτότητά τους οφείλουμε να τους μην τους ξεχνούμε, αλλά να τους έχουμε και ως παράδειγμα. Σε μια εποχή που η εθνική ταυτότητα βάλλεται και υπονομεύεται από διάφορες πλευρές, ενώ από συγκεκριμένους ιδεοληπτικούς κύκλους τίθεται εν αμφιβόλω ακόμη και η ιστορική μας συνέχεια, ο μείζων ελληνισμός, όπως οι Έλληνες της Κάτω Ιταλίας, συνιστούν την καλύτερη απάντηση, για το πώς κάτω και από τις πιο αντίξοες συνθήκες κράτησε την ιδιαιτερότητά του». Τα παραπάνω τόνισε ο επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας στη Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας, βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας, κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος μετά τις συναντήσεις που είχε με παράγοντες ελληνόφωνων χωριών της Καλαβρίας, στη νότιο Ιταλία.
Ο κ. Χαρακόπουλος μαζί με τον κ. Ανδρέα Μιχαηλίδη, βουλευτή Χίου του ΣΥΡΙΖΑ και Γ.Γ. της ΔΣΟ, τον μητροπολίτη Ζάμπια κ. Ιωάννη και τον σύμβουλο της ΔΣΟ δρα Κωνσταντίνο Μυγδάλη, επισκέφθηκαν ελληνόφωνα χωριά της περιοχής Reggio (Ρήγιο) της Καλαβρίας. Η ελληνική παρουσία στην περιοχή ανάγεται στον 8ο αιώνα π.Χ. (εντυπωσιακά αρχαιοελληνικά αγάλματα εκτίθενται στο τοπικό μουσείο), ενώ τον επισκέπτη εισάγει στο ελληνικό-βυζαντινό παρελθόν της περιοχής η επιγραφή στην ελληνική πάνω από την είσοδο του επιβλητικού καθεδρικού ναού του Ρηγίου με το απόσπασμα από τις Πράξεις των Αποστόλων «Περιελθόντες κατηντήσαμεν (καταλήξαμε) εις Ρήγιον».
Στο ορεινό χωριό Galliciano ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η επίσκεψη στη μικρή ορθόδοξη εκκλησία όπου από το βήμα του ναού τους καλωσόρισε ο Δήμαρχος του Contofuri κ. Tomasso Laria, τον οποίο ο κ. Χαρακόπουλος ευχαρίστησε «διότι σέβεται και αναδεικνύει την ιδιαίτερη πολιτισμική κληρονομιά των ελληνόφωνων δημοτών του». Δυστυχώς, λόγω της φτώχιας στον ιταλικό νότο και της αστυφιλίας, το χωριό δημογραφικά αιμορραγεί και κατοικείται πλέον από μερικές δεκάδες ηλικιωμένους. Στα γραφικά σοκάκια οι επιγραφές είναι και στην ελληνική, ενώ σε πολλά μπαλκόνια κυματίζει η γαλανόλευκη.
Στην κωμόπολη Bova ο ελληνόφωνος Δήμαρχος κ. Santo Cassile, επεφύλαξε στο δημαρχείο επίσημη υποδοχή στην ελληνική αντιπροσωπεία της ΔΣΟ ενώ μίλησε με θέρμη για τους ελληνόφωνους της Magna Grecia και τους δεσμούς Ελλάδας και Ιταλίας. Το θερμό χειροκρότημα κέρδισε ένας ελληνόφωνος που καλωσόρισε τα «αδέρφια από την Ελλάδα» τραγουδώντας στα γκρίκο. Η αποστολή επισκέφθηκε και το Μουσείο της ελληνικής γλώσσας της Καλαβρίας “Gerard Rohlfs” όπου και ξεναγήθηκε από τον δραστήριο Πρόεδρο του ελληνόφωνου συλλόγου “JaLo’ tu Vua” κ. Tito Squillaci.
Τέλος, πραγματοποίησαν προσκυνηματική επίσκεψη στον Ορθόδοξο Ιερό Ναό του Αποστόλου Παύλου στην πόλη Reggio, -την πρώτη Ορθόδοξη εκκλησία που χτίστηκε μετά από χίλια χρόνια, όπως είπε ο εφημέριος π. Ηλίας Ιαρίας, και προσέφεραν στην ενορία έναν αντίγραφο δίσκου από τη Μικρά Ασία.
Ακολούθως είχαν συνάντηση με την πρόεδρο κ. Μαρία Χαπαλόγλου, τον αντιπρόεδρο κ. Κωνσταντίνο Τέλιο και μέλη της ελληνικής κοινότητας Ρηγίου, που ζήτησαν βιβλία για την εκμάθηση της νέας ελληνικής. Άκρως ενδιαφέρουσα ήταν η ενημέρωση από τον καταξιωμένο ιστορικό κ. Domenico Minuto -εκ των ιδρυτών του κινήματος για την ανάδειξη της ελληνικότητας της Καλαβρίας. Οι Έλληνες βουλευτές ευχαρίστησαν τον υπερήλικα καθηγητή για το έργο του και σε ένδειξη αναγνώρισης τού προσέφεραν μια βυζαντινή εικόνα της Αναστάσεως.
